Agenda a Chofnodion

Nododd y Cadeirydd fod Aelodau'r Pwyllgor Craffu wedi cytuno i graffu ar eitemau 4a a 6a o Flaenraglen Waith y Cabinet.

Datgelodd y Cyng. T Bowen fuddiant personol yn Eitem 4A, sef Adroddiad Blynyddol y Cynllun Corfforaethol. Mae ei wraig yn gweithio ym Mharc Gwledig y Gnoll.

Er mwyn i'r pwyllgor gymeradwyo cywirdeb cofnodion y cyfarfodydd a gynhaliwyd ar 19/07/24 a 20/09/24.

Cymeradwywyd cofnodion y cyfarfodydd a gynhaliwyd ar 19/07/24 a 20/09/24 fel cofnod cywir o'r trafodion.

Ystyriodd yr aelodau eitem 4a o Flaenraglen Waith y Cabinet.

Dywedodd Louise McAndrew, y Swyddog Cynllunio Strategol a Llywodraethu Corfforaethol, wrth aelodau ei bod yn ddogfen fyfyriol ar gyfer cyfnod 2023/24 a'i bod wedi'i pharatoi fel rhan o ddyletswydd y cyngor i adrodd ar y cynllun corfforaethol. Mae'r adroddiad hwn yn seiliedig ar fersiwn 2022/27 o'r cynllun corfforaethol.

Amlygodd yr aelodau'r mesurau canlynol cyn gofyn cwestiynau amdanynt.

•         Mesurau Lliniaru Llifogydd a Llygredd: Dangosir nod 12 yn ambr, gan nodi bod gwaith gyda phartneriaid i ddatblygu'r mesurau hyn yn mynd rhagddo ond nid yw wedi'i gwblhau eto.

•         Capasiti'r Tîm Adfywio a Datblygu Economaidd: Dangosir Amcan Llesiant 4, Nod 11 yn goch, gan dynnu sylw at yr angen i gynyddu capasiti yn y tîm i roi'r Cyngor mewn sefyllfa well ar gyfer cyfleoedd cyllido.

•         Mae nod 19 yn goch, ac mae'n cynnwys asesu effaith newidiadau i fodel gweithredu'r Cyngor a chynnig i ail-bwrpasu asedau yn erbyn gofynion dros ben.

Gofynnodd yr aelodau am fwy o wybodaeth am y targedau, y rhesymau dros eu colli, a'r camau gweithredu cyfredol a gymerir. Gwnaethant nodi diffyg yr wybodaeth hon yn yr adroddiad. Yn ogystal, gwnaethant arsylwi bod y tri amcan a grybwyllir ar goll o'r adroddiad chwe mis newydd, er na chawsant eu cyflawni.

Roedd Simon Brennan, Pennaeth Eiddo ac Adfywio, yn cydnabod yr anhawster o gynyddu capasiti gan ddefnyddio'r cyllidebau presennol. Eglurodd y bydd swyddogion yn trafod y mater hwn gyda'r Prif Weithredwr newydd yn ystod yr wythnosau nesaf.

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau fod y cyngor wedi defnyddio'r Gronfa Ffyniant Gyffredin i ychwanegu aelodau staff at y tîm busnes ac mae'r ychwanegiadau hyn yn helpu gyda chymorth busnes, yn enwedig o ran grantiau'r Gronfa Ffyniant Gyffredin a rheoli goblygiadau sefyllfa Tata Steel ar y gadwyn gyflenwi.

O ran y tîm adfywio, nid yw swyddogion wedi derbyn unrhyw adnoddau pellach eto.

Mae swyddogion wedi bod yn gweithio ar raglen tymor hir dros y 15-20 mlynedd diwethaf i werthu adeiladau nad oes eu hangen neu nad ydynt yn addas ar gyfer darparu gwasanaethau. Mae hyn yn cynnwys aildrefnu dulliau cyflwyno gwasanaethau. Mae'r cyngor wedi lleihau ei bortffolio o oddeutu 1500 o unedau, gan werthu tua thraean o'r safleoedd neu ddychwelyd prydlesi dros y 15 mlynedd diwethaf.

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau bod portffolio eiddo'r cyngor yn eithaf bach ar hyn o bryd. Pan ddaw eiddo ar gael, caiff ei ddosbarthu ymhlith cyfarwyddiaethau, gan gynnwys addysg a'r gwasanaethau cymdeithasol, i wirio am anghenion mewnol. Weithiau gall y broses hon gymryd mwy o amser nag y dymunir. Unwaith y gwneir penderfyniad, mae'r eiddo naill ai'n cael ei brydlesu neu ei werthu. Er nad oes gwerth sylweddol i rai adeiladau, mae eu gwaredu'n lleihau rhwymedigaethau'r cyngor.

Soniodd y Cyng. Jeremy Hurley, Aelod y Cabinet dros Newid Hinsawdd a Thwf Economaidd fod y tîm Cymorth Busnes wedi gwneud  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 4a

Er mwyn i'r Pwyllgor dderbyn Blaenraglen Waith Pwyllgor Craffu Gwasanaethau'r Amgylchedd, Adfywio a'r Gymdogaeth ar gyfer 2024-25.

