Dewis eitemau priodol o agenda Bwrdd y Cabinet ar gyfer Craffu Cyn Penderfyniad (mae adroddiadau Bwrdd y Cabinet wedi'u cynnwys ar gyfer Aelodau Craffu)
Cofnodion:
Craffodd y Pwyllgor ar
yr eitemau canlynol ar agenda Bwrdd y Cabinet:
Adroddiad Monitro Perfformiad Chwarter 1 2021
Rhoddwyd yr Wybodaeth
am Berfformiad i'r Aelodau, ynghyd â'r Data Canmoliaethau a Chwynion ar gyfer y
Gwasanaethau Plant a Phobl Ifanc, a'r Gwasanaethau i Oedolion ar gyfer Cyfnod y
Chwarter Cyntaf (Ebrill 2021 – Mehefin 2021).
Tynnodd yr Aelodau
sylw at nifer o'r dangosyddion perfformiad cadarnhaol, gan longyfarch
Swyddogion ar eu gwaith caled wrth gyflawni targedau; yn enwedig o ystyried
amgylchiadau'r pandemig.
Cyfeiriwyd at y graff
a gynhwyswyd yn yr adroddiad a ddosbarthwyd a oedd yn manylu ar nifer y swyddi
gweithwyr cymdeithasol gwag, ymchwiliadau disgyblu ac achwyniadau ar draws y
Gwasanaethau i Oedolion. Gofynnwyd pam roedd cynifer o swyddi gweithwyr
cymdeithasol gwag a pham mae lefelau salwch tymor hir mor uchel.
Esboniodd Swyddogion
fod rhai elfennau o'r adroddiad yn gamarweiniol oherwydd y ffordd y cyflwynwyd
y data; Sicrhawyd yr Aelodau nad oedd unrhyw broblemau cyfredol gyda swyddi
gwag na lefelau salwch tymor hir yn y Gwasanaethau i Oedolion. Dywedwyd bod y
swyddi gwag a nodwyd yn y graff yn ymwneud â swyddi gwag ar draws yr adran
Gofal Cymdeithasol i Oedolion gyfan, ac nad oeddent yn benodol i weithwyr
cymdeithasol. Cadarnhaodd Swyddogion fod 20 o'r swyddi gwag yn gysylltiedig â'r
gwasanaeth gofal cartref mewnol; nid oedd y swyddi hyn wedi'u llenwi'n
wreiddiol gan eu bod yn cael eu cadw i gefnogi mater y gyllideb, fodd bynnag
dros y ddwy flynedd ddiwethaf bu ymgyrch recriwtio allanol ar gyfer y swyddi
hynny. Nodwyd nad oedd y cyngor, yn anffodus, wedi gallu eu llenwi; roedd methu
recriwtio pobl i ofal cartref yn broblem genedlaethol. Hysbyswyd yr Aelodau fod
20 arall o'r swyddi hynny'n swyddi newydd a oedd wedi'u creu dros dro o wahanol
ffrydiau ariannu dros y ddwy flynedd ddiwethaf; nid oeddent yn swyddi gwag o
fewn y cyngor, yn hytrach roeddent yn swyddi nad oeddent wedi'u creu'n barhaol
o'r gyllideb sylfaenol. Soniwyd mai'r unig swyddi gwag o fewn chwarter 1 oedd
swyddi 4.8 cyfwerth ag amser llawn (CALl).
Yn dilyn hyn,
darparodd Swyddogion wybodaeth am y lefelau salwch a oedd yn cyflwyno lefelau
uchel ar y graff (39.5 CALl). Nodwyd bod 21.5 CALl yn staff o'r gwasanaeth
gofal cartref mewnol; nid oedd hyn yn annisgwyl oherwydd galw'r gwasanaeth
penodol hwn drwy gydol y pandemig. Hysbyswyd yr Aelodau fod gweithlu'r
Gwasanaeth i Oedolion yn y sefyllfa orau y bu ynddi ers blynyddoedd lawer o ran
lefelau salwch; roedd y cyfraddau salwch mewn ffigurau sengl ar hyn o bryd.
Dywedwyd bod
Penaethiaid y Gwasanaethau i Oedolion yn gweithio gyda Swyddogion Adnoddau
Dynol i newid sut y cyflwynwyd y data; bydd y data'n cael ei rannu'n gylchoedd
gwaith Prif Swyddogion i geisio sicrhau bod y ffigurau'n fwy ystyrlon ac yn
adlewyrchu darlun mwy cywir o'r Gwasanaethau i Oedolion.
