Agenda a Chofnodion

Croesawodd y Cadeirydd bawb i'r cyfarfod. Gofynnwyd i'r swyddogion gyflwyno eu hunain fesul un i'r bobl a oedd yn bresennol yn y cyfarfod. Cadarnhaodd y cadeirydd hefyd y cynghorwyr a oedd yn bresennol.

Ni chafwyd unrhyw eitemau brys.

Cymeradwyo cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 02.05.23 fel cofnod cywir o’r cyfarfod.

Cymeradwywyd cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 2 Mai 2023 fel cofnod cywir.

Gofynnwyd i'r Aelodau gadarnhau unrhyw ymddiheuriadau. Cadarnhaodd y swyddog gwasanaethau democrataidd y rhestr o ymddiheuriadau a dderbyniwyd. Gofynnwyd a fyddai ymddiheuriadau yn eitem ar yr agenda ar gyfer cyfarfodydd yn y dyfodol.

Cyflwynodd Jonathan Burns adroddiad i hysbysu'r Pwyllgor o adroddiad Monitro Chwarterol Bargen Ddinesig Bae Abertawe ar gyfer Portffolio Bargen Ddinesig Bae Abertawe a'i raglenni/brosiectau cyfansoddol.

Eglurodd Jonathan Burns hefyd nad yw adroddiad ariannol chwarter 4 yn bresennol gan fod angen iddo fynd drwy'r bwrdd rhaglen a'r cyd-bwyllgor a chael ei ystyried ar gyfer Cydbwyllgor Craffu yn y dyfodol.

Mae aelodau'n teimlo bod risgiau sylweddol ar Statws Coch Oren Gwyrdd fel y nodwyd ar dudalen 2 yr adroddiad ac roeddent am wybod beth oedd y mesurau lliniaru.

Cytunodd swyddogion fod saith risg goch, a dywedwyd wrthynt fod mesurau lliniaru ar waith ar gyfer pob risg. Nid yw rhai o'r risgiau yn gallu cael eu rheoli gan fargen Dinas Bae Abertawe ac mae briff gwylio yn cael ei gadw ar y rheini. Esboniodd swyddogion fod mesurau lliniaru ar waith ar gyfer y rhai sydd dan reolaeth bargen Dinas Bae Abertawe, o leiaf ar gyfer monitro'r risgiau. Mae yna hefyd fesurau lliniaru megis camau gweithredu cywirol ar gyfer cyrsiau mewn rhai achosion.

Roedd yr Aelodau'n bryderus nad oedd cyfraniadau cyllid y sector preifat yn unol ag amcanestyniad achosion busnes a'r llithriant yn y rhaglen gyflenwi yn erbyn cerrig milltir allweddol. Esboniodd swyddogion fod cyllid y sector preifat yn risg goch, ar lefel portffolio, gan fod £600,000,000 o'r cyllid yn dod o gyllid sector preifat. Dyma pam ei fod yn risg goch ar lefel portffolio, fodd bynnag, ni nodir bod unrhyw brosiect o fewn y portffolio yn risg goch.

Esboniodd swyddogion, mewn perthynas â'r llithriad, roedd yr holl brosiectau isadeiledd cenedlaethol wedi cael eu heffeithio gan oedi a achoswyd gan faterion fel trafodaethau contract yn cymryd mwy o amser a chostau cynyddol. Mae asesiad effaith adeiladu yn cael ei gynnal i geisio monitro a lliniaru costau adeiladu cynyddol a llithriad sy'n dueddol o gyd-ddigwydd.

Cyfeiriodd yr aelodau at faint o beirianneg gwerth sydd, yn enwedig y gwaith i adnewyddu'r glannau lle mae'n cael ei adnewyddu yn hytrach na'i ailadeiladu. Dywedodd swyddogion y byddai angen cynnal proses rheoli newid, byddai hyn yn golygu cymeradwyo'r newid.

Gofynnodd yr aelodau hefyd a fyddai rhai prosiectau'n dechrau dioddef oherwydd y cynnydd hwn yn y costau.

Esboniodd swyddogion y byddant ond yn gwybod bod problem pan fydd pethau'n mynd allan i dendro. Mae'r asesiad effaith adeiladu yn tynnu sylw at fwlch o £31,000,000 y mae angen ei lenwi. Dywedodd swyddogion mai'r mesurau lliniaru yn erbyn hynny yw peirianneg gwerth ac mae bylchau hefyd yn cael eu llenwi gan yr awdurdod lletyol. Dywedodd swyddogion eu bod yn edrych ar ba fesurau lliniaru all helpu gyda chontractwyr.

Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau am statws bob prosiect a gynhwyswyd yn yr adroddiad. Eglurodd swyddogion fod 9 prif brosiect a rhaglen ac o fewn y rhain mae 35 o brosiectau. O'r rhain, mae 3 wedi cael eu cwblhau ac maent ar waith, mae 17 yn cael eu cyflwyno ac mae'r gwaith adeiladu wedi'i ddechrau. Mae hyn yn cyfateb i werth oddeutu £400,000,000 o fuddsoddiad. Tynnodd swyddogion hefyd sylw at y ffaith bod 15 o'r  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 4.

Darparodd swyddogion drosolwg o'r adroddiad fel a ddosbarthwyd, eglurodd fod Castell-nedd Port Talbot yn arwain y cynnig o ddyraniad dros dro o £5,300,000 o gronfeydd y Fargen Ddinesig a'r bwriad yw ei fod yn cefnogi arloesedd a rhaglen twf carbon isel i gryfhau a gwella'r Cyfleuster Cynhyrchu Gweithgynhyrchu Uwch fel rhan ohono.

Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod bwrdd y rhaglen wedi cymeradwyo hyn ar 18 Ebrill 2023 a derbyniwyd cymeradwyaeth gan y Cyd-bwyllgor ar 11 Mai. Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod y gymeradwyaeth yn golygu y gall Castell-nedd Port Talbot ddiweddaru eu hachos busnes i gefnogi arloesedd a thwf carbon isel i wella'r cyfleuster cynhyrchu uwch gan gynnwys Canolfan Ragoriaeth Sgiliau Sero-net Genedlaethol.

Mae'r Ganolfan Ragoriaeth Sgiliau Sero-net Genedlaethol yn adeilad corfforol, sy'n gartref i Ganolfan Ragoriaeth ar gyfer Sgiliau. Esboniodd swyddogion fod hyn o ganlyniad i gael gwared ar y Ganolfan Ragoriaeth a Gwasanaethau'r Genhedlaeth Nesaf, Ffatrïoedd y Dyfodol a Gwyddoniaeth Dur. Cafodd bob un ohonynt eu harwain gan CNPT yn 2019.

Eglurodd swyddogion mai'r hyn a ddaeth o ganlyniad i hynny, oedd cefnogi arloesedd a thwf carbon isel a gafodd ei hymgorffori yn y rhaglen a'i chymeradwyo gan y Llywodraethau ym mis Mawrth 2021.

Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod hyn yn golygu bod £5,300,000 o gronfeydd y Fargen Ddinesig yn parhau i fod heb ei ddyrannu i unrhyw brosiect neu raglen a gofynnodd Castell-nedd Port Talbot i ddiwygio'r achos busnes carbon isel gyda Swyddfa Rheoli Rhaglenni. Gofynnodd swyddogion i'r Cyd-bwyllgor gymeradwyo dyrannu'r arian sydd heb ei ddyrannu i Gastell-nedd Port Talbot mewn egwyddor, at y dibenion a amlinellir yn yr adroddiad.

Gofynnodd swyddogion a oedd Castell-nedd Port Talbot yn gallu bwrw ymlaen yn ffurfiol â datblygu achos busnes i gynnwys y prosiect cyfleuster cynhyrchu gweithgynhyrchu uwch a mynd trwy broses sydd wedi'i chynnwys yn Atodiad B ynghylch y broses o gymeradwyo a newid achosion busnes sy'n gysylltiedig â hynny. Mae datblygiad yr achos busnes yn cael ei brosesu ar hyn o bryd.

Esboniodd swyddogion mewn perthynas â dyddiadau targed, bu llawer o ymgysylltiad ag addysg bellach ac uwch, Diwydiant Cymru, Diwydiant Sero NetZero Cymru a diwydiant lleol drwy'r Tîm Datblygu Economaidd. Mae swyddogion yn seilio hyn ar angen a galw gan y diwydiant ac o'r herwydd, mae'r rhain yn gyfleuster a sgiliau a arweinir gan ddiwydiant; Mae gan Lywodraeth Cymru ddiddordeb mawr ynddo hefyd.

Dywedodd swyddogion, mewn perthynas ag amserlen, maent yn gweithio drwy'r achosion economaidd a busnes ar hyn ac o bryd ac maent yn gobeithio cael drafft cyntaf yr achos economaidd erbyn yr wythnos hon. Yna byddant yn adolygu'r ddogfen gyda thîm Jonathan Burns a phartïon eraill y maent wedi bod yn ymgysylltu â nhw.

Mae swyddogion yn mynd i Fwrdd Llywodraethwyr Rhaglen Twf Carbon Isel ar 14 Medi 2023 ac yna bwrdd rhaglen y Fargen Ddinesig ar 31 Hydref 2023 ac yna penderfynir arni yng nghyfarfod Cyd-bwyllgor y Fargen Ddinesig ar 16 Tachwedd 2023.

