Agenda item

Dewis eitemau priodol o agenda Is-bwyllgor (Cyllid) y Cabinet at ddiben craffu cyn penderfynu (amgaeeir adroddiadau Is-bwyllgor Cyllid y Cabinet ar gyfer yr Aelodau Craffu)

Eitem 13 Cynllun gweithredu'r Strategaeth Gwastraff

Derbyniodd yr Aelodau wybodaeth am Gynllun Gweithredu'r Strategaeth Gwastraff fel y'i cyflwynwyd yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.

Cododd yr aelodau eu pryderon ynghylch storio'r bagiau porffor yn ystod misoedd yr haf, yn enwedig os bydd casgliadau gwastraff yn newid i gasgliadau bob 3 wythnos. Roedd yr aelodau'n poeni sut y byddai preswylwyr yn gallu storio'r bagiau hyn.

Dywedodd swyddogion y byddai'n rhyddhau rhywfaint o adnoddau pe byddai casgliadau'n digwydd bob 3 wythnos, a gellid dargyfeirio'r adnoddau hynny i gasgliadau ailgylchu a chewynnau, a fyddai'n golygu bod casgliadau cewynnau'n digwydd yn wythnosol, a fyddai'n datrys problemau. Ystyrir hyn fel rhan o'r broses ymgynghori.

Dywedodd swyddogion fod elfen storio argymhellion y pwyllgor craffu'n cael ei derbyn gan swyddogion. Fodd bynnag, byddai'r bagiau porffor yn cael eu cyflwyno i'w casglu a byddai'r blwch yn cael ei ddefnyddio ar gyfer storio'r bagiau hynny'n unig.

Amlygodd yr Aelodau fod y grŵp Tasg a Gorffen wedi cyflwyno'r syniad o fin cyflwyno ar ôl cael sicrwydd gan swyddogion ar ei ymarferoldeb.

Roedd yr aelodau'n teimlo ei fod yn fwy hylan ac osgoi dryswch o gael cynhwysydd na ellir ei gyflwyno i'w gasglu. Roedd yr aelodau am ddeall beth oedd wedi newid ers y drafodaeth honno.

Dywedodd swyddogion eu bod yn dal i fod yn y cyfnod treialu ond eglurodd fod y peilot yn cefnogi'r farn bod pobl eisiau biniau storio yn hytrach na biniau cyflwyno. Dywedodd swyddogion fod cyfle i'w adolygu o hyd, ond ni ellir ymestyn y gwasanaeth ar hyn o bryd oherwydd adnoddau a chyllid, ond gall pethau newid a gwella dros y ddwy flynedd nesaf. Yr argymhelliad gan swyddogion yw defnyddio blychau storio yn hytrach na'u defnyddio fel blychau cyflwyno.

Roedd yr Aelodau'n awyddus i fonitro'r sefyllfa yn ystod y cyfnod peilot a chael adborth gan swyddogion o ran sut mae'r biniau storio'n gweithio, ond hefyd i dreialu a phrofi effaith defnyddio'r cynhwysydd fel bin cyflwyno ar ôl diweddaru'r cynllun a glendid y strydoedd.

Dywedodd swyddogion fod y rhan fwyaf o'r adborth a roddwyd ynghylch yr ymgynghoriad a wnaethant yn ymwneud â storio, ond pe bai problemau gyda chyflwyno, byddai hynny'n dod yn amlwg i aelodau. Bydd biniau storio ar gael i'r rhai sy'n gofyn amdanynt.

Teimlai'r Aelodau y dylid gohirio'r ymgynghoriad â'r cyhoedd ar gasglu biniau bob 3 wythnos cyn belled ag y bo modd er mwyn gallu cyfleu'r neges yn gyntaf am yr angen am ailgylchu gwell ac ailgylchu bwyd. Roedd yr aelodau am gael rhywfaint o fanylion ynghylch pam y gwrthodwyd y cynnig hwnnw gan y Grŵp Tasg a Gorffen ac roeddent am gael syniad o ran amserlenni ar gyfer yr ymgynghoriad.

Dywedodd swyddogion fod dyddiad terfyn statudol ar gyfer mynd y tu hwnt i'r targed o 70% ar wastraff bwyd ac mae hyn yn golygu y byddai angen iddynt wneud llawer o waith paratoi a chynllunio pe bai'r casgliadau bob 3 wythnos yn mynd yn eu blaen. O ran yr amserlenni, byddai angen iddynt wneud rhywfaint o ymgynghori mewnol yn gyntaf. Mae'n debygol y byddai ymgynghori â'r cyhoedd yn dechrau o fewn y 12 mis nesaf.

Ystyriodd swyddogion bwynt aelodau'r bwrdd eu bod yn gobeithio y gwnaed ymgynghoriad y preswylwyr ar ôl rhoi'r negeseuon ailgylchu a gwastraff bwyd.

Roedd yr aelodau am gael eglurder ynghylch beth fyddai'n cael ei wneud ar gyfer ardaloedd lle nad oes siopau nac adeiladau cyhoeddus lle gellir casglu bagiau baw cŵn. Dywedodd swyddogion eu bod yn gweld peiriannau dosbarthu fel dewis olaf oherwydd eu bod yn aml yn cael eu fandaleiddio neu eu cam-drin. Eglurodd eu bod am roi cynnig ar bopeth o fewn eu gallu i ddarparu ar gyfer yr ardaloedd hynny. Dywedodd swyddogion y dylent fod mewn lleoliadau sy'n ddiogel ac yn llai tebygol o gael eu fandaleiddio ond eu bod am edrych ar bob opsiwn arall. Bydd swyddogion yn siarad â'r holl aelodau ynghylch darpariaeth yn eu wardiau.

Roedd yr aelodau am edrych ar fannau cyffwrdd cwsmeriaid a chael adborth rheolaidd gan drigolion ar sut mae'r gwasanaeth wedi bod. Roeddent yn teimlo y byddai darn ehangach o waith yn ddefnyddiol ac yn ddyfnach na'r panel dinasyddion i helpu perfformiad a darparu gwasanaethau. Dywedodd swyddogion y byddant yn siarad â'r gwasanaethau digidol am ddefnyddio'r system i greu cwestiynau ynghylch y gwasanaeth.

Yn dilyn trafodaethau'r aelodau, cyflwynwyd y diwygiadau canlynol gan y Pwyllgor Craffu i Aelodau’r Cabinet ei ystyried wrth wneud eu penderfyniad:

•         Cymeradwyo mesur 5 gan ystyried defnyddio'r biniau storio deunydd ar gyfer cyflwyno fel yr awgrymir gan y pwyllgor craffu.

•         Cymeradwyo mesur 11 heb ohirio ymgynghoriadau ar newidiad posib i gasglu sbwriel bob 3 wythnos, er gwaethaf yr awgrym gan Graffu i'r gwrthwyneb, fodd bynnag, cynhelir yr ymgynghoriad fel ymagwedd fesul cam.

•         Datblygu protocol Cyfathrebu i sicrhau ymgysylltu â'r cyhoedd yn gyffredinol mewn perthynas â chael adborth ar wasanaethau gwastraff drwy'r gwaith sy'n cael ei wneud drwy banel y dinasyddion sefydledig ac yn ystod cysylltiadau â chwsmeriaid gyda'r gwasanaeth.

Yn dilyn craffu, cefnogwyd y diwygiadau uchod gan Fwrdd y Cabinet.