Cynhaliwyd trafodaeth
ynglŷn â swyddi gwag ar gyfer Therapyddion Galwedigaethol. Cadarnhaodd
Swyddogion fod swyddi gwag o fewn y gwasanaeth hwn, a bod y broblem recriwtio’n
un genedlaethol a pharhaus. bu sawl achlysur lle'r oedd unigolion wedi dewis
gweithio i'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol (GIG) yn hytrach nag awdurdodau lleol.
Fodd bynnag, soniwyd bod Swyddogion wedi rhoi hysbyseb ar y cyd ar wefan y GIG
yn ddiweddar mewn perthynas â swyddi gwag, ac yn dilyn hyn derbyniwyd 50 o
geisiadau ar draws y rhanbarth. Tynnwyd sylw at y ffaith bod Swyddogion yn
bwriadu darparu cyfle tebyg i Gynorthwy-wyr Therapyddion Galwedigaethol a
gyflogir gan y cyngor, i gyllid gradd gweithwyr cymdeithasol; byddent yn
ymgymryd â chwrs tair blynedd ar lefel gradd, cyn y byddent yn gallu gweithio'n
fewnol fel Therapyddion Galwedigaethol cwbl gymwysedig.
Holodd yr Aelodau i
bwy y rhoddwyd Fframwaith Sicrhau Ansawdd a Dysgu Plant ac Oedolion
Castell-nedd Port Talbot a phwy oedd yn ei ddefnyddio. Cadarnhaodd Swyddogion
fod y ddogfen wedi'i chynllunio at ddefnydd mewnol. Nodwyd bod y Safonau
Gwasanaeth Cwsmeriaid a nodir yn y fframwaith wedi'u datblygu'n fewnol gydag
Ymarferwyr, Rheolwyr ac Uwch-reolwyr; fodd bynnag, sylweddolwyd ei bod hefyd yn
bwysig cysylltu â'r gymuned ehangach fel rhieni, plant, gofalwyr, cartrefi
gofal a grwpiau eraill. Hysbyswyd yr Aelodau fod Swyddogion wedi gwneud y
gwaith hwn i ddarganfod yr hyn a oedd yn bwysig iddynt; helpodd hyn i osod y
fframwaith sy'n canolbwyntio ar ganlyniadau, manylu ar yr hyn yr oedd y cyngor
yn ceisio'i gyflawni a nodi pa wahaniaeth a oedd yn cael ei wneud. Dywedwyd
mai'r Safonau Gwasanaethau Cwsmeriaid oedd yr hyn yr oedd y defnyddwyr
gwasanaeth yn ei ddisgwyl gan y cyngor yn ei hanfod; pan fydd Swyddogion yn
gwneud eu gwaith sicrhau ansawdd, maent yn defnyddio'r cwestiynau/datganiadau a
gynhwysir yn y safonau i sicrhau eu bod yn cyflawni'r hyn a ddisgwylid
ganddynt.
Cydnabuwyd bod
Fframwaith Sicrhau Ansawdd a Dysgu Plant ac Oedolion Castell-nedd Port Talbot
yn cynnwys elfen a oedd yn nodi yr arsylwir ar gyfarfodydd gwneud
penderfyniadau allweddol drwy raglen dan arweiniad uwch-reolwyr yn y
gwasanaeth; Gofynnodd yr Aelodau, gyda'r gwaith dwys sylweddol a oedd yn cael
ei wneud ar hyn o bryd, a fyddai uwch-reolwyr yn gallu ymdopi ag arsylwi ar y
cyfarfodydd niferus sy'n cael eu cynnal. Nodwyd bod y grŵp sicrhau ansawdd
yn cyfarfod bob pythefnos; mae cynrychiolwyr o'r Gwasanaethau Plant ac Oedolion
yn mynd i’r cyfarfodydd hyn. Hysbyswyd yr Aelodau fod gan y grwp flaengynllun
gwaith a oedd yn rhestru gwahanol gyfarfodydd yr oedd angen arsylwi arnynt dros
amser; y disgwyliad oedd na fyddai uwch-reolwyr yn arsylwi ar yr holl
gyfarfodydd ar un adeg, ac y byddai'n ymagwedd fesul cam. Tynnwyd sylw at y
ffaith bod y pwysau amrywiol ar draws y gwasanaeth yn cael ei gydnabod.
