Agenda a Chofnodion

Croesawodd y Cadeirydd bawb i'r cyfarfod.

Y Cyng. Helen Ceri Clarke (Eitem 5A) –

Personol: Ffrind sy'n gweithio i asiantaeth bartner a enwir yn yr adroddiad.

·        12 December 2024

·        14 January 2025

·        23 January 2025

Cymeradwywyd cofnodion y cyfarfodydd a gynhaliwyd ar 12 Rhagfyr 2024, 14 Ionawr 2025 a 23 Ionawr 2025 fel cofnodion cywir o'r trafodion.

Trafododd yr Aelodau eitemau o Flaenraglen Waith y Cabinet.

Rhoddodd y swyddogion wybod i'r aelodau am wall gweinyddol yn yr adroddiad; roedd yr adroddiad yn ymwneud â 2024-2025 ac nid 2023-2024 fel a nodir yn y pecyn agenda. Yn ogystal, rhoddodd y swyddogion wybod i'r aelodau am newid i'r argymhelliad yn adroddiad drafft y Cabinet ym mhecyn yr agenda. Mae'r cynllun ar gyfer blwyddyn 2024-2025 yn amlinellu'r strategaethau a'r mentrau sydd â'r nod o ddarparu gwasanaethau cyfiawnder ieuenctid ledled Castell-nedd Port Talbot ac yn darparu trosolwg cynhwysfawr o'r perfformiad o'r flwyddyn flaenorol.

Gwnaeth yr aelodau siarad yn gadarnhaol am fanylder yr adroddiad ac roeddent yn falch y daethpwyd o hyd i gyllid ychwanegol i ariannu'r ddarpariaeth trin gwallt. Gofynnodd yr aelodau a ellid darparu mwy o fanylion am y gwaith sy'n mynd rhagddo i leihau nifer y gwaharddiadau parhaol, ac a ellid darparu ystadegau sy'n ymwneud â phobl ifanc yn y gwasanaeth sydd â chysylltiadau â chyflwr niwroamrywiol. Yn ôl yr aelodau, roedd gwaith wedi'i wneud ar yr agenda niwroamrywiol ond roedd mwy o waith i'w wneud.

Rhoddodd y swyddogion wybod i'r aelodau fod strwythur yr adroddiad wedi'i bennu gan y system Cyfiawnder Ieuenctid. Mae cyllid wedi'i sicrhau; gall y ddarpariaeth trin gwallt barhau am flwyddyn arall, a bydd darpariaeth ar gyfer gwasanaeth barbwr hefyd. Mae'r Bwrdd Rheoli Ieuenctid yn gweithio i leihau nifer y gwaharddiadau ac ymgysylltu â staff mewn ysgolion i gefnogi disgyblion mewn perygl. Mae'r cynllun yn cynnwys cynllun peilot lleferydd mewn dwy ysgol ac archwiliad i ddarparu cymorth cynnar i deuluoedd.

Rhannodd Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cymdeithasol, Iechyd a Thai a Chadeirydd y Bwrdd Rheoli'n bryder am nifer y bobl ifanc sydd wedi'u gwahardd a chanddynt gysylltiadau â'r Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid. Bydd adroddiad yn cael ei gyflwyno yng nghyfarfod nesaf y bwrdd, a gofynnwyd am ddadansoddiad dwfn o'r plant sy'n cael eu gwahardd a'u cysylltiadau â'r Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid.

Gofynnodd yr aelodau am i'r dadansoddiad hwn gael ei gyflwyno i'r Pwyllgor Craffu. Holodd yr aelodau a oedd y data wedi ystyried symudiadau a reolir. Nodwyd bod plant wedi cael eu symud rhwng ysgolion i atal gwaharddiadau.

Cadarnhaodd y swyddogion nad ystyriwyd unrhyw symudiadau a reolir na phlant sydd wedi'u haddysgu gartref.

Cadarnhaodd Pennaeth y Gwasanaethau Plant a Phobl Ifanc fod casglu data yn y maes hwn yn destun pryder. Mae teuluoedd wedi rhoi gwybod i staff eu bod wedi teimlo dan bwysau i addysgu plant gartref, ac mae gwaith yn mynd rhagddo gyda'r Adran Addysg mewn perthynas â hyn.

Roedd y Cadeirydd yn rhannu'r pryder hwn a gofynnodd am fwy o waith yn y maes hwn.

