Agenda item

Rhoddwyd diweddariad i'r Pwyllgor ar gyflwyno'r Gronfa Ffyniant Gyffredin, gyda phwyslais ar gynnydd a gwariant Chwarter 3.

Roedd yr adroddiad a ddosbarthwyd yn amlinellu cyfrifoldebau Llywodraethau Lleol wrth ddatblygu Cynlluniau Buddsoddi Rhanbarthol ar gyfer y Gronfa Ffyniant Gyffredin ac yn disgrifio sail y rhaglen, sy'n gymysgedd o brosiectau angori, cynlluniau grant a phrosiectau annibynnol.

Cyfeiriwyd at y flwyddyn drawsnewid y cytunwyd arni sef 2025/26; parhaodd trafodaethau rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU ar y cyllid ar gyfer y cyfnod ar ôl mis Mawrth 2026. Nodwyd y byddai angen gorffen y gwaith cyflwyno erbyn mis Rhagfyr 2025 fel y gellir cau'r rhaglen yn llawn erbyn mis Mawrth 2026.

Tynnodd Swyddogion sylw at y ffaith bod cynnydd sylweddol wedi'i wneud mewn perthynas ag allbynnau perfformiad rhanbarthol gan gynnwys creu a diogelu swyddi a'r grantiau a ddyfarnwyd i sefydliadau a mentrau.

Nodwyd bod oddeutu £50,000 wedi'i ddyrannu i'r ffrwd waith Lles a Datblygiad Economaidd; roedd hyn wedi'i gymeradwyo gan Gyd-bwyllgor Corfforedig De-orllewin Cymru. Roedd yr adroddiad a ddosbarthwyd yn nodi'r camau gweithredu manwl ar gyfer yr Is-bwyllgor a oedd wedi'u rhoi ar waith er mwyn cyflawni'r amcanion lles.

Cydnabu'r Cadeirydd y swm mawr o waith a wnaed ar draws y rhanbarth i sicrhau bod y rownd bresennol o grantiau'r Gronfa Ffyniant Gyffredin wedi'u cyflwyno. Nodwyd bod y Cadeirydd, drwy ei rôl yng Nghymdeithas Llywodraeth Leol Cymru ac fel Cadeirydd Cyd-bwyllgor Corfforedig De-orllewin Cymru, yn parhau i lobïo Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru i sicrhau bod llywodraeth leol yn parhau'n bartner cyfartal mewn trefniadau ynghylch ffyniant cyffredin. 

Mynegodd y Pwyllgor eu barn am raglen gyflwyno bresennol y Gronfa Ffyniant Gyffredin, a sut y bu'r broses yn llawer mwy effeithlon oherwydd y berthynas â llywodraeth leol; byddent yn annog y trefniant hwn i barhau.

Cynhaliwyd trafodaeth o ran cyflwyno'r cyllid rhwng nawr a diwedd y flwyddyn; gofynnodd yr Aelodau am sicrwydd bod y prosiectau'n barod i'w cyflwyno ac y byddai'r cyllid yn cael ei ddefnyddio. Cadarnhaodd Swyddogion nad oedd hawl ganddynt gario unrhyw arian o'r cyllid drosodd i'r flwyddyn nesaf; roedd llawer iawn o'r arian y gwariwyd rhy ychydig ohono hyd yma yn gyfalaf, nad yw'n anghyffredin yn y prosesau hyn. Ychwanegwyd y byddai cyfle i gyfalafu unrhyw danwariant o ran refeniw sy'n dod i'r amlwg tua diwedd y flwyddyn ariannol; bydd cyfle i ddefnyddio unrhyw beth sydd ar ôl mewn cynlluniau mawr sy'n cael eu cyflwyno ar draws y rhanbarth.

O ran y flwyddyn drawsnewid, eglurwyd mai un o'r egwyddorion allweddol oedd ehangu'r prosiectau angori; roedd hyn yn cynnwys yr holl gynlluniau grant sy'n galluogi mynediad at y trydydd sector a'r sector preifat. Roedd Swyddogion yn gobeithio y byddai'r cynlluniau hyn yn cael eu hailagor o fewn yr ychydig wythnosau nesaf; roedd hyn yn sicrhau gwariant a pharhad i'r tîm sy'n cyflwyno ar draws y rhanbarth. Yn yr un modd ar gyfer prosiectau galwad agored, dywedodd y Swyddogion eu bod yn ystyried ehangu prosiectau ac ychwanegu at y rhai sydd mewn bod yn hytrach na dechrau o'r dechrau; bydd hyn yn galluogi Swyddogion i ychwanegu at ansawdd yr hyn sydd eisoes yn cael ei gyflwyno. Soniwyd y bydd pob Awdurdod Lleol, drwy eu prosesau llywodraethu, yn cadarnhau a ydynt yn fodlon ar y ffordd y cyflwynir ac y llunnir y rhaglen ym mhob ardal. 

Cyfeiriwyd at lythyr a anfonwyd yn ddiweddar at yr Ysgrifennydd Gwladol, yr Is-ysgrifennydd Seneddol ac Ysgrifennydd y Cabinet yn cyfeirio at bryderon mewn perthynas â'r swyddi a allai fod mewn perygl pe bai Llywodraeth y DU neu Lywodraeth Cymru'n penderfynu cyflwyno'r Gronfa Ffyniant Gyffredin mewn ffordd wahanol, yn hytrach na'r ffordd a ddefnyddiwyd yn rhanbarthol. Cadarnhawyd y bydd Swyddog y Gwasanaethau Democrataidd yn dosbarthu'r llythyr hwn i'r Pwyllgor yn dilyn y cyfarfod:

PENDERFYNWYD:

Bod yr adroddiad yn cael ei nodi ac y caiff ei rannu â Chyd-bwyllgor Corfforedig De-orllewin Cymru ar 19 Mawrth 2025 fel diweddariad rhanbarthol.