Yn dilyn craffu,
nodwyd cynnwys yr adroddiad.
Codiadau mewn ffïoedd i gefnogi cynaladwyedd Gofal Cartref a'r Gwasanaethau
Byw â Chymorth
Derbyniodd y Pwyllgor
adroddiad ynghylch y bwriad i weithredu cynnydd o 10% i'r ffïoedd a dalwyd i
ddarparwyr a gontractiwyd gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot
ar gyfer darparu gwasanaethau Gofal Cartref a Byw â Chymorth.
Croesawodd yr
Aelodau'r fenter a thynnodd sylw at y ffaith bod Aelodau wardiau'r cymoedd yn
falch o weld y gydnabyddiaeth bod y broblem hon yn effeithio'n anghymesur ar
ardaloedd y cymoedd; fodd bynnag, roedd y ffigurau'n peri pryder mawr.
Gofynnwyd a allai
Swyddogion ddarparu gwybodaeth am yr hyn yr oedd y cyngor yn ei wneud ar hyn o
bryd i sicrhau bod y rheini y tynnwyd y pecynnau gofal oddi arnynt, yn ddiogel,
yn derbyn gofal da ac yn llwyddo i fyw'n annibynnol. Esboniwyd bod y
gwasanaeth, yn ystod yr wythnos ddiwethaf, wedi cael ei hun yn y sefyllfa
anoddaf y bu ynddi erioed; am y tro cyntaf erioed, roedd y staff yn gorfod
cynnig lle i unigolion mewn cartref gofal yn hytrach nag aros yn eu cartref eu
hunain gyda phecyn gofal. Nodwyd bod 41 o bobl yn y gymuned ar hyn o bryd, yr
aseswyd bod angen pecyn gofal arnynt, yn cael eu cefnogi gan deulu a ffrindiau;
cefnogwyd hyn gan ymweliad gan y Gweithiwr Cymdeithasol bob mis, galwadau ffôn
wythnosol, gwiriadau lles, a'r defnydd o'r Cydlynwyr Ardaloedd Lleol i sicrhau
bod y teuluoedd yn ymdopi. Ers mis Medi, roedd y gwasanaeth wedi derbyn 50 o
achosion/gleientiaid yn ôl gan ddarparwyr allanol, oherwydd bod staff yn gadael
y swydd; bydd wyth achos/cleient arall yn cael eu derbyn yn ôl yn ystod y
pythefnos nesaf. Sicrhaodd Swyddogion yr Aelodau eu bod yn gwneud popeth o fewn
eu gallu, a chynnig lle i rywun mewn cartref gofal, yn hytrach na darparu pecyn
gofal iddynt, oedd y dewis olaf. Soniwyd
bod y broses recriwtio’n weithredol a bod 10 person yn cael eu cyfweld yn ystod
yr wythnosau i ddod.
Gofynnwyd i Swyddogion
a oeddent yn hyderus y byddai'r cynnydd yn gweithio o ran denu staff, ac a
fyddai'n ddigon. Nodwyd bod y cynnydd o 10% yn risg i'w gymryd, ac nid oedd yn
hysbys a fyddai'n gweithio o ran denu staff a/neu gadw staff yn y gwasanaeth.
Roedd Swyddogion wedi siarad â phob darparwr ac wedi awgrymu nifer o opsiynau
iddynt; dywedodd pob un o'r darparwyr eu bod am gael rhyw fath o barhad, a'u
bod yn hapus i dderbyn 10% ar yr awrdal. Hysbyswyd yr Aelodau fod y contract
wedi tynnu sylw at y ffaith y bydd yr arian yn cael ei drosglwyddo i'r gweithwyr
rheng flaen; Bydd Swyddogion yn monitro hyn drwy'r Tîm Contractio.
