Agenda item

Rhoddodd Swyddogion adroddiad diweddaru ar effaith pandemig COVID-19 ar wasanaeth ac adferiad y Grant Cyfleusterau i'r Anabl (GCA).

Croesawodd yr Aelodau’r cynnydd sylweddol yn nifer y tasgau a gwblhawyd o ddiwedd mis Mai 2021 i fis Medi 2021 (a gododd o 19 i 73 yn ystod y cyfnod hwn); a hefyd croesawyd yr adborth cadarnhaol a gafwyd gan gleientiaid a oedd wedi cael gwaith wedi'i wneud drwy’r GCA.

Roedd yr adroddiad a ddosbarthwyd yn nodi bod y galw am adeiladwyr yn parhau'n sylweddol uwch na'r arfer, gyda pherchnogion cartrefi'n gwneud gwelliannau i'w cartrefi; a'i bod yn parhau i fod yn anodd cael gafael ar rai deunyddiau. Holwyd faint o effaith yr oedd hyn yn ei chael ar y gwasanaeth, ac a oedd ffyrdd amgen o gael gafael ar ddeunyddiau. Esboniodd Swyddogion fod hon yn broblem genedlaethol, a'r broblem fwyaf oedd prinder contractwyr; roedd y rhan fwyaf o gontractwyr yn dal yn brysur iawn yn gwneud y gwaith a gomisiynwyd pan oedd y pandemig yn ei anterth. Esboniwyd bod y contractwyr yn gallu dod o hyd i ddeunyddiau, fodd bynnag bu cynnydd sylweddol yng nghost deunyddiau. Hysbyswyd yr Aelodau fod y rhan fwyaf o'r gwaith GCA sy'n cael ei wneud ar hyn o bryd yn dasgau fel addasiadau i gawodydd; roedd hi'n haws cael gafael ar ddeunyddiau ar gyfer y mathau hyn o waith, ac roedd llai o alw am blymeriaid yn hytrach nag adeiladwyr cyffredinol. Ychwanegwyd mai gwaith yn ymwneud ag estyniadau yr effeithiwyd arno fwyaf, fod bynnag roedd tasgau'n dal i gael eu cwblhau, ond ar gyflymder arafach na'r blynyddoedd blaenorol; roedd y cyngor wedi cyflogi adeiladwyr ychwanegol i geisio helpu’r tasgau hyn i fynd rhagddynt, ac roeddent ar restr aros gyda chontractwyr.

Cynhaliwyd trafodaeth ynglŷn â'r Gwasanaeth Therapi Galwedigaethol (ThG) a gallu'r gwasanaeth. Soniwyd y bu’r gwasanaeth ThG yn llawn am gyfnod byr, fodd bynnag roedd prinder ar hyn o bryd oherwydd bod staff yn gadael y gwasanaeth. Esboniodd Swyddogion y rhesymau dros yr oedi yn y gwasanaeth a'r broses y tu ôl i'r system rhestrau aros; tynnodd yr adroddiad sylw at y ffaith bod rhestr aros fach o 15 yn aros i gael ei rhyddhau i'r system ar hyn o bryd. Er hyn, cadarnhawyd bod y llif drwy'r gwasanaeth yn gweithio'n dda.

Cyfeiriwyd at gyhoeddiad diweddar Llywodraeth Cymru ynghylch dileu'r profion modd ar addasiadau bach a chanolig eu maint. Gofynnodd yr Aelodau am wybodaeth o ran safbwynt Cyngor Castell-nedd Port Talbot ar hyn. Roedd Swyddogion yn rhagweld y byddai'r galw'n cynyddu'n aruthrol pe bai'r profion modd ar gyfer Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl bach a chanolig yn cael eu dileu; pe bai penderfyniad yn cael ei wneud i ddileu'r profion modd, byddai angen rhoi amodau ar waith i geisio rheoli'r galw. Nodwyd bod ffactorau amrywiol i'w hystyried, yn enwedig ynghylch y gyllideb; fodd bynnag, roedd yn bwysig bod hyn yn cael ei reoli heb wahaniaethu yn erbyn y rheini na allent fforddio i'r gwaith gael ei gwblhau. Hysbyswyd yr Aelodau fod trafodaethau wedi dechrau gyda Llywodraeth Cymru ynglŷn â'r broses yn y dyfodol, ac roedd Swyddogion wedi dechrau cyflwyno syniadau; roedd y cyngor hefyd yn gweithio'n agos gyda Chyngor Abertawe a Chyngor Pen-y-bont ar Ogwr er mwyn ymdrin â hyn gydag ymagwedd ranbarthol. Ychwanegwyd bod hwn yn fesur dewisol; felly, nid oedd yn rhaid i'r cyngor roi’r newid ar waith.

Cadarnhawyd y bydd adroddiad ar y mater hwn yn cael ei gyflwyno i'r Pwyllgor maes o law, a fydd yn rhoi cyfle i'r Aelodau rannu'r safbwyntiau a rhoi mewnbwn i'r broses, cyn i unrhyw benderfyniadau gael eu gwneud neu eu rhoi ar waith.

Canmolodd yr Aelodau'r adran gan ddiolch i Swyddogion am eu gwaith caled o ran y Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl.

Yn dilyn craffu, nodwyd cynnwys yr adroddiad.