Rhaglen Strategol Gwella Ysgolion - Cynnig i Sefydlu Ysgol Cyfrwng Saesneg 3 - 11 oed i gymryd lle Ysgolion Cynradd Alltwen, Godre'r Graig a Llangiwg, y bydd pob un ohonynt yn cau ar 31 Awst 2024 (yn amgaeëdig ym Mhapurau'r Cabinet)
Cofnodion:
Darparodd y Prif Weithredwr,
Karen Jones, wybodaeth am yr oedi cyn cyhoeddi'r adroddiad ymgynghori, yn dilyn
y recordiad tâp a ymddangosodd ar y cyfryngau cymdeithasol. Penderfynwyd
gohirio'r adroddiad ymgynghori er mwyn sicrhau rhywfaint o ddiwydrwydd dyladwy
ychwanegol ar y prosesau y mae'r cyngor wedi ymgymryd â hwy wrth gyflwyno'r
cyngor. Ystyriwyd y prosesau gwneud penderfyniadau sy'n ymwneud â'r rhaglen
ad-drefnu ysgolion fel rhan o'r gwaith ychwanegol hwn. Lluniwyd adroddiad yn
dilyn y gwaith hwn. Mae casgliad yr adroddiad yn dangos y gall y cyngor fod yn
gwbl hyderus ynglŷn â'i systemau a'i brosesau. Gwnaed rhai argymhellion yn
yr adroddiad ac mae hyn yn cynnwys bod cyfarfodydd yn cael eu cofnodi'n gywir
fel y cynhelir didwylledd a thryloywder.
Mae'r adroddiad wedi'i rannu
â'r Archwilydd Cyffredinol sydd wedi dod i'r casgliad nad yw'n dymuno ymgymryd
â gwaith archwilio penodol ar hyn o bryd. Mae wedi cydnabod bod rhai eitemau
gweithdrefnol y mae angen mynd i'r afael â hwy ac mae wedi gofyn am gael gweld
y cynllun gweithredu mewn ymateb i'r argymhellion. Mae hefyd wedi dweud, pan
fydd gwaith yr Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus wedi'i gwblhau, y bydd yn
edrych ar y canfyddiadau bryd hynny.
Mae'r Ombwdsmon Gwasanaethau
Cyhoeddus wedi dweud nad yw'n ymwybodol o unrhyw fater a fydd yn atal yr
adroddiad ar yr agenda rhag cael ei drafod yn y cyfarfod. Mae hefyd wedi dweud
y bydd gweddill ei ymchwiliadau’n canolbwyntio ar yr aelod yn uniongyrchol ac
nid ar y materion systemig neu ehangach.
Gwahoddwyd y Cyfarwyddwr
Addysg, Andrew Thomas, i roi trosolwg ar yr eitem i'w thrafod. Rhoddodd Mr
Thomas ddiweddariad byr ynglŷn â dwy ohebiaeth a dderbyniwyd yn ddiweddar,
yn gofyn am ailystyried yr argymhelliad yn yr adroddiad. Dywedodd Mr Thomas nad
oedd awdur y llythyrau'n dymuno iddynt gael eu dosbarthu i'r aelodau. Fodd
bynnag, rhoddir copi i'r aelodau o'r ymateb a anfonir at y ddau sefydliad, ni
waeth beth fo canlyniad y cyfarfod.
Dywedwyd wrth yr aelodau fod
yr adroddiad yn nodi bod y penderfyniad yn destun galw i mewn o dridiau, fodd
bynnag bwriedir ei weithredu ar unwaith.
Mae'r Hysbysiad Statudol yn adlewyrchu'r dyddiad. Y rheswm am hyn yw pe
bai'r aelodau'n cytuno i ddatblygu'r eitem, yna mae'r 28 niwrnod o rybudd
statudol llawn i gyd yn ystod y tymor.
Dywedodd Mr Thomas yn bendant
nad oedd bwriad i gau unrhyw ysgolion eraill, ar wahân i'r tair a grybwyllwyd
ac a oedd wedi'u hatodi i'r adroddiad i'w drafod.
Aeth Mr Thomas drwy rai o'r
materion a nodwyd yn yr ymgynghoriad. Rhoddwyd sail resymegol i'r aelodau dros
safle dewisedig yr ysgol arfaethedig. Aeth Mr Thomas drwy ofynion maint yr
ysgol newydd ynghyd â nifer y disgyblion a nodwyd a thynnodd sylw at y ffaith
bod gan yr ardal arfaethedig gaeau chwarae awyr agored etc. eisoes, felly ni
fyddai angen dod o hyd i'r rhain. Ar ben hynny, does dim safleoedd eraill yn yr
ardal y mae gofyn iddynt gynnwys ysgol o'r maint arfaethedig.
