·
Dewis eitemau priodol o agenda’r Cabinet ar gyfer craffu cyn penderfynu
(amgaeir adroddiadau ar gyfer yr Aelodau Craffu)
Cofnodion:
Craffodd y Pwyllgor ar yr eitemau canlynol ar agenda Bwrdd y Cabinet:
Rheoli Risgiau a Chyfrifoldebau mewn perthynas â Thomenni
Glofeydd a Chwareli Segur o fewn yr Awdurdod a rheoli Diogelwch Tomenni Glo yn
y dyfodol.
Cynghorwyd yr aelodau am y risgiau a'r cyfrifoldebau sy'n gysylltiedig
â'r tomenni gwastraff glofeydd a chwareli hanesyddol yn yr awdurdod.
Diweddarwyd yr aelodau hefyd am waith Tasglu Diogelwch Tomenni Glo Llywodraeth
Cymru ac ymarfer ymgynghori Comisiwn y Gyfraith ar reoli Diogelwch Tomenni Glo
yng Nghymru yn y dyfodol, fel a fanylwyd yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.
Rhannodd yr aelodau bryderon am y cyfrifoldebau y mae perchnogion tir
preifat a’r awdurdod lleol bellach yn gyfrifol amdanynt. Teimlwyd mai diben yr
awdurdod glo oedd rheoli'r safleoedd hyn, fodd bynnag perchnogion tir oedd yn
gyfrifol am gynnal y tomenni hyn yn awr, sy'n cael effaith ar gost. Gofynnwyd
i'r pryderon hyn gael eu mynegi i Gomisiwn y Gyfraith. Roedd swyddogion yn
deall y pryderon a fynegwyd gan aelodau a gwnaethant sicrhau'r aelodau eu bod
hefyd wedi mynegi'r un pryderon i Lywodraeth Cymru. Nodwyd y cafwyd
trafodaethau am gyllid posib a allai fod ar gael i helpu i ariannu'r costau hyn
a roddwyd i'r perchnogion tir preifat.
Mynegodd yr aelodau ymhellach yr hoffent roi ystyriaeth yn ysgrifenedig
i Gomisiwn y Gyfraith, gan fynegi'r pryderon am y cyfrifoldebau ynghylch
monitro a chynnal a chadw, y mae'r perchnogion tir bellach yn gyfrifol
amdanynt.
Gofynnodd yr aelodau pa fonitro a wnaed ynghylch tomenni gwastraff
cloddio glo brig. Nodwyd bod y pyllau glo brig mawr yn y fwrdeistref sirol
wedi'u dylunio i fod yn gadarn, ac anfonir copïau o'r cynlluniau i CNC a'r
Awdurdod Glo i sicrhau diogelwch ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol.
Ceisiwyd cadarnhad ynghylch a fyddai tomenni Categori C a D nad oeddent
wedi'u cynnwys yn y ceisiadau yn cael eu harolygu o hyd. Darparwyd sicrwydd, a
chadarnhaodd swyddogion y byddai arolygiadau tomenni Categori C a D yn parhau,
gan ddibynnu ar gyllid yn y dyfodol.
Cafwyd trafodaethau am y 7% o domenni nad ydynt wedi'u cofrestru, a pha
fonitro fyddai ei angen. Amlygodd swyddogion nad oes gan y cyngor ddyletswydd
ar hyn o bryd lle byddai angen iddo gymryd cyfrifoldeb. Fodd bynnag, nodwyd
efallai y bydd y cyngor yn dymuno ymyrryd ar yr achlysuron hyn at ddibenion
mesur a diogelu ataliol. Felly, nodwyd o fewn yr ymateb i'r ymgynghoriad y
byddai swyddogion yn ailadrodd y pryderon hyn ac yn gofyn i'r cyfrifoldebau
gael eu hailystyried oherwydd y diffyg adnoddau a phrofiad yn y cyngor, gan
ganiatáu i Lywodraeth Cymru a'r Awdurdod Glo fod yn gyfrifol.
Gofynnodd yr aelodau ym mhle mae'r tomenni glo yng Nghastell-nedd Port
Talbot. Esboniodd swyddogion fod 404 o domenni glo yng Nghastell-nedd Port
Talbot ac esboniwyd nad oes modd nodi'r lleoliadau ar hyn o bryd, fodd bynnag
gellir gwneud hyn y tu allan i'r cyfarfod. Esboniodd swyddogion hefyd fanylion
y categorïau tomenni glo.
Trafododd yr aelodau pa fonitro oedd ar waith ar gyfer y bylchau a
adawyd gan domenni blaenorol, gan fod pryderon ynghylch pa gorff oedd yn
gyfrifol am y rhain. Esboniodd swyddogion mai'r awdurdod glo sy'n gyfrifol,
fodd bynnag byddent yn codi'r mater o fewn yr ymateb i'r ymgynghoriad er
eglurder.
Darparodd yr aelodau sicrwydd i swyddogion y byddai'r pryderon a
fynegwyd heddiw yn cael eu pwysleisio i ASau lleol i gynyddu ymwybyddiaeth o'r
materion hyn.
Yn dilyn craffu, roedd yr aelodau'n cefnogi'r argymhellion yn amodol ar
y testun ychwanegol ym mhwynt 35 yr argymhelliad, ac argymhelliad ychwanegol
fel a fanylwyd isod.
·
Oherwydd yr amserlenni a oedd yn berthnasol wrth baratoi
ymateb CNPT i ymgynghoriad Comisiwn y Gyfraith, rhoddir pwerau dirprwyedig i
Gyfarwyddwr yr Amgylchedd ac Adfywio baratoi a chyflwyno ymateb i ymarfer
ymgynghori Comisiwn y Gyfraith, mewn ymgynghoriad ag Aelod y Cabinet dros
Strydlun a Pheirianneg, gydag ymateb o'r fath yn mynd i'r afael â phryderon am
gyfrifoldeb ariannol y gwaith cynnal a chadw a drosglwyddir i berchnogion tir.
·
Bod yr ymateb i'r ymgynghoriad yn cael ei gyflwyno i'r
ASau yng Nghastell-nedd Port Talbot i'w hystyried.