Agenda item

Cyflwynodd y Cynghorydd C Clement-Williams, Aelod y Cabinet dros Gyllid, yr adroddiad a gafodd ei argymell i'r cyngor gan y Cabinet ar 8 Mawrth 2021.  Tynnwyd sylw at y ffaith bod 1,069 o ymatebion ynghyd â llythyrau a deiseb wedi'u derbyn mewn perthynas â'r ymgynghoriad cyhoeddus ar y gyllideb a gofynnodd i'r cyngor gefnogi'r argymhellion yn yr adroddiad.

 

Diolchodd yr Aelodau i swyddogion a'r Cabinet am y gwaith a wnaed i gyflawni sefyllfa'r gyllideb yma gerbron y cyngor heddiw, yn enwedig y ffaith nad oedd unrhyw doriadau newydd i wasanaethau'n cael eu cynnig ar gyfer 2021/2022.

 

Mynegwyd pryder gan rai Aelodau ynglŷn â'r effaith y byddai'r cynnydd o 2.75% yn Nhreth y Cyngor yn ei chael ar breswylwyr/drethdalwyr. Cydnabuwyd mai 3.75% oedd y cynnydd arfaethedig yn Nhreth y Cyngor yn yr ymgynghoriad cyhoeddus ond ar ôl gwrando ar yr ymatebion gostyngwyd y cynnig terfynol i 2.75%.  Tynnwyd sylw at y ffaith mai Cyngor Castell-nedd Port Talbot oedd ag un o'r cyfraddau Treth y Cyngor uchaf yng Nghymru o hyd. 

 

Esboniodd swyddogion fod y gostyngiad o'r cynnydd gwreiddiol yn Nhreth y Cyngor, o 3.75% i 2.75%, o ganlyniad i arian ychwanegol a dderbyniwyd gan Lywodraeth Cymru yn y setliad terfynol, ynghyd ag ad-dalu costau COVID-19 a cholli incwm yn 2020/2021 a chronfeydd Llywodraeth Cymru a ddarparwyd ar gyfer 2021/2022.

 

Cafwyd trafodaeth ar y cynnig a gyflwynwyd y dylid defnyddio cronfeydd wrth gefn i osgoi cynnydd yn Nhreth y Cyngor ar gyfer eleni (2021/2022) er mwyn lliniaru'r effaith ar deuluoedd a chymunedau yng Nghastell-nedd Port Talbot.

 

Esboniodd swyddogion y byddai effaith cymryd yr arian ychwanegol i osgoi cynnydd yn Nhreth y Cyngor yn effeithio ar y gyllideb ar gyfer 2022/2023 gan fod yn rhaid i'r cyngor gael cyllideb gynaliadwy wrth symud ymlaen am y pum mlynedd nesaf.

 

Cafwyd trafodaeth bellach ar sut mae Castell-nedd Port Talbot yn cymharu â chynghorau eraill a'r gwahanol fathau o gronfeydd wrth gefn y maent yn eu cadw a pha wasanaethau a dderbynnir.

 

 

Ymatebodd Aelod y Cabinet dros Gyllid a dywedodd y rhoddir ystyriaeth bob blwyddyn i geisio lleihau lefel Treth y Cyngor ac mai'r cyngor oedd â'r cynnydd isaf ond un yng Nghymru dros y 4 blynedd diwethaf.  Tynnwyd sylw at y ffaith y byddai'n rhaid nodi unrhyw arian pellach a gymerir o gronfeydd wrth gefn fel arbedion gan wasanaethau eraill i ailgyflenwi cronfeydd wrth gefn er mwyn galluogi'r cyngor i ymateb i argyfyngau nas cynlluniwyd ac effaith barhaus y pandemig. Yn ogystal, tynnwyd sylw at Dreth y Cyngor yn yr ymgynghoriad cyhoeddus, ac o ganlyniad, fe'i gostyngwyd 1% o 3.75% i 2.75% ar ôl i ffigur y setliad gan Lywodraeth Cymru ddod i law.  Byddai effaith lleihau'r cynnydd Treth y Cyngor i ddim byd yn arwain at ostyngiadau mewn gwasanaethau neu staff yng nghyllideb 2022/2023.

 

Argymhellwyd diwygiad i'r cyngor a chafwyd cais am bleidlais wedi'i chofnodi yn sgîl hyn, ar y diwygiad canlynol, a gafodd y gefnogaeth angenrheidiol yn unol â gofynion Adran 14.5 o Ran 4 o Gyfansoddiad y Cyngor – Rheolau Gweithdrefn.

 

Bydd y swm cyfatebol ar gyfer Band D 2021/22 Cyngor Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot yn £1,615.59, gan olygu na fydd cynnydd yn Nhreth y Cyngor o'i gyferbynnu â chynnydd o 2.75% fel y nodir yn yr adroddiad gyda'r bwlch o 2.75% yn cael ei ariannu o'r gronfa gyffredinol wrth gefn (sy'n cynrychioli swm ychwanegol o £2.14m ar gyfer 2021/2022).  Felly, cyfanswm y cronfeydd wrth gefn cyffredinol i gydbwyso'r gyllideb yw £5.24m h.y. £3.1m fel yn yr adroddiad gwreiddiol) ynghyd â £2.14m.   Balans cronfeydd wrth gefn cyffredinol a ddeilliodd o hynny fyddai £14.72m sef 4.69% o'r gyllideb refeniw.

