Agenda item

Cyflwynwyd strategaeth ddrafft i'r Aelodau ar sefydlogi, y cyfnod rhwng ymateb ac adferiad, yn dilyn cychwyniad COVID-19. Roedd y strategaeth yn disgrifio fframwaith cyffredinol a fyddai'n cefnogi ymagwedd gyson a chydlynus wrth i'r cyngor symud tuag at adferiad. Nodwyd bod y strategaeth ddrafft yn cael ei chyflwyno i bob Pwyllgor Craffu ar gyfer sylwadau cyn ei chyflwyno i'r Cabinet ar 30 Gorffennaf 2020 i'w chymeradwyo.

Rhoddodd swyddogion drosolwg byr o gynnwys y strategaeth, gan esbonio ei bod wedi'i rhannu'n dair adran a oedd yn cynnwys edrych yn ôl ar yr hyn a wnaeth y cyngor yn ystod cyfnod ymateb yr argyfwng, edrych ymlaen wrth i'r DU symud allan o'r cyfnod ymateb a map ffyrdd o gamau gweithredu.

Wrth edrych yn ôl ar yr hyn a wnaeth y cyngor yn ystod y cyfnod ymateb, tynnwyd sylw at y ffaith bod nifer o gamau allweddol wedi'u cymryd, gan gynnwys sefydlu gwasanaeth cyfathrebu saith niwrnod yr wythnos fel y gellid anfon canllawiau gan Lywodraeth y DU, Llywodraeth Cymru ac Iechyd Cyhoeddus Cymru pan oeddent ar gael. Ychwanegwyd bod y cyngor wedi cau gwasanaethau i helpu i leihau ymlediad y feirws ac wedi newid y ffordd yr oedd rhai gwasanaethau hanfodol yn gweithredu er mwyn gweithredu'n ddiogel, er enghraifft y gwasanaeth sbwriel. Soniodd swyddogion fod rhan gyntaf y strategaeth hefyd yn nodi'r newidiadau a wnaed mewn perthynas ag arweinyddiaeth a llywodraethu, gan gynnwys defnyddio'r ddarpariaeth Gweithredu Brys a nodir yn y Cyfansoddiad, i sicrhau bod penderfyniadau allweddol yn dal i gael eu gwneud yn ystod y cyfnod ymateb.

Esboniwyd ail ran y strategaeth i'r Aelodau, a oedd yn cynnwys edrych ymlaen wrth i'r DU symud allan o'r cyfnod ymateb i gyfnod sefydlogi, sef y cam cyn symud i'r cyfnod adfer. Esboniwyd bod tri maes wedi'u nodi fel ffocws wrth i'r cyngor symud ymlaen:

1. Y Rhaglen Profi, Olrhain a Diogelu

2. Sut mae gwasanaethau a swyddogaethau'r cyngor yn ymdopi

3. Deall ac ymateb i'r effaith y mae'r feirws wedi'i chael ar ddinasyddion, sefydliadau a busnesau ledled Castell-nedd Port Talbot

Ychwanegwyd bod yr ail ran hefyd yn nodi'r newidiadau y bu'n ofynnol eu gwneud o ran arweinyddiaeth a llywodraethu, yn ogystal â rhai o'r risgiau a'r materion a nodwyd y bydd angen eu rheoli wrth i'r cyngor fynd ati i roi'r strategaeth ar waith.

Cyflwynwyd trydedd ran y strategaeth fel map ffyrdd o gamau gweithredu a oedd wedi'i fframio ar sail system goleuadau traffig, a oedd yn nodi sut i symud o sefyllfa o gyfyngiadau symud llwyr, drwy'r system goleuadau traffig, i sefyllfa lle mae gwasanaethau'n gweithredu unwaith eto. Nodwyd bod nifer o wasanaethau ar y map ffyrdd yn dod o fewn cylch gwaith Pwyllgor Craffu'r Strydlun a Pheirianneg gan gynnwys trafnidiaeth, ffioedd parcio, gorfodi parcio a sbwriel ac ailgylchu.

Gofynnodd yr Aelodau am ba hyd y byddai Ysbyty Maes Llandarcy yn ei le, ac atebwyd nad oedd Swyddogion yn gallu rhoi dyddiad penodol ar hyn o bryd, gan y byddent yn ymateb i Bolisi Llywodraeth Cymru pan gaiff ei gyhoeddi. Fodd bynnag, roedd y contract cychwynnol a oedd gan y Bwrdd Iechyd â pherchennog y tir yn rhedeg hyd at fis Medi gyda darpariaethau ar waith i ymestyn hyd y contract pe bai angen. Soniwyd bod yr ysbyty'n gallu gweithredu, ond nad oedd wedi gweithredu hyd yma.

Gofynnwyd i swyddogion pam y tynnwyd y Cydlynwyr Ardal Leol (CALl) o'u rolau yn y Gwasanaeth 'Safe and Well', ac i ble yr aethant yn dilyn hyn. Nodwyd bod y CALl wedi mynd yn ôl i'r Gwasanaethau Cymdeithasol i helpu'r gyfarwyddiaeth i ymateb i'r pwysau cynyddol yno. O ran y rolau a gyflawnwyd gan CALl pan aethant yn ôl i'r gwasanaeth, cytunodd Swyddogion y byddent yn holi ynghylch hyn ac yn hysbysu'r Aelodau.