Rhoddodd y Cyfarwyddwr wybod i'r pwyllgor y gellid ymestyn cwmpas y gwaith y gofynnwyd amdano eisoes i gynnwys y meysydd hynny, ar gais; bydd adborth am hyn yn cael ei gyflwyno i'r pwyllgor hwn ac o bosib y Pwyllgor Craffu Addysg hefyd.

Yn dilyn gwaith craffu, cefnogodd yr aelodau'r argymhelliad yn adroddiad y Cabinet.

Trafododd yr Aelodau eitemau o Flaenraglen Waith y Pwyllgor Craffu

Western Bay APB Annual Report 23/24

Rhoddodd y Pennaeth Tai a Chymunedau drosolwg byr i'r aelodau o'r adroddiad yn y pecyn agenda. Mae'r adroddiad yn amlinellu gweithgareddau a chyflawniadau Bwrdd Cynllunio'r Ardal ar gyfer blwyddyn ariannol 2023-2024, ochr yn ochr â meysydd ffocws yn y dyfodol. Nodwyd bod 2023-2024 yn gyfnod lle cynhaliwyd rhaglen drawsnewid sylweddol; bu gwelliant mewn nifer o feysydd a disgwylir rhagor o welliannau wrth i Fwrdd Cynllunio'r Ardal barhau i roi'r rhaglen drawsnewid ar waith i wella gwasanaethau a chanlyniadau i bobl.

Rhoddodd y swyddogion drosolwg o rai o'r cyflawniadau a amlinellwyd yn yr adroddiad a meysydd gwaith parhaus.

Gofynnodd yr aelodau a fyddai meddyginiaeth naloxone ar gael i'w defnyddio mewn cymunedau neu a oedd angen hyfforddiant arbenigol i weinyddu'r feddyginiaeth.

Cadarnhaodd y swyddogion fod hyn wedi'i ystyried ond mae anawsterau oherwydd y cylchedau cenedlaethol ar gyfer cynwysyddion diffibrilwyr. Mae ystyriaeth yn cael ei rhoi i gynnwys blychau wrth ymyl cynwysyddion diffibrilwyr, ond mae cyfyngiadau ariannol yn broblem. Mae ymwybyddiaeth o fannau lle ceir llawer o orddosau ac mae staff sy'n gweithio yn yr ardaloedd hyn wedi'u hyfforddi ac maent yn cario naloxone. Nodwyd na fyddai unigolion mewn perygl o orddos yn gallu gweinyddu'r naloxone eu hunain ond fe'u hanogir i gario'r citiau i helpu unigolion eraill a all orddosio.

Rhoddodd y swyddogion wybod i'r aelodau fod firysau a gludir yn y gwaed wedi gostwng 22%; mae hyn wedi deillio o waith cadarnhaol. Castell-nedd Port Talbot yw'r unig awdurdod yng Nghymru lle mae gwasanaethau'n llwyddo i ddileu Hepatitis C yn unol ag amcanion Sefydliad Iechyd y Byd. Mae nifer y marwolaethau sy'n gysylltiedig â chyffuriau wedi gostwng 23% yng Nghastell-nedd Port Talbot yn ystod y flwyddyn bresennol. Fodd bynnag, mae Bwrdd Cynllunio'r Ardal yn parhau i fod yn wyliadwrus am fygythiadau newydd yn y farchnad gyffuriau, fel opioidau synthetig cryf fel nitazines a xylazine. Mae Bwrdd Cynllunio'r Ardal yn parhau i fonitro'r tueddiadau hyn a chydweithio â phartneriaid i fynd i'r afael â'r heriau.

Holodd yr aelodau a allai'r gyfradd droseddu godi oherwydd cost uwch rhai cyffuriau.

Dywedodd y swyddogion na fyddent yn gallu ateb y cwestiwn hwn, ac y dylid ei ofyn i'w cydweithwyr ym maes plismona. Cadarnhaodd y swyddogion fod potensial ar gyfer profion cyffuriau yn nalfeydd yr heddlu y gellid eu cymharu ar draws teipoleg troseddu. Mae cymorth ar gael yn nalfeydd yr heddlu i asesu a brysbennu pobl mewn perthynas â'u defnydd o gyffuriau neu alcohol, felly gellir ystyried sut mae troseddu a marchnadoedd cyffuriau'n dylanwadu ar ymddygiad y boblogaeth.