 

O blaid y Diwygiad:

 

Y Cynghorwyr:    S Bamsey, H C Clarke, R Davies, C Edwards,

                             J Evans, W F Griffiths, J Hale, N T Hunt,

H Jones, A Llewelyn, D M Peters, R Phillips, L M Purcell, A J Richards, M Spooner a C Williams

 

Yn erbyn y Diwygiad:

 

 

Y Cynghorwyr:

A Aubrey, D Cawsey, C Clement-Williams, C M Crowley, A P H Davies, N E Davies, O S Davies, S E Freeguard, C Galworthy, S Harris, M Harvey, S K Hunt, J Hurley, C James, H N James, C J Jones, D Jones, J Jones, L C Jones, D Keogh, E V Latham, A R Lockyer, A McGrath. , R Mizen, S Paddison, SM Penry, M Protheroe, S M Pursey,  Rahaman, P A Rees, S Renkes, S H Reynolds, P D Richards, A J Taylor, R L Taylor, J Warman, D Whitelock, A Winfedd, R W Wood, A N Woolcock.

 

 

Ymataliad:

 

Y Cynghorydd:             S Jones

 

O ganlyniad i'r uchod, methodd y diwygiad a dilynwyd cais am bleidlais wedi'i chofnodi, ar yr argymhelliad sylweddol a geir yn yr adroddiad a ddosbarthwyd, a gafodd y gefnogaeth angenrheidiol yn unol â gofynion Adran 14.5 o Ran 4 o Gyfansoddiad y Cyngor – Rheolau Gweithdrefn.

 

O blaid yr Argymhelliad:

 

Y Cynghorwyr:

A R Aubrey, D Cawsey, C Clement-Williams, C M Crowley, A P H Davies, O S Davies, S E Freeguard, C Galsworthy, S Harris, M Harvey, S K Hunt, J Hurley, C James, H N James, C J Jones, D Jones, L C Jones, D Keogh, E V Latham, A R Lockyer, A McGrath, J Miller, S Miller, R Mizen, S S M Penry, M Protheroe, S M Pursey, S Rahaman, P A Rees, S Renkes, S H Reynolds, P D Richards, A J Taylor, R L Taylor, J Warman, D Whitelock, A Winfedd, R W Wood ac A N Woolcock.

 

 

Yn erbyn yr Argymhelliad:

 

Y Cynghorwyr:

S Bamsey, H C Clarke, R Davies, C Edwards, J Evans, W F Griffiths, J Hale, N T Hunt, H Jones, A Llewelyn, D M Peters, R Phillips. L M Purcell, A J Richards, M Spooner a C Williams.

 

 

Ymataliad:

 

Y Cynghorwyr:    N E Davies, J Jones ac S Jones

 

PENDERFYNWYD:

Gan roi sylw dyladwy i'r Asesiad Effaith Integredig, fel y'i cynhwysir yn Atodiad 7 i'r adroddiad a ddosbarthwyd:   a)   Dirprwyo'r materion canlynol i'r Cyfarwyddwr Corfforaethol priodol yn dilyn ymgynghoriad ag Arweinydd y Cyngor, yr Aelod Cabinet perthnasol a Chadeirydd y Pwyllgor Craffu perthnasol:-   ·     Ffïoedd a Thaliadau sy'n gymwys ar gyfer blwyddyn ariannol 2021/2022 ·     Ffïoedd a thaliadau sy'n berthnasol ar gyfer unrhyw flwyddyn ariannol ddilynol ac, ym marn y Cyfarwyddwr Corfforaethol perthnasol, y mae angen penderfynu arnynt cyn y flwyddyn ariannol am resymau gweithredol.   b)   Y dylid cymeradwyo'r sefyllfa gyllidebol ddiwygiedig a'r trefniadau ar gyfer 2020/2021.   c)   Ar ôl ystyried yr Asesiad Effaith Integredig ac Effeithiau Troseddu ac Anhrefn, y dylid cymeradwyo'r Gyllideb Refeniw Net ar gyfer 2021/2022 a'r cynlluniau gwasanaeth ar gyfer cyflawni'r cyllidebau.   ch) Cymeradwyo arbedion y       Gyllideb/Blaengynllun ariannol.   d)   Y bydd Cyfarwyddwyr Corfforaethol yn cael eu cyfarwyddo i fwrw ymlaen â'r arbedion a'r rhaglen wella ar gyfer yr awdurdod.   dd)Dirprwyo ffïoedd a thaliadau ar gyfer swyddogaethau anweithredol i'r Cyfarwyddwr Corfforaethol priodol yn dilyn ymgynghoriad ag Arweinydd y Cyngor, y Dirprwy Arweinydd a Chadeirydd y Pwyllgor Anweithredol perthnasol.   ·        Ffioedd a thaliadau sy'n berthnasol yn 2021/2022. ·        Ffïoedd a thaliadau sy'n berthnasol ar gyfer unrhyw flwyddyn ariannol ddilynol ac, ym marn y Cyfarwyddwr Corfforaethol, y mae angen penderfynu arnynt cyn y flwyddyn ariannol am resymau gweithredol.     e)   Mai swm Treth y Cyngor cyfatebol ar gyfer Band D 2021/2022 Cyngor Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot fydd £1,660.02.