Agenda a Chofnodion

Nododd y Cadeirydd fod Aelodau'r Pwyllgor Craffu wedi cytuno i graffu ar eitemau 3a, 3b, 9a a 9b o Flaenraglen Waith y Cabinet.

Ni chafwyd unrhyw ddatgeliadau. Datganodd y Cyng. J Hurley fuddiant personol yn Eitem 9b. Ystâd Rheola.

Rhoddodd yr Aelodau ystyriaeth i eitemau o Raglen Gwaith Cychwynnol y Cabinet.

3(a) Adroddiad am y Gyllideb

Esboniodd David Griffiths, Pennaeth Peirianneg a Thrafnidiaeth, y cynnig ENV-A ar gyfer Corff Cymeradwyo Systemau Draenio Cynaliadwy (SuDS) a Rheoli Datblygiad Priffyrdd. Mae'n cynnwys ffioedd bach ar gyfer asesiadau Corff Cymeradwyo SuDS ac ymateb i lythyrau cyfreithwyr, yn ogystal â chynnydd bach mewn ffioedd ar gyfer cytundebau Adran 278 a 38, wedi'u meincnodi yn erbyn awdurdodau lleol eraill.

Gofynnodd yr aelodau pam nad yw'r cyfrifiadau wedi'u cynnwys yn yr adroddiad gan y byddai'n ddefnyddiol eu cael pan fydd aelodau'r cyhoedd yn gofyn iddynt am y cynnydd.

Eglurodd swyddogion nad oeddent wedi cael dadansoddiad o'r arbedion o £11,000 ond nodwyd mai ffioedd bach o ganlyniad i geisiadau lluosog yw'r rhain. Roeddent yn canolbwyntio ar feysydd heb lawer o effaith ar y gyllideb. Soniodd Nicola Pearce, Cyfarwyddwr yr Amgylchedd, ei bod yn anodd cyrraedd y targed arbedion o 5% ar gyfer pob cyfarwyddwr.

Atgoffodd y Cyfarwyddwr yr aelodau fod penderfyniadau anodd bellach yn angenrheidiol ar ôl blynyddoedd o wneud toriadau haws. Mae swyddogion wedi meincnodi ffioedd a thaliadau yn erbyn awdurdodau cyfagos er mwyn osgoi bod yn allanolyn drwy eu cynyddu.

Cynigiodd swyddogion ddarparu rhestr fanwl o ffioedd a thaliadau i aelodau craffu ar ôl y cyfarfod. Nododd yr Aelod Cabinet dros Newid yn yr Hinsawdd a Thwf Economaidd fod yr awdurdod yn cynnig gwerth mawr am arian ac arbenigedd, nid yn unig ym maes Cyrff Cymeradwyo SuDS a fyddai'n costio dwy neu dair gwaith yn fwy pe bai'n cael ei gaffael yn breifat.

Gwnaeth David Griffiths friffio'r aelodau ar gyllideb yr ENV-B ar gyfer cymorth teithio, gan dynnu sylw at ostyngiad mewn refeniw'r cyngor ar gyfer gwasanaethau bysus lleol, sydd bellach yn dibynnu'n llwyr ar grantiau Llywodraeth Cymru. Nododd fod cefnogaeth fysus lleol ar hyn o bryd yn cynnwys tri dull ariannu.

Mae'r un cyntaf yn cael ei ddarparu gan Grant Cynnal Gwasanaethau Bysus Lywodraeth Cymru, sef £25 miliwn ar draws Cymru gyfan, y mae CNPT yn derbyn £5.1 miliwn ohono.

Cafwyd hefyd y Cynllun Brys ar gyfer Bysus yn ystod COVID sydd bellach wedi dod i ben ac mae grant rhwydwaith bysus newydd o £2.77 miliwn ac mae'r cyngor yn cyfrannu swm o £791,000 o'i refeniw ei hun.

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau hefyd fod yr awdurdod hefyd yn derbyn dyraniadau ar gyfer prisiau consesiynol o oddeutu £1.6 miliwn, a £113,000 arall ar gyfer gweinyddu.

Y cyfanswm ar gyfer prisiau consesiynol a dderbynnir gan yr awdurdod yw tua £2.3 miliwn.

Mae'r toriad arfaethedig yn effeithio ar gyllid refeniw y Cyngor ei hun. Mae Llywodraeth Cymru'n adolygu'r grantiau y gellir eu cyfuno'n un grant yn y dyfodol. Os nad yw symiau'r grant yn newid, dylai rheoli'r swm o £75,000 fod yn bosib.

Nododd swyddogion y gallai fod rhywfaint o feirniadaeth o'r awdurdod oherwydd bod Llywodraeth Cymru wedi bod yn rhoi arian ychwanegol, ond oherwydd sefyllfa gyllidebol yr awdurdod, bydd y cyngor yn rhoi llai o'i arian ei hun.

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau bod masnachfreinio bysus a'r rhwydwaith yn sefydlog ac wedi'u hariannu heb fod angen £75,000 o  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 3a

3(b) Cynllun Rheoli Coedyddiaeth

Dywedodd swyddogion fod yr adroddiad yn rhan o adolygiad gwasanaeth y mae swyddogion wedi'i gynnal, ac maent wedi nodi bod angen ffurfioli cynllun arolygu coed. Mae swyddogion wedi cyfuno'r ddogfen newydd honno â'r Cynllun Rheoli Coedyddiaeth presennol a gyflwynwyd yn 2021.