Tynnodd Cyfarwyddwr y
Gwasanaethau Cymdeithasol, Iechyd a Thai sylw at y risgiau amrywiol sy'n
gysylltiedig â'r cynnydd. Fodd bynnag, dywedwyd bod y risg o beidio â gwneud
unrhyw beth yn llawer gwaeth; ar hyn o bryd roedd llawer o staff yn y farchnad
allanol yn gadael mewn niferoedd a oedd yn effeithio ar y gallu i ddarparu
gofal, felly roedd yn hanfodol ceisio cadw'r staff presennol. Roedd rhai o'r
risgiau a grybwyllwyd yn cynnwys y canlynol:
·
Cynigiwyd y cynnydd ar gyfer y
farchnad allanol, ac nid y farchnad fewnol; nid oedd yn cynnwys gweithwyr gofal
preswyl chwaith. Roedd y rhain yn risgiau gan y gallai staff ddewis gadael y
gwasanaeth neu symud o un maes i ofal cartref;
·
Roedd y cynnydd yn fforddiadwy
am weddill y flwyddyn ddinesig a'r flwyddyn ddinesig nesaf, fodd bynnag roedd y
cyllid parhaus ar ei gyfer ymhell o fod yn glir; heb arian ychwanegol gan
Lywodraeth Cymru i gefnogi hyn, bydd pwysau'n cael ei roi ar gyllideb y cyngor.
Esboniodd Swyddogion
eu bod wedi bod yn siarad â Llywodraeth Cymru ynghylch cyllid cynaliadwy;
byddai hyn yn caniatáu i'r cyngor godi'r cyflog byw ar gyfer holl staff y
sector gofal, a darparu ymwybyddiaeth a chydnabyddiaeth o'r manteision enfawr y
mae staff gofalu yn eu cynnig i'r bobl fwyaf diamddiffyn hynny.
Holwyd a oedd diffyg
Dinasyddion yr Undeb Ewropeaidd (UE) yn ffactor sy'n cyfrannu at y problemau
sy'n ymwneud â staffio. Hysbyswyd y Pwyllgor fod Swyddogion wedi cynnal ymchwil
yn ymwneud â hyn cyn gadael yr Undeb Ewropeaidd; cwblhawyd yr ymarfer hwn er
mwyn ceisio dod i ddeall yr effaith y byddai Brexit yn ei chael ar y sector.
Cadarnhawyd bod nifer isel iawn o ddinasyddion yr UE yn gweithio yn y sector
gofal yng Nghastell-nedd Port Talbot; ac roedd y rheini a oedd yn gwneud, wedi
gwneud cais am Gynllun Preswylio'n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE. O ran y
problemau staffio yn y sector, tynnwyd sylw at y ffaith bod nifer o ffactorau'n
cyfrannu at hyn; gan gynnwys cystadleuaeth yn y gweithlu, cwmnïau/sefydliadau
eraill sy'n cynnig cyfraddau cyflog a chyfleoedd cyflogaeth ffafriol, a'r
effaith y mae'r pandemig wedi'i chael ar y gweithlu gofal sydd wedi arwain at
unigolion wedi blino'n lân.
Yn yr adroddiad a
ddosbarthwyd, nododd fod perygl y gallai peidio â gweithredu'r un lefel o
gynnydd i'r sector Cartrefi Gofal Pobl Hŷn arwain at staff Cartrefi Gofal
yn gadael eu cyflogaeth bresennol i weithio mewn Gofal Cartref neu Fyw â
Chymorth oherwydd y cyfraddau cyflog uwch. Gofynnodd yr Aelodau pa ddulliau
rheoli, os o gwbl, oedd ar waith i atal hyn rhag digwydd. Dywedwyd nad oedd y
cyngor mewn sefyllfa ar hyn o bryd i efelychu'r cynnydd ar draws y Sector Gofal
Preswyl, fodd bynnag roedd Swyddogion wedi cwblhau'r ymchwil angenrheidiol ac
o'r farn bod mwy o angen yn y ddarpariaeth Gofal Cartref ar hyn o bryd.
Esboniodd y Cyfarwyddwr y bydd ymarfer ailddosbarthu yn y dyfodol agos a fydd
yn digwydd ar draws y farchnad gofal preswyl, wrth i gyllid cymorth Llywodraeth
Cymru ddod i ben; roedd y cynnydd o 10% yn risg ofalus, fodd bynnag roedd y
rheolwyr yn y gwasanaeth yn wybodus iawn am y farchnad. Sicrhawyd yr Aelodau,
er gwaethaf yr hyn a oedd yn ceisio cael ei gyflawni gyda'r farchnad allanol,
fod y cyngor yn mabwysiadu ymagwedd weithredu ar draws y cyngor; ac roeddent yn
defnyddio grwpiau o Swyddogion i edrych ar dargedu gwahanol grwpiau a chyrff,
megis prifysgolion a'r colegau.
