Agenda a Chofnodion

Croesawodd y Cadeirydd bawb i'r cyfarfod.

Cadarnhawyd y byddai'r pwyllgor yn craffu ar eitemau 7, 8, 10, 13, 14 a 15 o Agenda Bwrdd y Cabinet.

Gofynnodd yr Aelodau am drosolwg byr o eitem 9 ar yr agenda.

Y Cynghorydd P Richards, Eitem 14 (Bwrdd y Cabinet) – Personol, Aelod o'r Bwrdd Gofal a Thrwsio

Cymeradwywyd cofnodion y cyfarfod blaenorol a gynhaliwyd ar 13 Gorffennaf 2023 fel cofnod gwir a chywir.

Cytunodd yr Aelodau fod y Pwyllgor Craffu Gwasanaethau Cymdeithasol, Tai a Diogelwch Cymunedol yn nodi ac yn cymeradwyo Adroddiad Blynyddol 2022/2023 sy'n atodedig yn Atodiad 1 ac yn ei gymeradwyo i'r cyngor.

Rhoddodd y Pennaeth Tai a Chymunedau drosolwg o'r adroddiadau a oedd yn gynwysedig yn y pecyn agenda a ddarparai ymatebion i gwestiynau a godwyd gan yr Aelodau yng nghyfarfod blaenorol y Pwyllgor Craffu. Roedd Atodiad 1 yn darparu trosolwg o waith a chynnydd ac Atodiad 2 yn nodi setiau data allweddol mewn perthynas â chyfansoddiad demograffig pobl sy'n cysylltu â'r gwasanaeth opsiynau tai a llety dros dro.

Yn dilyn llunio'r adroddiad, derbyniwyd adborth cadarnhaol gan Lywodraeth Cymru mewn perthynas â chais y Rhaglen Gyfalaf ar gyfer Llety Dros Dro. Nid oes ymateb swyddogol wedi dod i law eto ond, os yw'n llwyddiannus, byddai £2 filiwn ychwanegol o gyllid cyfalaf ar gael. Byddai hyn yn galluogi landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i brynu eiddo er mwyn cynyddu faint o dai cymdeithasol sydd ar gael i'r digartref. Y gobaith yw y byddai 50 o dai ychwanegol yn cael eu sicrhau drwy'r Rhaglen Grant Cyfalaf.

Mae gwaith sylweddol wedi'i wneud gyda theuluoedd digartref sydd â phlant. Mae gweithgor yn cael ei sefydlu i weithio gyda landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i dargedu cefnogi teuluoedd â phlant gyda'r nod o symud teuluoedd â phlant allan o lety dros dro. Ar hyn o bryd mae 8 teulu gyda chyfanswm o 11 o blant mewn llety gwely a brecwast dros dro, mae'r ffigwr hwn wedi gostwng o 30 o deuluoedd.

Dywedodd swyddogion wrth yr Aelodau fod y Tîm Diogelwch Cymunedol wedi sicrhau cyllid i barhau â’r prosiect 'Hangout' i Bobl Ifanc am weddill y flwyddyn ariannol.

Diolchodd y Cadeirydd i'r swyddog am adroddiad rhagorol ac am y gwelliannau diweddar yn y gwasanaeth.

Nododd y pwyllgor yr adroddiad.

Dewis eitemau priodol o agenda’r Cabinet ar gyfer craffu cyn penderfynu (amgaeir adroddiadau ar gyfer yr Aelodau Craffu)

Strategaeth Perthnasoedd Iach ar gyfer Cymunedau Cryfach  (Tudalennau 11 - 88)

Rhoddodd y Pennaeth Tai a Chymunedau drosolwg o'r adroddiad sydd ynghlwm wrth bapurau Agenda'r Cabinet.

Holodd yr Aelodau ynghylch yr ymatebion ffafriol 100% a grybwyllwyd ar dudalen 50 yr adroddiad gan ofyn faint o ymatebion a dderbyniwyd i'r ymgynghoriad. Cadarnhaodd swyddogion yr ymgynghorwyd â goroeswyr o wasanaethau lleol ac fe'u gwahoddwyd i roi adborth; roedd 6 goroeswr lleol wedi darparu ymateb. Yn dilyn cymeradwyo'r strategaeth ddrafft, cynhaliwyd cyfnod o bythefnos o ymgynghori â'r cyhoedd ddechrau mis Mai, gan arwain at 18 o ymatebion pellach gan aelodau'r cyhoedd. Gofynnodd yr Aelodau a ellid cynnwys y math hwn o ddata yn adroddiad y pwyllgor yn y dyfodol.

