Agenda item

Ystyriodd yr aelodau yr adroddiad fel a ddosbarthwyd fel atodiad i'r agenda.

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau y cytunwyd ar y blaenoriaethau arfaethedig ar gyfer Cyd-bwyllgor Corfforedig Rhanbarthol De-Orllewin Cymru 2025/2026 ym mis Ionawr, ar y cyd â'r gyllideb.

Nodwyd nad yw'r amcanion lles wedi newid, felly ni chafwyd unrhyw ymgynghoriad pellach ynghylch y rhain. Fodd bynnag, diweddarwyd y camau gweithredu angenrheidiol i gyflwyno'r amcanion lles yn yr adroddiad a gyflwynwyd yn y cyfarfod.

Cododd yr aelodau bryderon ynghylch y ddogfen a'r iaith wrthdrawiadol a ddefnyddir mewn perthynas â thargedau sero net. Tynnodd yr aelodau sylw'r swyddogion at y datganiadau sy'n amlinellu'r angen i sicrhau cydbwysedd a chymesuroldeb tuag at gyflawni allyriadau sero net heb effeithio ar yr economi. Mae'r datganiadau'n nodi bod angen i gyflawniad allyriadau sero net fod yn gymesur â'r ardal heb effeithio ar yr economi leol a heb ychwanegu tlodi. Mynegodd yr aelodau eu pryder bod tôn y ddau ddatganiad yn gwrthdaro â'r cyfleoedd mawr ar gyfer manteision economaidd lleol a rhanbarthol o ganlyniad i ddiwydiannau gwyrdd. Roedd hefyd yn ymddangos bod y datganiadau'n diystyru'r gydnabyddiaeth o'r gwelliannau i ansawdd bywyd a geir o ganlyniad i bethau fel cartrefi sydd wedi'u hinswleiddio'n well, stoc tai a sicrwydd ynni gwell oherwydd ynni gwyrdd. Roedd aelodau'n awyddus i ddeall y cyfiawnhad, gan gynnwys y datganiadau yn y cynllun, gan mai ynni gwyrdd sy'n rhoi'r cyfle gorau am dwf.

Nododd swyddogion fod y datganiadau wedi'u cynnwys fel rhan o'r ymatebion i'r ymgynghoriad. Mynegodd yr aelodau eu pryderon bod y ddogfen yn rhoi negeseuon sy'n gwrthdaro ynghylch ymrwymiad y rhanbarth tuag at allyriadau sero net a denu buddsoddiadau ar gyfer ynni gwyrdd.

Roedd y ddogfen hefyd yn amlinellu'r gwaith a wneir gan y Cyd-bwyllgor Corfforedig gyda Sero Net Cymru i hyrwyddo'r rhanbarth i fuddsoddwyr posib. Fodd bynnag, mynegodd yr aelodau eu pryderon bod y datganiad hwn yn groes i'r datganiadau sydd wedi'u cynnwys o'r ymgynghoriad.

Er bod yr aelodau'n derbyn bod angen cydnabod yr ymatebion a dderbyniwyd fel rhan o'r ymgynghoriad, mynegwyd pryder ynghylch eu cynnwys yn y ddogfen, gan fod hyn yn cyflwyno safbwyntiau gwrthdrawiadol o'r Cyd-bwyllgor Corfforedig. Gofynnodd yr aelodau wrth y swyddogion am ystyried yn ddwys a ddylid cael gwared ar y datganiadau sy'n cyflwyno darlun amwys o amcanion y Cyd-bwyllgor Corfforedig.

Cyfeiriodd yr aelodau at y Cynllun Datblygu Strategol a amlinellir yn y ddogfen. Nodwyd y byddai hyn yn annhebygol o wneud cynnydd nes bod cyllid ar gael gan Lywodraeth Cymru i gefnogi ei ddatblygiad. Nododd y swyddogion fod y Cyd-bwyllgor Corfforedig yn drafftio llythyr at Ysgrifennydd y Cabinet i amlinellu'r pryderon a'r heriau a wynebir. Cytunodd y pwyllgor eu bod am gymeradwyo eu cefnogaeth o'r llythyr hwn a bod Llywodraeth Cymru'n methu â chydnabod y gofyniad angenrheidiol o ddarparu cyllideb ddigonol i gefnogi'r gwaith o ddrafftio a chyflwyno'r Cynllun Datblygu Strategol.

Yn dilyn craffu, cymeradwyodd yr aelodau fersiwn ddrafft rhif tri o Gynllun Corfforaethol 2023 - 2028 i'w gymeradwyo gan Gyd-bwyllgor Corfforedig Rhanbarthol De-orllewin Cymru, yn ogystal ag ychwanegu llythyr a anfonwyd at y Cyd-bwyllgor gan amlinellu sylwadau'r pwyllgor craffu mewn perthynas â'r adroddiad hwn.