Yn dilyn craffu, roedd
y pwyllgor yn gefnogol o'r cynigion i'w hystyried gan Fwrdd y Cabinet.
Dyfodol Cartref Gofal Preswyl Trem y Glyn
Hysbyswyd yr Aelodau o
ganlyniad y trafodaethau â’r sefydliad tai, Grŵp Pobl, mewn perthynas â
pharhau i weithredu Cartref Gofal Preswyl, Trem y Glyn, tan 31 Mawrth 2025.
Roedd yr adroddiad a
ddosbarthwyd yn manylu ar y ddau drefniant ariannu gwahanol i'r Aelodau eu
hystyried, pe baent yn dymuno cymeradwyo Opsiwn 2 neu Opsiwn 3; roedd trefniant
ariannu A yn dweud y byddai Pobl yn cynnal cyfrifoldebau am atgyweirio a
chynnal a chadw. Gofynnodd yr Aelodau a fyddai Pobl yn cytuno i ymgymryd â'r
trefniadau hyn. Cadarnhawyd bod Swyddogion wedi bod yn cynnal trafodaethau â
Grŵp Pobl am gryn amser; roeddent wedi cael gwybod am yr adroddiad ac
roeddent yn cytuno ag ef.
Pe dewisir cefnogi
Opsiwn 2 neu Opsiwn 3, roedd yr adroddiad a ddosbarthwyd yn tynnu sylw at y
ffaith y byddai Pobl yn ei gwneud yn ofynnol i'r cyngor dalu am adennill y
costau'n llawn; Gofynnodd yr Aelodau am eglurhad pellach ynghylch yr hyn y
mae’n ei olygu. Esboniodd Swyddogion mai dyma'r rheswm pam roedd y cyfraddau ar
gyfer contractio'r gwasanaeth hwn yn y dyfodol yn wahanol i'r cyfraddau
blaenorol a dalwyd; roedd manylion hyn wedi'u cynnwys yn atodiadau'r adroddiad
a ddosbarthwyd. Hysbyswyd yr Aelodau y cytunwyd, pe bai estyniad i'r contract
yn cael ei wneud, y byddai angen datblygu contract ar wahân a fyddai'n ystyried
holl gostau cynnal Trem y Glyn; byddai hwn yn gontract annibynnol gyda Pobl lle
byddent yn codi cyfradd lawn y 27 gwely ar y cyngor.
Rhannodd yr Aelod
Lleol dros Flaen-gwrach a'r ddau Aelod Lleol yng Nglyn-nedd, a oedd yn
bresennol yn y cyfarfod, eu pryderon ynglŷn â'r penderfyniad a wnaed yn
2016 i gau Trem y Glyn, a'r effeithiau y byddai cau'r cartref yn eu cael ar y
preswylwyr, y staff a'r gymuned ehangach, gan dynnu sylw'n benodol at y ffaith
nad oedd unrhyw gartrefi gofal cymunedol eraill yng Nghwm Nedd na Chwm Dulais.
Rhannodd yr Aelodau eu barn ar y gwahanol opsiynau a gynhwyswyd yn yr adroddiad
a ddosbarthwyd a holwyd am elfennau o'r broses a oedd yn arwain at gyflwyno'r
adroddiad i'r Pwyllgor.
Gwnaeth yr Aelodau
ymholiadau yn ymwneud â'r strategaeth ymadael yr oedd yn ofynnol i Pobl ei
datblygu. Cadarnhaodd Swyddogion y dywedwyd wrth Pobl am ohirio llunio
strategaeth ymadael oherwydd bod yr adroddiad hwn wedi'i gyflwyno er mwyn ystyried
gwahanol opsiynau; pe penderfynwyd ar Opsiwn 1, parhau â'r bwriad i gau Trem y
Glyn erbyn 31 Mawrth 2022, yna bydd angen i Pobl greu'r strategaeth ymadael
dros y misoedd nesaf.
Cododd y Pwyllgor eu
pryderon ynghylch y problemau cludiant sy'n gysylltiedig â chau Trem y Glyn.
