Agenda item

Diolchodd y Cadeirydd i'r Cynghorydd Rob Stuart, Cadeirydd Cyd-bwyllgor Corfforedig De-orllewin Cymru am fod yn bresennol.

Mynegodd aelodau’r pwyllgor craffu eu pryderon ynghylch yr amserlenni a bennir gan Lywodraeth Cymru y disgwylir i’r Cyd-bwyllgor eu bodloni. Ymhellach, mynegwyd pryderon nad oes darpariaeth gyllidebol i gefnogi hyn.

Holodd yr Aelodau a oedd y pwyllgor wedi derbyn unrhyw ymateb gan Lywodraeth Cymru mewn perthynas â thrafnidiaeth.

Cadarnhaodd y Cynghorydd Stuart fod y pwyllgor yn parhau i bwysleisio, er mwyn i'r Cyd-bwyllgor gyflawni cyfrifoldebau a rhwymedigaethau'r Cyd-bwyllgor, fod yn rhaid iddo gael ei ariannu'n briodol gan Lywodraeth Cymru. Er bod y pwyllgor yn parhau i weithio, dim ond i'r gyllideb y cafodd ei darparu y gall weithio iddo.

O ran y Cynllun Trafnidiaeth Rhanbarthol, mae Llywodraeth Cymru wedi nodi y bydd, wrth gyflwyno’r cynllun, yn rhyddhau £125,000 i’r Pwyllgor. Fodd bynnag, cydnabuwyd na fyddai’r cyllid yn ddigonol i gyflawni popeth y mae’r pwyllgor yn dymuno ei wneud o ran cynllunio trafnidiaeth ranbarthol.

Holodd yr Aelodau a oedd unrhyw eglurder wedi'i roi i'r Cyd-bwyllgor mewn perthynas â rôl Trafnidiaeth Cymru o ran cefnogi'r gwaith o gyflawni'r Cynllun Trafnidiaeth Rhanbarthol. Cadarnhaodd y Cynghorydd Stuart fod amrywiaeth o drafodaethau parhaus yn cael eu cynnal.

Cadarnhaodd swyddogion fod swyddog arweiniol o Trafnidiaeth Cymru a bydd rhywfaint o gymorth o ran modelu, ond y tu hwnt i hynny mae swyddogion yn ansicr o gymorth Trafnidiaeth Cymru. Mae llinell amser yn cael ei datblygu ar gyfer y cynllun a dyma fydd un o'r ceisiadau cyntaf am gymorth gan Trafnidiaeth Cymru.

Cyfeiriodd yr Aelodau at lythyr Archwilio Cymru, yn enwedig y risgiau a nodwyd gan y Cyd-bwyllgor fod ganddynt ddigon o adnoddau i gyflawni ei amcanion yn y rhanbarth. Dywedwyd wrth yr Aelodau, pan oedd trafodaethau’n cael eu cynnal ledled Cymru cyn cyflwyno’r Cyd-bwyllgorau Corfforedig, fod y 22 awdurdod ledled Cymru yn glir i Lywodraeth Cymru na ddylai’r CBC roi baich ychwanegol ar awdurdodau lleol. Bydd y CBC yn ymdrechu i gyflawni ei nodau ond dim ond gwaith y mae ganddo ddigon o gyllid ar ei gyfer y gall ei wneud ac ni ellir cymryd arian o feysydd eraill, fel Gofal Cymdeithasol ac Addysg, i ariannu gwaith y CBC.

Mae'r trefniadau rhanbarthol wedi'u sefydlu gydag ymagwedd debyg at drefniadau Dinas-ranbarth Bae Abertawe, ac eithrio'r Parciau Cenedlaethol, sy'n rhan o drefniadau presennol y CBC. Treuliwyd amser yn sefydlu strwythur y trefniadau rhanbarthol i sicrhau eu bod yn gweithredu ar y lefel fwyaf effeithlon. Mae'r pedwar awdurdod lleol yn gweithio'n dda gyda'i gilydd. Ar yr amod y gellir darparu adnoddau a chyllid priodol ar gyfer y trefniadau, roedd Cadeirydd y CBC yn hyderus bod sylfaen gref iawn i weithio ohoni, a mynegwyd hyn i'r archwilwyr.

Cadarnhawyd bod cyllid mewn perthynas â'r targed sero net yn dod i'r cyngor yn uniongyrchol ar sail arweiniol leol, nid drwy'r Cyd-bwyllgor Corfforedig. Er mwyn cyrraedd y targedau datgarboneiddio erbyn y dyddiad a bennwyd gan Lywodraeth y DU, bydd angen cyllid sylweddol.

Rhoddodd y Cynghorydd Stuart enghraifft o brosiect carbon isel cynaliadwy a chyraeddadwy. Mae'r prosiect Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer yn darparu biliau ynni isel i'r rheini sy'n byw yn yr eiddo ac yn cadw'r gadwyn gyflenwi ar gyfer y prosiect yn lleol.

Diolchodd yr aelodau i'r Cynghorydd Stuart am ddod i'r cyfarfod.

Nododd yr aelodau'r eitem.

Yn dilyn craffu, nodwyd yr eitem.