Mae manteision iechyd a lles wedi'u nodi yn yr adroddiad. Mae'r adeilad newydd ... Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 3
Rhaglen Strategol Gwella Ysgolion - Cynnig i sefydlu ysgol Saesneg 3-11 oed yn lle ysgolion cynradd Alltwen, Godre'r-graig a Llangiwg (wedi'i amgáu ym Mhapurau'r Cabinet)
Cofnodion:
Cyflwynwyd y Rhaglen Strategol
Gwella Ysgolion i'r Aelodau, a fyddai, yn amodol ar gymeradwyaeth y Cabinet, yn
ymgynghori ar gynnig i sefydlu ysgol cyfrwng Saesneg ar gyfer plant 3-11 oed yn
lle Ysgolion Cynradd Alltwen, Godre'r-graig a Llangiwg; byddai'r ysgol
arfaethedig yn cynnwys canolfan cymorth dysgu arbenigol a byddai mewn adeiladau
newydd i dderbyn disgyblion o ddalgylchoedd presennol y tair ysgol gynradd y
soniwyd amdanynt, y byddai pob un ohonynt yn cau ar 31 Awst 2024. Esboniodd swyddogion mai un o brif ddibenion
yr ymgynghoriad oedd cael sylwadau a phryderon y rhanddeiliaid sy'n
gysylltiedig â'r ysgolion hynny, er mwyn cynnig yr ateb gorau posib yn
ardaloedd y cymoedd.
Cynigiwyd y byddai'r ysgol
newydd yn cael ei hadeiladu ar dir dan berchnogaeth y cyngor ym Mharc Ynysderw
Pontardawe a byddai'n rhan o gampws cymunedol dysgu, iechyd a lles Ysgol
Gymunedol Cwmtawe a Chanolfan Hamdden Pontardawe.
Pwysleisiodd swyddogion nad
oedd staff, disgyblion a llywodraethwyr Ysgol Gymunedol Cwmtawe yn ymwneud i
raddau mawr â’r cynnig hwn. Soniwyd yn yr adroddiad fod Cynllun Amlinellol
Strategol Band B Ysgolion yr 21ain Ganrif Cyngor Castell-nedd Port Talbot wedi
cyflwyno cynnig i Lywodraeth Cymru yn flaenorol ar gyfer ysgol ganol newydd i
blant 3-16 oed; fodd bynnag, yn dilyn trafodaethau anffurfiol â rhanddeiliaid,
gan gynnwys llywodraethwyr a'r holl ysgolion yn y cwm, roedd cytundeb eang bod
angen ysgol gynradd newydd ac nad oedd cefnogaeth i fodel 3-16. Penderfynwyd
felly y dylid diwygio'r cynllun i fodel ysgol gynradd 3-11 oed.
Cafwyd trafodaeth mewn
perthynas â mân-fanylion yr ysgol, a oedd yn cynnwys y canlynol:
·
Dywedwyd y byddai lle i 630 o ddisgyblion cynradd amser
llawn a 140 o ddisgyblion meithrin rhan-amser yn yr ysgol arfaethedig; hon fyddai'r
ysgol gynradd fwyaf yng Nghastell-nedd Port Talbot;
·
Soniodd swyddogion fod yr elfennau cynnal a chadw sydd
heb eu gwneud yn yr ysgol a fyddai'n cael eu dileu yn cynnwys dros £2 filiwn ar
gyfer cael gwared ar yr ysgolion cynradd a thros £1.2 miliwn yn gysylltiedig
â'r pwll nofio;
·
Nodwyd yr achos dros greu'r Ganolfan Cymorth Dysgu i'w
hadeiladu ar ôl cwblhau adolygiadau ar y math o leoedd a gynlluniwyd ynghyd â’r
nifer a'r ddarpariaeth asesu ar draws Castell-nedd Port Talbot; nodwyd bod
angen lleoedd ychwanegol ym meysydd Anhwylder y Sbectrwm Awtistig (ASA) ac
Anawsterau Cymdeithasol, Emosiynol ac Ymddygiadol (ACEY). Cynigiwyd bod yr
ysgol newydd yn cynnwys Canolfan Cymorth Dysgu ar gyfer hyd at 16 o ddisgyblion
oed cynradd sydd â datganiad ASA;
·
Amlygodd yr adroddiad y byddai pwll nofio newydd yn cael
ei sefydlu ac y byddai'n disodli pwll nofio presennol Pontardawe; mynegwyd i
Lywodraeth Cymru y byddai'r pwll newydd yn darparu cyfleuster ychwanegol ynghyd
â'r ganolfan hamdden, a bydd yn adnewyddu ac yn gwella'r cyfleusterau iechyd a
lles yn ardal Cwm Tawe;
· O ran cludiant, nodwyd bod y rhan fwyaf o'r disgyblion sy'n gysylltiedig â'r cynnig yn byw o fewn 2 filltir i'r safle newydd ac y byddai'r rheini a oedd yn byw mwy na 2 filltir o'r ysgol yn gymwys ar gyfer y cymorth cludiant fel a nodwyd ... Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 3
Consortiwm Gwella Ysgolion Rhanbarthol ERW (wedi'i amgáu ym Mhapurau'r Cabinet)