Agenda item

Diweddariad yr Is-bwyllgor – Cynllunio Strategol (Ymgynghoriad)

Cofnodion:

Rhoddwyd diweddariad i'r Pwyllgor ar ddatblygiad y Cynllun Datblygu Strategol y mae'n ofynnol i bob un o'r Cyd-bwyllgorau Corfforedig yng Nghymru ei gynhyrchu.

Soniwyd bod Cyd-bwyllgor Corfforedig Rhanbarthol De-orllewin Cymru wedi ysgrifennu at Lywodraeth Cymru yn y gorffennol, gan nodi nad oedd Swyddogion ar draws y rhanbarth yn barod i ddechrau paratoi'r Cynllun Datblygu Strategol heb ddigon o adnoddau. O ran ymateb, nodwyd bod y Gweinidog ar yr adeg hynny wedi datgan y gellid defnyddio unrhyw arian sbâr a oedd yn weddill ar ôl paratoi'r Cynllun Trafnidiaeth Rhanbarthol i gyflawni'r Cynllun Datblygu Strategol.  Fodd bynnag, nid oedd y cyllid a ddarparwyd ar gyfer datblygu'r Cynllun Trafnidiaeth Rhanbarthol yn ddigonol, ac roedd hyn yn golygu nad oedd unrhyw gyllid yn weddill.

Tynnodd yr adroddiad a ddosbarthwyd sylw at y gost a ragwelir ar gyfer datblygu'r Cynllun Datblygu Strategol dros y cyfnod o bum mlynedd sef tua £2.5 miliwn. Byddai'r arian hwn yn talu am staff a gwasanaethau arbenigol, ac roedd hyn yn cynnwys chwe aelod o staff sy'n gwasanaethu'r rhanbarth cyfan.

Cynhaliwyd trafodaeth ynghylch Canllawiau'r Cynllun Datblygu Strategol a oedd yn cael ei baratoi gan Lywodraeth Cymru, a dylai hyn fod wedi'i chyhoeddi yn gynharach yn y flwyddyn. Cadarnhaodd swyddogion nad oedd y Canllawiau wedi'u cyhoeddi hyd yn hyn.

O ran y sefyllfa bresennol, dywedwyd wrth swyddogion i beidio â symud ymlaen â'r gwaith i ddatblygu'r Cynllun Datblygu Strategol yn absenoldeb y Canllawiau a'r cyllid priodol i gyflawni'r Cynllun Datblygu Strategol. Esboniwyd ei fod yn broses ddrud i'w chyflawni, ac roedd diffyg adnoddau hefyd o ran staffio.  Ar hyn o bryd nid oedd cynghorau ar draws y rhanbarth yn gallu adleoli staff i ymgymryd â'r gwaith hwn oherwydd y gwaith i ddatblygu eu Cynlluniau Datblygu Lleol Newydd.  Nodwyd y byddai Swyddogion yn parhau i lobïo Llywodraeth Cymru am yr adnoddau angenrheidiol i gyflwyno'r Cynllun Datblygu Strategol.

Cadarnhaodd swyddogion eu bod yn ymgynghori â Chyd-bwyllgorau Corfforedig eraill yng Nghymru. Roedd y drafodaeth ddiweddaraf yn ymwneud ag ysgrifennu llythyr ar y cyd at Lywodraeth Cymru gyda'r pwrpas o lobïo am gyllid priodol. Tynnwyd sylw at y ffaith bod Cyd-bwyllgor Corfforedig Rhanbarthol De-orllewin Cymru wedi derbyn cadarnhad gan Gyd-bwyllgor Corfforedig Gogledd Cymru a Chyd-bwyllgor Corfforedig Canolbarth Cymru. Doedd swyddogion heb dderbyn ymateb gan Brifddinas-Ranbarth Caerdydd hyd yn hyn.

Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod peidio â symud ymlaen â'r gwaith i ddatblygu'r Cynllun Datblygu Strategol yn torri deddfwriaeth. Fodd bynnag, fel y soniwyd eisoes, nid oedd yn ymarferol symud ymlaen â'r gwaith hwn heb dderbyn y dogfennau angenrheidiol gan Lywodraeth Cymru.

Yn dilyn y datganiad uchod ynghylch goblygiadau cyfreithiol, gofynnodd yr Aelodau beth fyddai swyddogion yn cynghori y dylent ei wneud pe bai'r ddogfennaeth ar gael ond nid y cyllid. Esboniwyd unwaith y bydd Canllawiau'r Cynllun Datblygu Strategol wedi'u paratoi, byddai Llywodraeth Cymru'n eu rhyddhau ar gyfer ymgynghoriad cyn iddynt gyhoeddi'r fersiwn derfynol.  Unwaith y bydd y ddogfen derfynol yn cael ei chyhoeddi byddai'r risg yn cynyddu pe bai Cyd-bwyllgorau Corfforedig yn methu â chyflwyno'r Cynllun Datblygu Strategol. Tynnodd swyddogion sylw at y ffaith bod Cyd-bwyllgorau Corfforedig eraill yng Nghymru yn yr un sefyllfa gan fod Cyd-bwyllgor Corfforedig Rhanbarthol De-orllewin Cymru'n helpu i reoli'r risg.