Gofynnodd yr aelodau am eglurhad ynghylch y data, ac a oedd un person yn cael ei gofnodi gan nifer o wasanaethau.

Mae Bwrdd Cynllunio'r Ardal wedi ymrwymo i wella gwasanaethau a chanlyniadau i bobl, gan gydweithio i sicrhau cymorth i bawb. Mae'r adroddiad yn tynnu sylw at bwysigrwydd deall y darlun ehangach y tu ôl i ddangosyddion perfformiad er mwyn ymateb yn effeithiol i anghenion sy'n newid. Nod Bwrdd Cynllunio'r Ardal yw symleiddio gwasanaethau gydag un pwynt mynediad a darparwr ar gyfer gwasanaethau clinigol ac anghlinigol erbyn diwedd  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 5a

Rhoddodd Pennaeth y Gwasanaethau i Oedolion wybod i'r aelodau fod yr adroddiad yn cynnwys manylion am y datblygiadau sylweddol a wnaed mewn perthynas â darparu’r gwasanaeth Pwynt Cyswllt Unigol i Oedolion (SPOC).

Gwnaeth yr aelodau drafod y gwelliannau i amser aros cyfartalog galwadau, a gofyn am enghreifftiau o'r mathau o alwadau a dderbyniwyd gan y gwasanaeth. Gofynnodd yr aelodau am fwy o wybodaeth am y system Magic Notes ac ymweliad i arsylwi, os yw'n bosib.

Cadarnhaodd y swyddogion fod mathau amrywiol o atgyfeiriadau yn cael eu derbyn a'u bod yn cynnwys adroddiadau'r heddlu mewn perthynas â thrais domestig, atgyfeirio unigolion i gael cymhorthion ac addasiadau cartref ac atgyfeiriadau ynghylch hunanesgeuluso. Ar ôl atgyfeiriad, bydd y swyddogion yn trafod y ffordd orau o weithredu, a allai gynnwys asesiad yn y tîm neu gyfeirio/atgyfeirio i wasanaethau eraill. Mae'r system Magic Notes, os yw unigolion yn cytuno i'w defnyddio, wedi ein galluogi i ymateb yn gyflymach. Gall staff ddefnyddio'r system ar lechi, ffonau symudol a gliniaduron. Mae disgwyliadau mawr o ran defnyddio'r system, a'r gobaith oedd y byddai'r dechnoleg hon yn ein galluogi i gynnal asesiadau gwell wrth y drws blaen, er mwyn lleihau oedi a galluogi pobl i gael mynediad at wasanaethau'n gyflymach. Mae rhaglen beilot wrth y drws blaen wedi bod yn llwyddiannus, ac mae'r fenter bellach yn cael ei hehangu ar draws yr holl wasanaethau i oedolion erbyn diwedd y flwyddyn. Mae aelod staff pwrpasol wedi'i neilltuo i oruchwylio'r broses hon, a gellir cyflwyno adroddiadau cynnydd i'r pwyllgor.

Crybwyllodd yr aelodau'r gefnogaeth gref y mae'r fenter wedi'i derbyn gan reolwyr, ac er bod goblygiadau o ran costau, gall y rhain gael eu cyfiawnhau oherwydd y manteision posib.

Yn dilyn craffu, nododd y pwyllgor yr adroddiad.

Ystyriodd yr aelodau eitemau monitro perfformiad.

Rhoddodd y swyddogion wybod i'r aelodau fod yr adroddiad yn cwmpasu swyddogaethau'r Bwrdd Diogelu, a'r brif swyddogaeth yw cydlynu ymatebion diogelu ar gyfer plant ac oedolion ledled y rhanbarth, gan gynnwys asiantaethau a sefydliadau amrywiol. Mae'r adroddiad yn amlinellu'r asiantaethau sy'n aelodau o'r bwrdd, ei strwythur, a sut mae'n casglu adborth gan sefydliadau i sicrhau bod diogelu'n dal i fod yn flaenoriaeth ac yn parhau i ddatblygu yn y maes cynyddol hwn.

Yn dilyn craffu, nododd y pwyllgor yr adroddiad.