Nododd yr adroddiad a ddosbarthwyd y byddai'r cyngor yn ariannu darpariaeth
cludiant benodol â chyfyngiad amser mewn achosion profedig o galedi; fodd
bynnag, nodwyd na chwblhawyd yr arolwg traffig y bwriadwyd ei gynnal i nodi problemau
traffig a thrafnidiaeth posib. Soniodd Swyddogion y byddai'r mater sy'n ymwneud
â chostau teithio’n cael ei gynnwys mewn strategaeth gadael; cydnabuwyd y bydd
angen ymchwilio i hyn, fodd bynnag nid oedd lefel sylweddol o fanylion ar gael
ar hyn o bryd.
Cynhaliwyd trafodaeth
ynglŷn â'r preswylwyr a'r staff presennol sy'n gweithio yn Nhrem y Glyn, a
sut y byddai hyn yn effeithio arnynt. Nodwyd bod y preswylwyr a'r staff yn
flaenoriaeth, ac roedd Swyddogion wedi bod yn gweithio i geisio dod o hyd i ffyrdd
o sicrhau eu bod yn cael eu cefnogi pan fydd yn cau.
Argymhellodd
Swyddogion y dylai'r Pwyllgor ystyried Opsiwn 3, a oedd yn sefyllfa dros dro
lle byddai'r ddarpariaeth cartref gofal yn Nhrem y Glyn yn cael ei hymestyn am
flwyddyn arall, gydag opsiwn i barhau i ymestyn hyd at 2025. Hysbyswyd yr
Aelodau fod y farchnad breswyl yn wahanol iawn ar hyn o bryd i'r adeg pan
roddodd Swyddogion yr adroddiad diwethaf i'r Pwyllgor am Drem y Glyn; mae'r
pandemig wedi cael effaith amlwg ar y nifer sy'n derbyn gofal preswyl, ar
staffio a'r gallu i symud preswylwyr yn ddiogel o un cartref i'r llall, a
gwneud asesiadau mewn modd amserol. Nodwyd bod y farchnad yn gyfnewidiol iawn
ar hyn o bryd, ac nid oedd Swyddogion yn gallu barnu beth fyddai’n digwydd
gyda'r farchnad yn y misoedd nesaf; Roedd Opsiwn 3 yn cynnig sefyllfa dros dro
er mwyn i Swyddogion ddeall y farchnad yn well y flwyddyn nesaf, ar ôl i'r
effeithiau gan Lywodraeth Cymru a'u gostyngiad mewn cyllid gael eu nodi.
Soniodd yr Aelodau eu
bod wedi gofyn i Swyddogion o'r blaen a fydd adeilad newydd yn ei le cyn cau
Trem y Glyn; ni chafwyd adroddiad pellach ar hyn. Esboniodd y Cyfarwyddwr, pan
wnaed y penderfyniad yn 2016 i gau'r cartref gofal, y penderfynwyd hefyd na
fyddai cartref gofal newydd yn cael ei adeiladu yn ardal Glyn-nedd; fodd
bynnag, roedd cynnig ar waith gan Pobl i adeiladu rhyw fath o fyw â chymorth.
Er y gallai'r cynnig hwn ddarparu ar gyfer anghenion rhai preswylwyr, esboniwyd
na ellid ei ddisgrifio fel cartref gofal preswyl ac na allai gymryd lle Trem y
Glyn. Nodwyd bod Pobl wedi gofyn a oedd gan y cyngor ddiddordeb mewn bod yn
rhan o'r datblygiad hwn o safbwynt gofal cymdeithasol ar gyfer diwallu
anghenion pobl hŷn; roedd y cyngor wedi cytuno i hyn, fodd bynnag nid oedd
Swyddogion wedi cymryd rhan eto mewn trafodaethau manwl gyda Pobl o ran sut
beth fydd y trefniant hwn.
Yn dilyn hyn,
cynhaliwyd trafodaeth ynglŷn â darparu cartrefi gofal yn y fwrdeistref
sirol yn y dyfodol. Nodwyd bod dros 150 o welyau cartrefi gofal preswyl gwag ar
draws y fwrdeistref sirol ar hyn o bryd; roedd hyn yn nifer sylweddol o welyau.
Ychwanegodd Swyddogion fod gan rai cartrefi gofal yn yr ardal lefelau
deiliadaeth o lai na 70%; pe bai hyn yn parhau, ni fyddai'r cartrefi gofal hyn
yn ddichonadwy yn y dyfodol.
