Agenda item

Cafodd yr Aelodau gyflwyniad gan y Cyfarwyddwr Gofal Cymdeithasol, Iechyd a Thai mewn perthynas â'r effaith y mae COVID-19 wedi'i chael ar gartrefi Gofal, Gwasanaethau Gofal Cartref, Oedi wrth Drosglwyddo Gofal, Gwasanaethau Seibiant/Dydd a Digartrefedd.

Cafodd yr Aelodau yr wybodaeth ddiweddaraf am yr effaith y mae COVID-19 wedi'i chael ers cyhoeddi'r pandemig. Amlygwyd mai'r Gwasanaethau Cymdeithasol sy'n bennaf gyfrifol am gefnogi unigolion diamddiffyn yn y gymuned. Nodwyd bod COVID-19 wedi gwneud hyn yn heriol iawn i'r Gwasanaethau Cymdeithasol, gan orfodi swyddogion i wneud penderfyniadau anodd a chydbwyso adnoddau.

Cynhaliwyd trafodaethau ynghylch y pandemig yn ei gyfanrwydd, gan gael diweddariadau o fis Mawrth 2020 a'r gweithdrefnau cynllunio mewn argyfwng a roddwyd ar waith ar gyfer ton gyntaf y feirws. Yna trafododd swyddogion y gostyngiad mewn achosion positif o feirws COVID-19 wrth i ni nesáu at fisoedd yr haf. Wrth i swyddogion gynllunio ar gyfer dechrau ar gam adfer, dechreuodd y ffigurau gynyddu wrth i ni nesáu at yr hydref, pan gyhoeddwyd y cyfnod atal byr. Fodd bynnag, yn ystod y cyfnod hwnnw, roedd achosion wedi gostwng yn gyflym wrth i ni nesáu at fisoedd y gaeaf.

Nodwyd bod trefniadau llywodraethu cadarn wedi'u rhoi ar waith, gan sicrhau bod aelodau'r cabinet a'r Cadeirydd a'r Is-gadeirydd Craffu yn cael eu diweddaru'n gyson ar y broses yn ystod y pandemig.

Nodwyd bod adroddiad trosolwg yn seiliedig ar y gwersi a ddysgwyd wedi'i lunio, sydd ar gael i'r cyhoedd a'r pwyllgor. Manylu ar y gwersi a ddysgwyd ar atal COVID-19 rhag ymledu mewn cartrefi gofal.

Hysbyswyd yr Aelodau y bu cynnydd yng nghyfrifoldebau’r cyngor yn ystod ail don COVID-19, fel cynnal profion a chyflwyno brechiadau.

Tynnwyd sylw'r Aelodau at y pwysau ar deuluoedd gan eu bod wedi gofalu am aelodau diamddiffyn o'r teulu yn ystod cychwyniad y feirws a'r angen am seibiant, sy'n cael ei ddefnyddio ar hyn o bryd fel gwasanaeth dewis olaf.

Roedd yr Aelodau'n ymwybodol bod gofal preswyl a gofal nyrsio yn cael eu cynnal ar gyfradd lleoedd isel. Gan fod 20 o'r 24 cartref dan gyfyngiadau symud ar hyn o bryd, gan adael 4 cartref ar gael yn unig i breswylwyr newydd.

Tynnwyd sylw'r aelodau at drafodaethau ynghylch staff asiantaeth, oherwydd diffyg adnoddau.

Tynnwyd sylw at y ffaith bod y broses o ailfodelu'r Gwasanaethau i Oedolion yn dal i fynd yn ei blaen ac yn cael i gael ei drafod.

Trafodwyd galwadau gofal cartref a hysbyswyd yr aelodau fod galwadau gofal cartref wedi'u graddio yn ôl statws CAG yn barod ar gyfer cyfnodau problemus.

Canmolodd y Pwyllgor waith y Gwasanaeth Gofal Cymdeithasol a'u hymdrechion i sicrhau bod y gymuned yn cael y gofal mwyaf yn ystod yr amserau digynsail hyn.

Canmolodd yr Aelodau'r newyddion diweddar am gyflwyno'r brechlyn COVID-19 ac felly holwyd pryd y byddai'r brechlyn ar gael i Gastell-nedd Port Talbot, yn benodol i flaenoriaethu Staff Gofal. Tynnodd swyddogion sylw at y ffaith bod preswylwyr Cartrefi Gofal a staff ar frig y rhestr, fodd bynnag, roedd trafodaethau'n cael eu cynnal ar logisteg gweinyddu'r brechlynnau hyn gan fod ffactorau anodd iw’ hystyried, fel cadw'r brechlyn ar dymheredd isel a pheidio â'i gludo ar ôl ei agor.

Holodd yr Aelodau a allai sefydliadau cymunedol helpu i hwyluso a chefnogi'r gwasanaeth gofal cartref, drwy helpu i ddarparu gofal lefel isel. Tynnodd swyddogion sylw at y ffaith mai gofal personol yw'r gofal yn bennaf ac felly mae'r meysydd hyn wedi cael eu hystyried a'u trafod yn flaenorol.

Yn dilyn craffu, nodwyd cynnwys yr adroddiad.