Agenda item

Oonagh Gavin yw rheolwr y prosiect Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer. Rhoddwyd cyflwyniad byr i'r aelodau am yr adroddiad a ddarparwyd.

Gofynnodd yr aelodau a yw'r tîm Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer wedi creu unrhyw dai yn ogystal â'r fflatiau ar lan Môr Aberafan?

Dywedodd swyddogion fod llawer o weithgarwch yn digwydd ar draws y rhanbarth ac maent yn coladu nifer y tai yn rheolaidd. Rhoddwyd gwybod i'r aelodau fod tai Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer eisoes yn bodoli ar draws pob un o'r pedair ardal awdurdod lleol.

Dywedodd yr aelodau ei bod yn dda gweld bod y fenter Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer mor gadarnhaol a bod cymaint o ganlyniadau eisoes.

Holodd yr Aelodau a oedd y cyllid gwerth £3.7 miliwn wedi'i ddyrannu, ei ddefnyddio a'i ddatblygu.  Gofynnodd yr aelodau a yw'r swyddogion bellach yn edrych ar ddefnyddio arian ychwanegol o'r gronfa ffyniant gyffredin ac a yw'r prosiect Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer yn parhau i dyfu.

Nododd yr aelodau hefyd fod yr adroddiad yn nodi bod 1804 o swyddi wedi eu creu a gofynnwyd am amlinelliad ynghylch ble mae'r swyddi hynny.

Gofynnwyd hefyd i swyddogion a oes unrhyw waith yn cael ei wneud ynghylch systemau adfer dŵr glaw ac a yw'n cael ei gynnwys mewn unrhyw eiddo Cartrefi Fel Gorsafoedd Pŵer.

Eglurodd swyddogion mai 1800 o swyddi yw targed y prosiect ac nad yw hynny wedi'i gyflawni eto. Mae'n rhan o'r ymarfer olrhain a fydd yn parhau wrth i'r prosiect ddatblygu. Eglurodd swyddogion ei bod hi'n gynnar o ran coladu'r data hwnnw ond mae swyddogion yn gobeithio o fewn y misoedd nesaf bydd ganddynt ragor o fanylion am hynny.

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau fod y prosiect wedi derbyn yr arian yn hwyr y llynedd ac mae rhai o'r contractau hynny ar gyfer adeiladu'r tai neu ôl-osod tai yn mynd drwy'r cam contractio, ond dywedodd swyddogion fod hynny'n creu swyddi.

Gofynnodd yr aelodau a yw'r holl arian o gyllid y fargen ddinesig wedi'i ddyrannu eisoes? Esboniodd y swyddogion nad oedd hynny wedi digwydd. Cyfeiriodd swyddogion at Gronfa Datblygu'r Gadwyn Gyflenwi ac maent yn gweithio ar gwmpas ac ymarfer y gronfa honno ac esboniwyd bod gan y prosiect £7 miliwn ar gael i'w ddefnyddio.

Dywedodd swyddogion hefyd eu bod wedi dyrannu £3.7 miliwn o'r cyfanswm sydd ganddynt yn y Gronfa Cymhellion Ariannol, sef £5.75 miliwn.

Nododd yr aelodau fod yr adroddiad yn dweud nad yw swyddogion wedi cyhoeddi rhestr lawn o gynlluniau hyd yn hyn oherwydd efallai bod materion cyfreithiol yn digwydd yn y cefndir a gofynnodd aelodau pryd roeddent yn debygol o weld rhestr lawn o gynlluniau.

Nododd yr Aelodau fod deg swydd eisoes wedi cael ei chreu ac  ers mis Chwefror mae'r buddsoddiad wedi cynyddu tua £15 miliwn yn ystod y misoedd diwethaf, ond nid yw nifer y swyddi wedi cynyddu. Roedd yr aelodau'n gobeithio y byddant ar gael ar-lein yn fuan.

Ailadroddodd swyddogion y byddai'n cymryd ychydig o amser i gasglu'r data swyddi a dywedodd fod pethau wedi symud ymlaen ers mis Mawrth pan nododd swyddogion eu sefyllfa o ran y dogfennau cyfreithiol, a byddant yn gallu cyhoeddi'r cynlluniau yn ystod yr wythnosau nesaf.

Gofynnodd yr aelodau am y batris Duracell y crybwyllwyd yn yr adroddiad a gofynnwyd os ydynt ar gyfer cyfleusterau storio tai a oes profion diogelwch yn cael eu cynnal arnynt ac a oes gan swyddogion unrhyw sicrwydd nad oes risg yn gysylltiedig â hynny?

Dywedodd swyddogion fod profion trylwyr wedi cael eu cynnal ac mae Llywodraeth Cymru wedi cyflwyno meini prawf newydd ar gyfer Safon Ansawdd Tai Cymru, lle mae argymhelliad bod batris bellach yn cael eu storio y tu allan i'r eiddo. Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod hyn wedi creu rhywfaint o waith i'r Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig sydd bellach yn gorfod gosod cwpwrdd allanol lle gellir storio'r batri. Nid yw hyn wedi cael unrhyw oblygiadau negyddol ar y Fargen Ddinesig.

Dywedodd swyddogion hefyd, gyda'r newidiadau i safonau tai a'r datblygiad cyson, maent wedi creu'r cyfle i'r Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig edrych ar ba gynhyrchion i'w defnyddio. Teimlai swyddogion, yn achos Duracell, mae gan y batri gwpwrdd storio y gellid ei brynu hefyd fel rhan o'r ateb i'r broblem honno.

Gofynnodd yr Aelodau am swyddi a grëwyd yn ystod y 15 mlynedd diwethaf ac a oes unrhyw waith yn mynd rhagddo i fonitro prentisiaethau sydd wedi'u creu neu sydd ar y gweill oherwydd y fenter hon. Esboniodd swyddogion ei fod dros gyfnod y 15 mlynedd nesaf hyd at 2033 ac nid oedd yn ôl-weithredol.

Pan fydd buddion y prosiect yn cael eu darganfod, bydd swyddogion yn parhau i wneud ymarfer olrhain i sicrhau eu bod yn casglu cymaint o wybodaeth â phosib i ddangos beth yw buddion y prosiect. Rhan o'r cynllun hwnnw yw cofnodi faint o brentisiaethau sydd wedi cael eu creu.

Dywedodd swyddogion eu bod yn gweithio'n agos gyda phrosiect arall y Fargen Ddinesig Arall, y Rhaglen Sgiliau a Thalent, i nodi a chasglu'r wybodaeth honno hefyd.

Dywedodd Jonathan Burnes hefyd wrth aelodau fod swyddogion ar draws portffolio'r fargen ddinesig yn monitro ac yn mesur prentisiaethau ar draws y naw prosiect a rhaglen, gan eu coladu yn y rhaglen sgiliau a thalentau. Mae swyddogion hefyd yn nodi buddion cymunedol, gan gynnwys wythnosau hyfforddi hefyd. Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod asesiadau ac adroddiadau ehangach wedi'u cwblhau.

Gofynnodd Aelodau Castell-nedd Port Talbot a allent ymweld â phrosiect Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer yn Aberafan gan eu bod wedi methu'r ymweliad safle'n flaenorol. Cytunodd swyddogion fod hyn y bosib a dywedwyd cyn gynted ag y bydd y ddau dŷ, y tai ôl-osod ym Margam Port Talbot, wedi'u cwblhau fydd croeso i aelodau ddod i ymweld â'r ddau dŷ.

Byddai swyddogion yn trefnu hyn gyda Tai Tarian.

Nodwyd yr adroddiad.