• Gofal Preswyl
• Rhyddhau o'r Ysbyty i'r Cartref / Cyflym
• Gofal cartref / Gofal Cartref
• Gwasanaethau Anabledd Dysgu / Iechyd Meddwl
• Gwasanaethau Dydd / Gwasanaethau Seibiant
• Digartrefedd
Cofnodion:
Rhoddwyd yr wybodaeth ddiweddaraf i'r aelodau
craffu gan Gyfarwyddwr y Gwasanaethau Cymdeithasol, Iechyd a Thai a'i dîm, am
yr hyn a oedd wedi bod yn digwydd o fewn y gwasanaeth, o ddechrau'r flwyddyn
hyd at y presennol. Roedd hyn yn cynnwys ffurfio ysbytai maes er mwyn gallu ymdopi
â'r nifer uchel o farwolaethau a ragwelwyd gan wyddonwyr (nad oedd, diolch
byth, wedi cyrraedd y ffigur rhagamcanol), yn ogystal â rôl y Bwrdd
Partneriaeth Rhanbarthol yn y broses o wneud penderfyniadau.
Darparwyd crynodeb o'r pryderon ynghylch y gwasanaeth
gofal preswyl, a nifer y marwolaethau. Roedd pryderon yn cynnwys dryswch
ynghylch defnyddio cyfarpar amddiffyn personol (PPE), yn dilyn cyngor gan
Lywodraeth Cymru ac Iechyd Cyhoeddus Cymru, yn ogystal â'i argaeledd.
Trafodwyd cyllid ychwanegol gan Lywodraeth Cymru,
ar gyfer gwelyau gwag mewn cartrefi gofal. Nododd yr aelodau fod £40 miliwn
wedi'i ddarparu ledled Cymru gyda £22 miliwn ychwanegol o gyllid wedi'i
gyhoeddi'n ddiweddar.
Teimlai'r aelodau y byddai effeithiau cymunedol,
economaidd, cymdeithasol a diwylliannol pellach y pandemig yn cael eu teimlo’n
nes ymlaen. Gallai cynnydd yn y feirws yn y dyfodol fod yn bosibilrwydd yn
ystod misoedd y gaeaf. Byddai'r gwasanaeth yn parhau i addasu wrth symud
ymlaen.
Trafodwyd a oedd y feirws wedi effeithio ar staff
cartrefi gofal, a nodwyd bod prinder staff wedi effeithio ar rai cartrefi gofal
yn fwy nag eraill. Cartrefi y bu angen iddynt gyflogi staff asiantaeth a
nyrsio. Nodwyd nad oedd y gwasanaethau cymdeithasol wedi cynnal y cynllun
Diogel ac Iach.
Trafodwyd 'ysbyty i gartref' a rhyddhau pobl o'r
ysbyty'n gyflym. Oherwydd canllawiau Llywodraeth Cymru ynghylch lledaenu
COVID-19, nodwyd bod asesiadau Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl wedi'u gohirio,
gan na allai swyddogion fynd i eiddo cleientiaid ar hyn o bryd.
Esboniodd y swyddogion y ddarpariaeth gofal cartref
a roddwyd yn ystod y pandemig. Nododd yr aelodau fod gofalwyr yn dal i ymweld â
chleientiaid lle bo angen, er bod rhai teuluoedd bellach yn gofalu am eu
perthnasau eu hunain, ac wedi rhyddhau'r gofalwyr o'r rôl.
Roedd nifer o gleientiaid wedi'u hatgyfeirio o'r
cynllun Diogel ac Iach ar gyfer cymorth gofal cartref, fel casglu siopa a
phresgripsiynau. Nid oedd bonws £500 y Llywodraeth a addawyd i'r rheini sy'n
gweithio yn y maes gofal yn ystod argyfwng COVID-19 wedi'i dalu hyd yma.
Rhoddodd swyddogion drosolwg o'r canlynol, o ran
effaith argyfwng COVID-19:
·
Anableddau dysgu
·
Iechyd meddwl
·
Gwasanaethau Dydd
·
Gwasanaethau Seibiant
·
Trais yn y cartref a
·
Hyfforddiant cyffuriau ac
alcohol
Nodwyd bod rhai gwasanaethau a gomisiynwyd (gofal
seibiant) bellach wedi ailagor. Roedd nifer o staff gwasanaethau dydd nad
oeddent yn gallu gweithio yn y lleoliad gofal dydd yn ystod y pandemig, wedi
bod yn helpu i fynd â chleientiaid allan am ychydig oriau'r dydd, er mwyn rhoi
seibiant i deuluoedd. Byddai adroddiad ar ddarparu gwasanaethau dydd yn cael ei
gyflwyno i'r pwyllgor craffu cyn bo hir.
Nodwyd cynnydd sydyn yn nifer y bobl hŷn sy'n
dioddef o broblemau iechyd meddwl sy’n cael eu hatgyfeirio.
Trafodwyd digartrefedd, a nododd yr aelodau fod yr
holl bobl sy'n cysgu allan wedi'u tynnu oddi ar y strydoedd ar ddechrau
cychwyniad y feirws, gan arwain at bron dwbl nifer y cleientiaid mewn
darpariaeth frys, gan gynnwys gwestai, na chyn y pandemig – 115 yn erbyn 60 o
achosion blaenorol.
Roedd gan swyddogion bryderon mawr ynghylch
digartrefedd, a theimlent y gallai llacio'r cyfyngiadau symud arwain at chwalu
teuluoedd, yn ogystal â landlordiaid cymdeithasol cofrestredig yn troi pobl
allan. Pwysleisiodd swyddogion y berthynas dda oedd ganddynt ar hyn o bryd â
chymdeithasau tai.
Ar yr adeg hon yn y cyfarfod, gwnaeth y Cynghorydd
S Reynolds ddatganiad o fuddiant, gan ei bod yn Aelod o Fwrdd Tai Tarian.
Yn dilyn craffu, cytunwyd i nodi'r adroddiad
preifat.