Cyfeiriwyd at lobïo Llywodraeth Cymru a phwysigrwydd gwneud hynny'n wleidyddol a thrwy Swyddogion. Roedd Cadeirydd Cyd-bwyllgor Corfforedig Rhanbarthol De-orllewin Cymru hefyd yn fodlon lobïo Llywodraeth Cymru, ar ran Cyd-bwyllgorau Corfforedig, fel rhan o'u rôl fel Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru.

Gofynnodd yr Aelodau am ragor o eglurder ynghylch goblygiadau cyfreithiol a'r cynlluniau wrth symud ymlaen. Esboniwyd bod y ddeddfwriaeth yn ei gwneud yn ofynnol i'r rhaglen gyflawni fod ar waith erbyn amserlen benodol.  Mae'r ffaith na fydd y rhaglen gyflawni hon ar waith o safbwynt De-orllewin Cymru, yn golygu bod posibilrwydd y gellid herio'r rhanbarth. Yn fwy penodol, soniwyd y byddai'r her ar ffurf adolygiad barnwrol o benderfyniad Cyd-bwyllgor Corfforedig Rhanbarthol De-orllewin Cymru i beidio â rhoi cynllun cyflawni ar waith erbyn y dyddiad priodol hwnnw. Fodd bynnag, oherwydd nad oedd y canllawiau ar gael, gellid cynnig mesurau lliniaru a dadlau da i geisio herio penderfyniad yn hynny o beth. Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod Llywodraeth Cymru'n gyfrifol am ddiwygio eu rheoliadau i roi rhagor o amser i'r Cyd-bwyllgor Corfforedig roi'r elfennau hyn ar waith. Roedd hwn yn ddatrysiad y gellid ei gynnig wrth i drafodaethau barhau ynghylch cyllid ac ati. Awgrymwyd y gallai hyn fod yn bwynt i'w gynnwys yn y llythyr ar y cyd at Lywodraeth Cymru gan y Cyd-bwyllgorau Corfforedig.

Yn dilyn yr uchod, cadarnhaodd swyddogion fod y gwaith lobïo wedi dechrau ennill momentwm mewn perthynas â'r Cynllun Datblygu Lleol Newydd.  Roedd Llywodraeth Cymru'n dechrau deall y problemau roedd Awdurdodau Lleol yn eu hwynebu, a dyna pam ei bod yn bwysig parhau i lobïo am y cyllid priodol. Yn ogystal â'r diffyg cyllid, rhoddwyd gwybod i'r Pwyllgor fod hefyd ddiffyg swyddogion cynllunio cymwys a phrofiadol. Roedd angen i Gyd-bwyllgorau Corfforedig lobïo'r byd academaidd hefyd i sicrhau y byddai digon o raddedigion cynllunio i helpu i gyflawni dyheadau gofodol ar draws y rhanbarth ac mewn awdurdodau unigol wrth symud ymlaen. Soniwyd bod Swyddogion wedi ystyried a ellid defnyddio rhai staff o bob Awdurdod Lleol yn y rhanbarth sy'n gweithio ar y Cynllun Datblygu Lleol Newydd i ddechrau cyflwyno'r Cynllun Datblygu Strategol.  Gofynnodd swyddogion i Lywodraeth Cymru a oedd modd oedi proses y Cynllun Datblygu Lleol Newydd i ganolbwyntio ar y Cynllun Datblygu Strategol, a'r ateb i hynny oedd 'na'.

PENDERFYNWYD:

·       Nodi'r trosolwg o'r broses o wneud y gwaith sy'n ofynnol yn unol â Rheoliadau Cynllunio Gwlad a Thref (Cynllun Datblygu Strategol) (Cymru) 2021, yn benodol yr anawsterau o ran cydymffurfio â rhwymedigaethau cyfreithiol.

·       Caniatáu ymgysylltu pellach â Llywodraeth Cymru ac Ysgrifenyddion y Cabinet, i gynghori ar y cynnydd a'r heriau i gyfyngu ar unrhyw gamau yn erbyn Cyd-bwyllgor Corfforaethol Rhanbarthol De-orllewin Cymru am unrhyw doriadau posib.

·       Rhoi awdurdod i Gadeirydd Cyd-bwyllgor Corfforedig De-orllewin Cymru gytuno ar lythyr ar y cyd rhwng Cyd-bwyllgor Corfforedig De-orllewin Cymru a Chyd-bwyllgorau Corfforaethol eraill i dynnu sylw at heriau o'r fath ar ran yr holl Gyd-bwyllgorau Corfforaethol.

 

Dogfennau ategol: