Agenda item

Dywedodd Bennaeth Cynllunio a Diogelu'r Cyhoedd wrth aelodau mai'r bwriad oedd i'r adroddiad fod ar gael cyn cyfarfod y Pwyllgor Craffu hwn, ond, er gwaethaf ymdrechion swyddogion ac ymgynghorwyr penodedig, nid yw hyn wedi bod yn bosib. Gyda chytundeb y Cadeirydd, darperir diweddariad llafar a bydd yr adroddiad ar gael yng nghyfarfod nesaf y pwyllgor craffu. Bydd ystyriaeth y Cabinet o'r adroddiad hwn yn cael ei symud i 2 Hydref.

Rhoddwyd diweddariad llafar i'r aelodau.

Dywedodd swyddogion wrth aelodau fod deddfwriaeth yn ei gwneud yn ofynnol i'r awdurdod lleol lunio Cynllun Gweithredu Ansawdd Aer lle mae Ardaloedd Rheoli Ansawdd Aer Lleol dynodedig fel Margam/Taibach. Mae'r Cynllun Gweithredu Ansawdd Aer presennol wedi bod ar waith ers 2012, i ymdrin â deunydd gronynnol, PM10 ac mae'r cynllun a'r broses yn gofyn am adolygiad cyfnodol. Bydd yr adroddiad sy'n cael ei gyflwyno i'r Cabinet yn gofyn i aelodau gytuno i swyddogion fynd allan i ymgynghori ac ymgysylltu ar y cynllun gweithredu drafft.

Mae'r Cynllun Gweithredu Ansawdd Aer drafft wedi'i baratoi gyda chymorth Ricardo, Ymgynghorwyr Ansawdd Aer yr Awdurdod. Mae Ricardo wedi gweithio ar ddadansoddiadau ac adolygiadau data blynyddol ar gyfer ansawdd aer. Tynnwyd sylw at y ffaith y bydd y Cynllun Gweithredu'n cynnwys crynodeb o'r ansawdd aer presennol yng Nghastell-nedd Port Talbot. Bydd yn nodi'r blaenoriaethau o ran ansawdd aer ac yn y pen draw yn cyflwyno camau blaenoriaeth i wella ansawdd aer wrth symud ymlaen. Mae grŵp llywio eisoes wedi'i sefydlu, mae'r aelodau'n cynnwys Bwrdd Iechyd, Priffyrdd, Cyfoeth Naturiol Cymru ac Iechyd Cyhoeddus Cymru. Mae'r grŵp llywio wedi cyfrannu at y cynllun gweithredu drafft ac fel rhan o'r broses ymgynghori, ail-ymgynghorir â nhw ar gyfer sylwadau ffurfiol, ynghyd ag ymgyngoreion eraill. Bydd adroddiad yn cael ei gyflwyno i'r pwyllgor craffu ym mis Medi, a fydd yn darparu crynodeb a chyd-destun deddfwriaethol, ac yn tynnu sylw at yr hyn y gofynnir i'r Cabinet ei ystyried a'i nodi.

Diolchodd y Cadeirydd i'r swyddogion am y diweddariad llafar.

Cyfeiriodd yr aelodau at adroddiad newyddion a oedd yn nodi nad oedd parthau 50mya ar draffyrdd wedi effeithio ar lefelau llygredd a chafwyd gwared ar y terfyn cyfyngedig mewn rhai rhannau o Loegr. Holodd yr aelodau a oedd yr ardal 50mya gyfyngedig o Bort Talbot i Landarcy wedi effeithio ar lefelau llygredd.

Cadarnhaodd swyddogion fod y cyfyngiad o 50mya ar yr M4 wedi cael ei roi ar waith gan Lywodraeth Cymru am resymau ansawdd aer. Mae Ymgynghorwyr Rheoli Ansawdd Aer wedi cynnal adroddiadau ynghylch rhoi'r mesurau ar waith a'u heffaith, ond nid yw'n glir a yw'r wybodaeth hon wedi'i chyhoeddi eto. Gall swyddogion gyfeirio aelodau at wybodaeth ar wefan Llywodraeth Cymru ynghylch hyn. Cadarnhaodd swyddogion ei fod yn faes o ddiddordeb, ymgymerwyd â monitro gan ddefnyddio synwyryddion ansawdd aer cost isel mewn ardaloedd ansawdd aer o amgylch y draffordd. Disgwylir i'r gwaith hwn gael ei adolygu. Nodwyd nad yw rhai o'r synwyryddion wedi bod yn ddibynadwy o ran casglu data, ond gellir gwneud rhywfaint o waith dadansoddi. Derbyniwyd arian grant Llywodraeth Cymru mewn perthynas ag astudiaeth diwb trylediad nitrogen deuocsid i fesur ansawdd aer. Ni fydd data amser go iawn ar gael, ond disgwylir canlyniadau o fewn 18 mis a byddant yn rhoi adborth i Lywodraeth Cymru.

Dywedodd y Pennaeth Cynllunio a Diogelu'r Cyhoedd wrth aelodau fod y Cynllun Gweithredu Ansawdd Aer Drafft yn adroddiad technegol, byddai'n ddefnyddiol pe gallai aelodau gynghori swyddogion cyn unrhyw gwestiynau, fel y gellid sicrhau bod gwybodaeth ar gael i ateb cwestiynau'r aelodau'n briodol.