Rhoddwyd gwybod i'r swyddogion fod yr adroddiad yn tynnu sylw at yr ymdrechion sylweddol a wnaed a'r heriau y mae Castell-nedd Port Talbot wedi eu hwynebu dros y ddwy flynedd ddiwethaf. Mae'r adroddiad, sy'n trafod y cyfnod rhwng 2022 a 2024, yn tynnu sylw at gadernid ac ymrwymiad y timau diogelu yn wyneb galwadau a chymhlethdodau cynyddol. Mae'r adroddiad yn cynnwys y gwasanaethau plant, y gwasanaethau i oedolion, a diogelu corfforaethol, gan ymdrin â niwed a risgiau yn y cartref, y tu allan i'r cartref, ac ar draws cyrff a sefydliadau.

Rhoddodd yr aelodau wybod i'r swyddogion y byddai cwestiynau yn cael eu hanfon atynt, a gwnaethant ofyn am ymateb ysgrifenedig i'r pwyllgor.

Yn dilyn craffu, nododd y pwyllgor yr adroddiad.

Rhoddodd Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cymdeithasol, Iechyd a Thai wybod i'r aelodau fod yr adroddiad yn amlinellu data am berfformiad yn ystod y trydydd chwarter mewn perthynas â'r Cynllun Corfforaethol. Roedd y swyddogion ar gael i ateb cwestiynau'r aelodau am swyddogaethau mewn perthynas â chylch gorchwyl y Pwyllgor Craffu, neu gwestiynau o ran fformatio cyffredinol yr adroddiad neu'r Cynllun Corfforaethol.

Mynegodd yr aelodau anfodlonrwydd â threfn yr adroddiad, ond crybwyllwyd bod y mater hwn wedi'i fynegi mewn fforymau eraill.

Yn dilyn craffu, nododd y pwyllgor yr adroddiad.

Rhoddodd Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cymdeithasol, Iechyd a Thai wybod i'r aelodau fod y mesurau perfformiad yn yr adroddiad yn cyfleu'r wybodaeth am berfformiad a nodwyd at ddibenion craffu. Gellir darparu rhagor o ddata, os bydd y Pwyllgor Craffu'n gofyn amdano.

Gwnaeth y swyddogion gyflwyno'r naratif i'r aelodau ynghylch pob un o'r mesurau a ddarperir yn yr adroddiad:

Mesur 1 – Canran yr oedolion sy'n cael eu hatal rhag bod yn ddigartref
Mae'r dangosydd perfformiad allweddol hwn yn bwysig er mwyn monitro'r broses o roi mesurau gwella ar waith i atal rhagor o bobl rhag bod yn ddigartref ac i reoli'r galw. Yn dilyn ailstrwythuro'r tîm Opsiynau Tai i atgyfnerthu cymorth atal, mae'r canlyniadau wedi gwella'n sylweddol eleni o'u cymharu â'r flwyddyn flaenorol. Mae'n hollbwysig monitro'r ffigurau hyn yn barhaus er mwyn atal cynifer o bobl â phosib rhag bod yn ddigartref.

Gwnaeth yr aelodau gyfeirio at y ffigur canrannol yn yr adroddiad a chwestiynu a oedd y ganran wedi cynyddu neu ostwng.

Cadarnhaodd y swyddogion fod y ffigur yn seiliedig ar nifer y bobl y mae arnom ddyletswydd statudol i'w hatal rhag bod yn ddigartref, a bod y data’n amlinellu'r achosion llwyddiannus ymysg y nifer hwnnw. Darperir rhagor o wybodaeth i'r aelodau am y ffigurau diweddaraf.

Nododd yr aelodau y gallai gynnwys y ffigurau yn yr adroddiad, yn hytrach na chanrannau, gyfleu'r llwyddiannau yn fwy manwl gywir.

Cytunodd Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cymdeithasol, Iechyd a Thai y byddai ffigurau’n cael eu cynnwys ar ben y canrannau ac y byddai tueddiadau hwy'n cael eu darparu at ddibenion craffu.

Mesur 2 - Nifer cyfartalog o ddiwrnodau i ddarparu Grant Cyfleusterau i Bobl Anabl o'r pwynt cyswllt cyntaf i'r broses ardystio

Mae'r mesur yn archwilio'r galw a'r pwysau ar Grantiau Cyfleusterau i Bobl Anabl. Cyflwynwyd adroddiad i'r Pwyllgor Craffu'n ddiweddar a dynnodd sylw at y pwysau cyllidebol a'r amserau aros hir ar gyfer cymhorthion ac addasiadau angenrheidiol. Awgrymwyd nifer o gynigion i helpu i reoli'r galw yn well. Mae'r dangosydd perfformiad allweddol hwn yn bwysig er mwyn asesu effaith unrhyw newidiadau a wneir gan swyddogion a'r cyngor, er mwyn gwella mynediad pobl â'r anghenion mwyaf at Grantiau Cyfleusterau i Bobl Anabl.