Gofynnodd yr Aelodau a oedd strategaethau Castell-nedd Port Talbot a Llywodraeth Cymru yr un fath ac os nad oeddent, beth oedd y gwahaniaethau rhwng y dogfennau? Cadarnhaodd swyddogion fod y strategaeth leol ar y cyd wedi'i pharatoi gan yr awdurdod lleol a'r bwrdd iechyd ac, er ei bod yn cyfeirio at strategaeth genedlaethol Llywodraeth Cymru, roedd yr amcanion yn debyg ond nid yn union yr un fath. Roedd y strategaeth ar y cyd yn cynnwys seithfed amcan ar gyfiawnder troseddol, ac roedd hyn er mwyn cydnabod gwybodaeth gan oroeswyr lleol yr oedd partneriaid yn teimlo y byddai'n ddiofal peidio â'i chynnwys.

Gofynnodd yr Aelodau pa waith partneriaeth pellach y gellid ei wneud i nodi'r newidiadau sydd eu hangen i gefnogi dioddefwyr yn ystod y broses casglu tystiolaeth. Nodwyd bod y math hwn o newid diwylliannol yn cymryd amser i'w roi ar waith. Roedd swyddogion yn cydnabod bod angen llawer o waith o gwmpas yr amcan hwn. Mae rhai materion yn ehangach na'r hyn y gellir ei wneud yn lleol gan eu bod yn ymwneud â materion cenedlaethol. Dywedodd swyddogion wrth yr Aelodau fod 4 Cynghorydd Trais Domestig Annibynnol o fewn y Tîm Diogelwch Cymunedol, wedi'u cydleoli yng ngorsaf yr heddlu, sy'n gweithio'n agos gyda'r heddlu ar bob lefel. Mae darparwyr arbenigol lleol, Thrive Women's Aid, wedi derbyn cyllid ar gyfer prosiect 5 mlynedd o'r enw Rapid, a bydd rhagor o wybodaeth yn cael ei rhannu maes o law. Bydd swyddogion o Thrive wedi'u lleoli yng ngorsaf yr heddlu a byddant yn mynd gyda'r heddlu i unrhyw alwad sy'n gysylltiedig â cham-drin domestig, bydd staff yn gweithredu fel system cymorth cychwynnol, gan helpu i gymryd datganiadau yn y ffordd gywir. Mae rhaglen hyfforddi'r awdurdod lleol yn cynnwys hyfforddiant ar ymateb i ddatgeliadau o gam-drin domestig ac mae wedi'i chyflwyno i holl staff yr awdurdod lleol; mae'n rhaid i gydweithwyr ym maes iechyd a'r heddlu gyflawni'r un hyfforddiant i hyrwyddo ymagwedd gyson. Oherwydd ewyllys da'r swyddog hyfforddi, mae'r hyfforddiant hwn hefyd yn cael ei ledaenu i ynadon lleol, ac mae 29 ynad lleol wedi derbyn hyfforddiant cam-drin domestig hyd yma. Y gred yw mai Castell-nedd Port Talbot yw'r unig awdurdod lleol i ddarparu hyfforddiant i Ynadon. Mae llys trais domestig arbenigol yn yr ardal, ac mae'r Tîm Diogelwch Cymunedol yn ystyried sefydlu grŵp llywio i  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 6.

Nododd yr Aelodau gofnod gweithredu'r pwyllgor

Nododd yr Aelodau'r Flaenraglen Waith.

Unrhyw eitemau brys yn ôl disgresiwn y Cadeirydd yn unol ag Adran 100BA(6)(b) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (fel y’i diwygiwyd).

Nid oedd unrhyw eitemau brys.

Mynediad i gyfarfodydd i benderfynu a ddylid gwahardd y cyhoedd o'r eitem ganlynol yn unol ag Is-adran 100a(4) a (5) Deddf Llywodraeth Leol 1972 a'r paragraffau eithriedig perthnasol o Ran 4 Atodlen 12a y Ddeddf uchod.

Penderfynwyd: gwahardd y cyhoedd o'r eitem(au) ganlynol/canlynol yn unol ag Adran 100a (4) a (5) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 a'r paragraffau eithriedig perthnasol o Ran 4 Atodlen 12a y Ddeddf uchod.

·        Dewis eitemau preifat priodol o agenda cyn craffu Bwrdd y Cabinet (Adroddiadau Bwrdd y Cabinet yn amgaeedig ar gyfer yr aelodau craffu).

Achos busnes ar gyfer sefydlu Gwasanaeth Lleoli Oedolion mewn Teuluoedd mewnol (Tudalennau 203 - 300)

Yn dilyn craffu, cefnogwyd yr argymhelliad gan Fwrdd y Cabinet.

Darparu, cynnal a chadw a thynnu gosodiadau technoleg gynorthwyol yn fewnol (Tudalennau 301 - 324)

Yn dilyn craffu, cefnogwyd yr argymhelliad gan Fwrdd y Cabinet.

Adroddiad Archwilio Na. 13 - Cartref Diogel i Blant Hillside (Tudalennau 325 i 346)

Nodwyd yr adroddiad.