Nid oedd unrhyw eitemau wedi'u dewis o'r Flaenraglen Waith Craffu.

Ystyriodd yr aelodau eitem monitro perfformiad 6A.

Rhoddodd swyddogion drosolwg byr o'r adroddiad i'r aelodau ac eglurodd ei fod yn bodloni dyletswydd y cyngor i adrodd ar gynnydd y cynllun corfforaethol. Atgoffwyd yr aelodau fod y Cyngor wedi mabwysiadu cynllun corfforaethol wedi'i ddiweddaru ar gyfer 2024-27, sy'n adlewyrchu 9 rhaglen trawsnewid strategol.

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau wrth symud ymlaen y bydd diweddariadau'n cael eu cyflwyno i'r aelodau bob chwarter a bydd swyddogion yn ei gwneud yn fwy cryno oherwydd hyd yr adroddiad. Cydnabu'r swyddogion fod mwy o waith i'w wneud ar dargedau a chyflwyniad yr wybodaeth i sicrhau ei bod yn glir.

Nododd yr aelodau ei fod yn tynnu sylw at y ffaith bod cyllid ar gyfer Grant Cynnal a Chadw Llwybr Arfordir Cymru wedi dod i law gan y cyngor ar dudalen 23 o'r adroddiad a gofynnwyd pa ffigur oedd hwnnw.

Gofynnodd yr aelodau hefyd pam nad yw'r arian hwnnw wedi cael ei wario ar y ddwy ran o Lwybr Arfordir Cymru a gaewyd yn ddiweddar ym Margam ac ym Maglan. Roedd yr aelodau o'r farn y byddai'n fwy buddiol i drwsio'r llwybr arfordirol yn hytrach na defnyddio'r arian ar lwybr cyswllt i lwybr yr arfordir pan nad yw llwybr yr arfordir yn bodoli mewn gwirionedd.

Nododd yr aelodau hefyd ynghylch tudalen 32 o'r adroddiad ar arbed ynni bod symiau eithaf syfrdanol y mae ysgolion wedi eu harbed trwy wirio eu mesuryddion a thrwy edrych ar yr arian y maent yn ei wario ar ynni.

Gofynnwyd i swyddogion, o ystyried y symiau mawr o arbedion, a wnaeth hyn gychwyn adolygiad manwl o holl fesuriadau a biliau ysgolion mewn ysgolion yn y fwrdeistref sirol?

Nododd Simon Brennan gynnydd sylweddol yn y blynyddoedd diwethaf o ran rheoli ynni mewn ysgolion. Mae'r tîm ynni wedi nodi anghysondebau mewn biliau a mesuriadau ynni, ac roedd angen llawer o adnoddau er mwyn adolygu'r materion hyn. Mae gan rai ysgolion nifer o gyflenwadau ynni oherwydd datblygiadau hanesyddol, ac mae cyflenwadau anhysbys hefyd wedi'u darganfod.

Mae gan y gwaith gydag ysgolion ddau brif linyn:

Arbed Ynni: Gwelliannau cyffredinol a chychwyn rhaglen Sbarcynni. 

Gwaith Technegol: Dadansoddiad manwl gan y tîm ynni i sicrhau'r effeithlonrwydd gorau, gan gynnwys archwilio opsiynau ynni adnewyddadwy i leihau biliau.

Eglurodd Ceri Morris, Pennaeth Cynllunio a Diogelu'r Cyhoedd, y gwaith o gynnal a chadw llwybr troed 119, gan nodi ei fod yn fater cymharol isel o ran cost. Roeddent yn cydnabod y costau sylweddol sy'n gysylltiedig â chau rhannau o Lwybr Arfordir Cymru, yn enwedig o amgylch ardal y Ceiau, lle mae angen buddsoddiad cyfalaf sylweddol oherwydd tangloddio llanwol.

Esboniodd y Cyngor nad yw'r grant cynnal a chadw ar gyfer llwybr troed 119 yn addas ar gyfer y gwaith mwy sylweddol hwn. Fodd bynnag, mae ei nodi fel rhan o Lwybr Arfordir Cymru yn caniatáu mynediad at gyllideb cynnal a chadw Llwybr Arfordir Cymru, gan arwain at arbedion costau drwy beidio â defnyddio'r gyllideb cynnal a chadw hawliau tramwy cyhoeddus ehangach, sydd wedi'i lleihau dros amser.

Bydd swyddogion yn cadarnhau'r union ffigur sy'n gysylltiedig â'r mater hwn ar ôl y  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 6a

·        Blaenraglen Waith y Cabinet

·        Blaenraglen Waith y Pwyllgor Craffu

Cytunodd yr aelodau i ychwanegu'r eitem ganlynol at y Flaenraglen Waith ac ychwanegu cyfarfod  Craffu ychwanegol i'w graffu ar 4 Ebrill 2025:

·       Rhaglen Waith Priffyrdd a Pheirianneg.

Nododd yr aelodau'r Flaenraglen Waith.

Unrhyw eitemau brys yn ôl disgresiwn y Cadeirydd yn unol ag Adran 100B(6)(b) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (fel y'i diwygiwyd).

Ni chafwyd unrhyw eitemau brys.