Gofynnodd yr aelodau pa mor ddiogel yw'r gyllideb ar gyfer y cynllun hwn o ran cyllid.

Nododd swyddogion fod y sefydliad bellach yn cynnwys 6 aelod o staff gweithredol, un arolygydd coed, ac un swyddog rheoli coedyddiaeth. Eglurodd y brif her o ran rheoli coedyddiaeth yw cynnal yr arolygiad cychwynnol i gyd-fynd â'r polisi arolygu coed.

Mae arian cyfalaf ar gael i swyddogion ar gyfer hyn. Ar ôl iddynt gyrraedd y cam hwnnw, byddant yn gweithredu rhaglen arolygu cylchol bob tair blynedd a phob pum mlynedd gan ddefnyddio'u hadnoddau presennol.

Yr her o ran adnoddau yw y bydd angen buddsoddiad cyfalaf ar unrhyw waith angenrheidiol a nodwyd drwy arolygiadau. Cyn belled nad oes unrhyw doriadau pellach yn y gyllideb, dylai hyn fod yn hylaw.

Cadarnhaodd swyddogion fod y cyllid cychwynnol yn ddiogel ac y byddant yn cyflwyno adroddiad pellach i'r aelodau. Os daw diogelwch y cyhoedd yn bryder, bydd angen iddynt ailflaenoriaethu rhywfaint o arian cyfalaf.

Nododd y Cadeirydd y bydd gan swyddogion ddealltwriaeth well o gyflwr yr holl isadeiledd gwyrdd pan fydd yr arolwg cychwynnol hwnnw wedi'i wneud. Teimlai'r aelodau fod hyn yn gadarnhaol gan eu bod yn buddsoddi er mwyn deall yr holl risgiau hynny a sut i'w rheoli.

Soniodd y Cyfarwyddwr fod swyddogion fel arfer yn cyflwyno adroddiadau ar bwysau yn ystod y flwyddyn i'r Grŵp Cyfarwyddwyr Corfforaethol. Am sawl blwyddyn, gwnaethant dynnu sylw at Glefyd Coed Ynn fel pwysau a chawsant gyllid ychwanegol i fynd i'r afael ag ef. Defnyddiodd swyddogion hyn fel enghraifft o faterion annisgwyl y gellir eu nodi fel pwysau yn ystod y flwyddyn yr ymdrinnir â hwy, ac er nad yw hyn yn gwarantu y ceir cefnogaeth, mae'n opsiwn sydd ar gael iddynt.

Yn dilyn gwaith craffu, cefnogodd yr aelodau'r argymhelliad a amlinellwyd yn adroddiad drafft y Cabinet.

Nid oedd unrhyw eitemau o Flaenraglen Waith y Pwyllgor Craffu i'w hystyried.

Nododd aelodau'r pwyllgor y Flaenraglen Waith.

Nid oedd unrhyw eitemau monitro perfformiad i'w hystyried.

Nid oedd adroddiadau monitro perfformiad i'w hystyried.

·        Blaenraglen Waith y Cabinet

·        Blaenraglen Waith y Pwyllgor Craffu

Cytunodd yr aelodau i ychwanegu'r eitemau canlynol at y Flaenraglen Waith:

·         Adroddiad Blynyddol y Cynllun Corfforaethol 6 Rhagfyr 2024

·         Diweddaru Polisi Gwastraff ar yr Ochr 6 Rhagfyr 2024

·         Defnyddio Cynwysyddion ar Gasgliadau Saffari 6 Rhagfyr 2024

·         Adroddiad ar Ddichonoldeb CAGC 6 Rhagfyr 2024

·         Mannau Gwefru Preswyl ar y Stryd ar Gyfer Cerbydau Trydan 14 Mawrth 2025

Nododd yr aelodau'r Flaenraglen Waith.

Unrhyw eitemau brys yn ôl disgresiwn y Cadeirydd yn unol ag Adran 100B(6)(b) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (fel y'i diwygiwyd).

Ni chafwyd unrhyw eitemau brys.

Mynediad i gyfarfodydd i benderfynu a ddylid gwahardd y cyhoedd o'r eitemau canlynol yn unol ag Adran 100A (4) a (5) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 a'r paragraffau eithriedig perthnasol o Ran 4 Atodlen 12A y Ddeddf uchod.

Penderfynwyd: bod aelodau'r cyhoedd yn cael eu gwahardd o'r eitem(au) ganlynol/canlynol yn unol ag Adran 100a (4) a (5) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 a'r paragraffau eithriedig perthnasol o Ran 4 Atodlen 12a y Ddeddf uchod.

Dewis eitemau preifat priodol o Flaenraglen Waith y Cabinet ar gyfer Craffu Cyn Penderfynu.

Ystyriodd yr aelodau'r eitemau preifat.

Yn dilyn craffu, gwnaeth aelodau argymell pleidlais o blaid yn y bleidlais. 

Yn dilyn craffu, cefnogodd yr aelodau'r argymhelliad a amlinellwyd yn adroddiad drafft y Cabinet.