Agenda item

Darparodd Steven Aldred Jones, y Rheolwr Cyllid Rhanbarthol, ddiweddariad ar y sefyllfa Alldro Dros Dro ar gyfer Ch1 2023/2024 fel y'i cynhwyswyd yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.

Gofynnodd yr aelodau am esboniad ynghylch pam mae'r gwariant cyfalaf hyd yma mor wael dros yr amcanestyniad. Dywedodd Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Bae Abertawe, er ein bod ym mlwyddyn 7 o ran cyflawni gwirioneddol, rydym yn siarad am y 2-3 blynedd diwethaf. Roedd sawl ffactor y tu allan i reolaeth swyddogion, sydd gyda'i gilydd wedi achosi llithriant, gan gynnwys COVID, pwysau chwyddiant, costau adeiladu a phrisiau ynni cynyddol. Mae mesurau lliniaru ar waith ac mae gwaith yn mynd rhagddo i sicrhau bod cwmpas yr hyn a gynlluniwyd yn dal i gyd-fynd â'r dibenion.

Mae swyddogion yn mynd drwy geisiadau am newid fel Prosiect Morol Doc Penfro gyda'r cyfle am ffermydd gwynt ar y môr, felly newidiodd swyddogion yr achos busnes fel y gwnaethant gyda’r prosiect Matrics a chyda Chastell-nedd Port Talbot o amgylch y Cyfleuster Cynhyrchu Gweithgynhyrchu Uwch. Mae hyn yn golygu eu bod yn sicrhau bod prosiectau'n dal i fod yn berthnasol, ond mae newidiadau'n cymryd amser i'w cymeradwyo.

Dywedodd swyddogion eu bod hefyd yn ceisio cyllid ychwanegol, yn bennaf oherwydd y darparwyr newydd, felly gall gymryd amser hir i fynd i lawr y broses o gymeradwyo cyllideb. Mae cytundebau ariannu yn ddull rheoli sy'n cymryd llawer mwy o amser gan eu bod yn ddogfennau cyfreithiol. Mae swyddogion hefyd wedi defnyddio peirianneg gwerth ar rai prosiectau.

Nodwyd bod y broses ail-gymeradwyo yn cymryd llawer o amser, ond ni fydd unrhyw lithriant yn effeithio ar gyflawni prosiect, dim ond yr amserlen ar gyfer ei gyflawni.

Dywedodd yr Aelodau fod y prosiect Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer yn dibynnu ar adeiladwyr tai a holwyd sut yr effeithiwyd ar y prosiect gan y cynnydd mewn cyfraddau morgeisi ac arafu adeiladu tai mewn rhannau eraill o'r DU. Dywedodd Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Bae Abertawe fod risgiau ond bod y Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig yn parhau i fod yn ymrwymedig ac yn adeiladu/adnewyddu. Mae stoc tai awdurdodau lleol ac adeiladwyr sector preifat. Yr arwyddion yw bod pobl yn dal i gyflawni a defnyddio proses saernïo ecogyfeillgar sy'n cefnogi syniad a thechnoleg Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer. Cafwyd dadansoddiad o'r gadwyn gyflenwi, a chyflogwyd aelod o staff i gefnogi a datblygu'r gadwyn gyflenwi o amgylch arloesedd yn y cartrefi. Mae ymgysylltu yn parhau â llywodraethau Cymru a'r DU, LCC a darparwyr eraill. Mae galwad ariannu wedi dod i ben yn ddiweddar, a derbyniwyd nifer o geisiadau yn y rownd gyntaf o gyllid fel y gellir ystyried a chynnwys cartrefi newydd a chartrefi wedi'u hadnewyddu.

Dywedodd swyddogion fod llawer o waith cyfochrog yn digwydd gyda chartrefi Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer ac mae'r rhain yn cael eu monitro a'u hystyried hefyd. Mae prisiau tai wedi cynyddu felly mae swyddogion yn credu y bydd cyllid y sector preifat yn cael ei gyflawni, hyd yn oed os caiff llai o dai eu hadeiladu, efallai y bydd cydbwysedd.

Nododd yr Aelodau fod buddsoddiad dros y blynyddoedd nesaf yn rhan hanfodol o'r Fargen Ddinesig.  Eglurodd Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Bae Abertawe fod landlordiaid cymdeithasol cofrestredig yn cael eu dosbarthu fel sector preifat mewn perthynas â chyllid y sector preifat.

Nodwyd yr adroddiad.