Dywedodd swyddogion, oherwydd bod hwn yn newid sylweddol, mae'n debygol y bydd angen ei gymeradwyo gan y Llywodraeth ond mae swyddogion  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 5.

Rhoddwyd diweddariad i'r aelodau ar y sefyllfa bresennol gyda buddsoddiad sector preifat a chyfraniadau phortffolio Bargen Ddinesig Bae Abertawe fel y'u cynhwyswyd yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.

Holodd yr Aelodau am niferoedd yr isadeiledd ddigidol ac am y buddsoddiadau o £14,600,000 gan Virgin sy'n ffurfio tri chwarter o'r niferoedd gwirioneddol hyd yma o ran buddsoddiad preifat.

Gofynnodd yr Aelodau a fyddai'r cyllid hwnnw'n waith a fyddai wedi digwydd beth bynnag ac ar gyfer rhagamcaniadau buddsoddi Pentre Awel ar gyfer eleni, sut y gellir disgwyl y gall buddsoddiad o £20,000,000 gyrraedd eleni gan fod hynny'n swm sylweddol o arian.

Esboniodd swyddogion na fyddai'n bosib ateb y cwestiwn cyntaf, ond nad oedd unrhyw un yn disgwyl y byddai llawer o fuddsoddiad yn cael ei symud ymlaen mor gyflym.

Roedd swyddogion yn teimlo bod y model wedi bod o fudd i'r rhanbarth. Esboniodd swyddogion eu bod, o'u cymharu ag ardaloedd eraill, yn gwneud yn dda ac wedi ehangu a chyflymu eu cyflwyniad o'r isadeiledd ddigidol. Mae hyn oherwydd eu bod wedi trefnu'n rhanbarthol a bod ganddynt linellau ymgysylltu a staff cyflogedig yn yr awdurdodau lleol sy'n cefnogi isadeiledd ddigidol.

Cafodd swm Virgin Media o £7,000,000 o wariant yn y rhanbarth ei eithrio o'r £14,500,000 gan dîm Isadeiledd y Fargen Ddinesig gan nad oedd hynny'n ymwneud yn uniongyrchol â thîm isadeiledd y Fargen Ddinesig neu brosiect felly fe wnaethant ei eithrio o'r asesiad. Mae'r gwariant yn y rhanbarth yn uwch os ydych chi'n cynnwys yr arian hwnnw, ond am y rhesymau a grybwyllwyd, ni allent ei gynnwys.

Cyfeiriodd yr Aelodau at y ffaith bod bron i hanner y buddsoddiadau gwirioneddol a buddsoddiadau preifat rhagamcanol yn gysylltiedig â Virgin Media ac mae aelodau'n ymwybodol bod Virgin eisoes yn buddsoddi llawer o amser yn y maes hwn ar gyfer cyfran o'r farchnad. Holodd yr aelodau a oedd y Fargen Ddinesig yn gwneud cyfiawnder â'i hun.

Dywedodd swyddogion nad oeddent yn meddwl hynny wrth edrych ar ddadansoddiad y darparwyr a'r ardaloedd ac roeddent yn teimlo bod y fargen ddinesig wedi bod ar y blaen o ran ysgogi marchnad y sector preifat ac maent wedi gwneud hynny'n effeithiol. Dywedodd swyddogion y byddai'n mynd yn anoddach wrth i'r ardaloedd sy'n defnyddio gwasanaethau ffibr yn unig leihau, fodd bynnag, bydd dulliau profi 5G yn cyflymu, ac mae ffrydiau gwaith IOT ar waith yn llawn.

Dywedwyd wrth yr Aelodau fod hon yn well sefyllfa na'r hyn a dybiwyd yn wreiddiol a'i fod yn gymwys o ran buddsoddiad y gellir ei hawlio a effeithiwyd gan y fargen ddinesig a'r tîm isadeiledd ddigidol.

Esboniodd swyddogion fod y gyfran gyntaf o gyllid ar gyfer Pentre Awel yn dod o fenthyca gan y sector preifat ac maent yn mynd i mewn i'r farchnad i dynnu rhywfaint o arian ar gyfer elfen graidd y safle y maent yn ei adeiladu ar hyn o bryd. Dywedodd swyddogion y bydd y cyllid hwnnw'n dod gan y meddianwyr sy'n mynd ymlaen i gytundebau tenantiaeth o fewn cyfadeilad Pentre Awel.

Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau y gallai'r elfen gyntaf hon lithro  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 6.

Cytunodd yr aelodau i gynnal cyfarfod y Flaenraglen Waith ym mis Medi.

Unrhyw eitemau brys yn ôl disgresiwn y Cadeirydd yn unol ag Adran 100B(6)(b) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (fel y’i diwigiwyd)

Ni chafwyd unrhyw eitemau brys.