Mesur 3 - Comisiynu: Nifer yr oriau o ofal cartref allanol (18+)

Mae effeithlonrwydd y system broceriaeth ar gyfer gofal cartref wedi rhagori ar y farchnad allanol. Nid oes gwybodaeth yn yr adroddiad am uned ailalluogi Trem y Glyn, a allai arafu'r trawsnewid i ofal preswyl a lleihau dibyniaeth ar ofal cartref o bosib. Drwy ddarparu cyfnod o ailalluogi, bydd pobl yn gallu dychwelyd adref gyda phecyn gofal llai neu heb becyn gofal o gwbl.

Mae'r data yn waith ar y gweill ac yn darparu gwybodaeth sy'n ymwneud ag oriau y mae'r gyllideb yn darparu ar eu cyfer, ond nid yw'n darparu'r darlun llawn o'r gwaith arfaethedig i ddatrys problemau. Bydd rhagor o adroddiadau ar gael yn yr hydref.

Holodd yr aelodau a oedd digon o welyau arfaethedig ar gyfer Trem y Glyn.

Dywedodd y swyddogion fod dadansoddiad wedi'i gynnal mewn perthynas â  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 6d

Dywedodd y swyddogion wrth yr aelodau am y newidiadau a wnaed, gyda chytundeb y Cadeirydd, i Flaenraglen Waith y Pwyllgor Craffu. Rhoddwyd cyfle i'r aelodau ofyn am eitemau pellach i'w hystyried. Hysbyswyd yr Aelodau, mewn ymgynghoriad â'r Cadeirydd, fod cyfarfod ychwanegol o'r Pwyllgor Craffu wedi'i drefnu ar gyfer 8 Ebrill, lle byddai'r adroddiadau canlynol yn cael eu hystyried:

•Prynu Llety Brys i Leihau Digartrefedd

•Bwrdd Partneriaeth Rhanbarthol Bae'r Gorllewin

•Y Diweddaraf am Raglenni Trawsnewid y Gwasanaethau Cymdeithasol

Rhoddwyd gwybod i'r aelodau fod yr adroddiadau canlynol wedi'u tynnu o'r Flaenraglen Waith:

•Caniatâd i ymgynghori ynghylch cymorth amgen gyda’r nos a'i dreialu – mae’r swyddogion wedi dweud nad oes angen yr adroddiad hwn ar hyn o bryd. Bydd mwy o wybodaeth yn cael ei darparu ar y ffordd ymlaen pan fydd ar gael.

•Bwriadau Comisiynu ar gyfer Gwasanaeth Tai yn Gyntaf - mae'r adroddiad hwn wedi'i dynnu oddi ar Flaenraglen Waith y Cabinet gan nad oes angen penderfyniad mwyach.

•Caniatâd i Wasanaethau a Ariennir drwy’r Grant Cymorth Tai i Bobl Ifanc aildendro - ymdrinnir â hyn dan reolau'r Weithdrefn Contractau newydd.

•Tynnwyd yr adroddiad am Ddiogelwch Cymunedol gan y bydd cynnwys yr adroddiad yn rhan o seminar i'r holl aelodau a gynhelir ar 24 Ebrill, a fydd yn meithrin dealltwriaeth o waith y tîm Diogelwch Cymunedol. 

Mae'r adroddiad canlynol wedi'i symud ar Flaenraglen Waith y Cabinet. Rhoddwyd gwybod i'r aelodau am y newid ac nid yw'r aelodau wedi dewis craffu ar yr eitem hon.

•Caniatâd i dendro ar gyfer llety brys ar gyfer menywod, trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol.

Nododd yr Aelodau'r Flaenraglen Waith.

Unrhyw eitemau brys yn ôl disgresiwn y Cadeirydd yn unol ag Adran 100BA(6)(b) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (fel y’i diwygiwyd).

Nid oedd unrhyw eitemau brys.