Tynnodd y Pwyllgor
sylw at y ffaith bod y galw am leoedd yn Nhrem y Glyn yn sylweddol o hyd, o'i
gymharu â rhai cartrefi gofal eraill ar draws y fwrdeistref sirol lle mae’r
galw’n is; a chododd bryderon ynghylch anwadalrwydd ac ansicrwydd cartrefi
gofal yn y sector preifat. Nodwyd bod gan Trem y Glyn tua 3 neu 4 gwely gwag ar
hyn o bryd; fodd bynnag, eglurwyd y bydd y newidiadau dramatig sydd ar ddod yn
y farchnad dros y 6-8 mis nesaf yn cael effaith ar nifer y lleoedd gwag ar
draws pob cartref gofal. Esboniodd Swyddogion
fod angen sbectrwm cyfan o ofal ar bobl wrth iddynt fynd yn hŷn, a bod
rhywfaint o'r angen hwnnw yn cynnwys byw â chymorth; roedd angen archwilio
opsiynau gofal eraill ac roedd angen llunio strategaeth gyffredinol ar gyfer y
fwrdeistref sirol gyfan.
Cynhaliwyd
trafodaethau ynglŷn â'r penderfyniad cychwynnol a wnaed yn 2016 i gau Trem
y Glyn, a'r penderfyniad a wnaed ar ôl hyn i adeiladu dau gartref gofal yn
hytrach na'r cynnig gwreiddiol o bedwar; yn dilyn cyngor cyfreithiol,
ailadroddwyd mai'r opsiynau i'w hystyried yn y cyfarfod oedd y rheini a
gynhwyswyd gyda'r adroddiad a ddosbarthwyd. Hysbyswyd yr Aelodau na fyddai
Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC) yn caniatáu i Drem y Glyn barhau yn y tymor hir,
ar ei ffurf bresennol, gan nad oedd ganddo'r cyfleusterau a ddisgwylid mewn
cartref gofal cyfredol. Nodwyd y byddai trafodaethau ynghylch cartrefi newydd
posib yn cael eu cynnal yn y dyfodol. Tynnodd y Cyfarwyddwr sylw at y ffaith y
byddai angen i’r Aelodau gael yr holl wybodaeth berthnasol am y strategaeth a fyddai'n
cael ei dilyn yn y dyfodol mewn perthynas â’r mater hwn; byddai'r strategaeth
hon yn diwallu anghenion y fwrdeistref sirol, fodd bynnag ni fyddai’n cael ei
datblygu eto.
Ar ôl ystyried y
gwahanol opsiynau a gynhwyswyd yn yr adroddiad, esboniwyd bod costau sylweddol
yn gysylltiedig ag Opsiwn 2 (ymrwymo i gontract newydd gyda Pobl i gadw Trem y
Glyn am gyfnod hyd at 31 Mawrth 2025).
Roedd yr adroddiad a
ddosbarthwyd yn cyfeirio at ryddhau cleifion a oedd wedi'u hoptimeiddio'n
feddygol yn brydlon, y bydd angen cartrefi gofal arnynt fel llwybr; gofynnodd
yr Aelodau a oedd trafodaethau wedi'u cynnal â'r Bwrdd Iechyd ynghylch eu barn
am a fyddai angen Trem y Glyn yn y tymor byr neu'r tymor hir. Esboniodd
swyddogion nad oedd trafodaethau penodol ar statws Trem y Glyn wedi'u cynnal
â'r Bwrdd Iechyd, fodd bynnag roedd Swyddogion yn cael sgyrsiau wythnosol â nhw
ynglŷn â sefyllfa cartrefi gofal ar draws y fwrdeistref sirol; y gobaith
oedd y byddai mwy o eglurder ynghylch hyn ar ôl y 6-9 mis nesaf.
Crynhodd y Cadeirydd y
trafodaethau a gynhaliwyd; a chynhaliwyd pleidlais i benderfynu pa un o'r tri
opsiwn, a gynhwyswyd yn yr adroddiad a ddosbarthwyd, yr oedd yr Aelodau o blaid
ei argymell i Fwrdd y Cabinet. Roedd canlyniadau'r bleidlais fel a ganlyn:
Opsiwn 1 – 0
Opsiwn 2 – 1
Opsiwn 3 – 10
Yn dilyn y bleidlais,
cynigiwyd ac eiliwyd Opsiwn 3 i'w ystyried gan Fwrdd y Cabinet.