Agenda a Chofnodion

Croesawodd y Cadeirydd bawb i'r cyfarfod.

Cadarnhaodd y Gwasanaethau Democrataidd fod ymddiheuriadau wedi'u derbyn gan y Cynghorydd R Sparkes, y Cynghorydd J Curtice a'r Cynghorydd J Beynon.

Ni dderbyniwyd unrhyw ddatganiadau.

Ni chraffwyd ar yr eitem hon.

Cyflwynwyd trosolwg o'r Rhaglen Sgiliau a Thalent fel y'i cynhwyswyd yn yr adroddiad gan Reolwr y Rhaglen Sgiliau a Thalent, Samantha Cutlan.

Gofynnodd yr aelodau am ffigur wedi'i ddiweddaru mewn perthynas â'r nod o greu llwybrau at 3,000 o brentisiaethau. Dywedodd swyddogion fod y targed yn heriol ond y gellir ei gyflawni. Ar hyn o bryd mae 100 o brentisiaid wedi'u recriwtio drwy gam adeiladu sawl prosiect y Fargen Ddinesig. Mae'r ffigur a adroddir yn is na'r swm a ragwelir gan nad yw cofrestriadau prentisiaeth ar gyfer y calendr academaidd hwn wedi'u cynnwys eto ac mae angen dulliau adrodd cadarn er mwyn adrodd yn gywir ar ffigurau. Mae angen cynllun gweithredu i wella ymgysylltiad â chontractau eraill y Fargen Ddinesig i gynyddu ymwybyddiaeth o brentisiaethau a'u manteision. Mae angen system olrhain ffurfiol i sicrhau nad oes dyblygu wrth adrodd.

Gofynnodd yr aelodau a oes rhestr o gwmnïau sy'n cyflenwi neu'n helpu i gael cyllid. Cadarnhaodd swyddogion fod chwe chais arall yn cael eu prosesu drwy'r broses gymeradwyo yn ystod yr wythnosau nesaf.

Dywedodd y Cadeirydd fod llawer o brentisiaethau wedi'u seilio ar fuddsoddiad preifat a holodd a oedd lle i brentisiaethau o fewn awdurdodau lleol. Cadarnhaodd swyddogion y byddai hyn yn briodol os oes cysylltiad ag unrhyw brosiect y Fargen Ddinesig, yn enwedig o fewn y cam adeiladu. Mae angen cymorth pellach i recriwtio'r ymgeisydd cywir i'r rôl gywir.

Dywedodd y Cadeirydd fod y Fargen Ddinesig wedi cyrraedd hanner ffordd a gofynnodd beth oedd yr amserlen ar gyfer cyrraedd y targed prentisiaeth? Cadarnhaodd swyddogion fod allbwn y rhaglen Sgiliau a Thalent 5 mlynedd ar ôl i'r gwariant gael ei gwblhau a bod 18 mis i 2 flynedd arall o wariant. Mae targedau eraill ar y trywydd iawn a byddant yn cael eu rhagori'n gyfforddus, ond y gobaith oedd y byddai'r prentisiaethau a gyflawnwyd yn nes at y targed erbyn 2025. Holodd y Cadeirydd a oedd modd cyflawni'r targed prentisiaeth o 3,000 ar ôl cwblhau'r gwariant? Cadarnhaodd swyddogion fod gwaith gyda chontractwyr i fod i ddechrau ar ôl y Nadolig, gyda'r nod o gynyddu nifer y prentisiaethau yn y tymor byrrach. Yn y tymor hwy, bydd y gwaith parhaus o greu prentisiaid yn cael ei gyflwyno a bydd y ffigurau’n cynyddu.

Dywedodd Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Bae Abertawe y bydd y cynlluniau peilot yn creu cyfres o brentisiaethau. Mae llawer o golegau, ysgolion a phrifysgolion yn ymgysylltu â'r diwydiant drwy'r broses hon. Mae galw am uwchsgilio, bydd hyn yn symud ymlaen drwy'r broses beilot a bydd prentisiaethau yn rhan o'r broses. Nodwyd nad yw'r Rhaglen Sgiliau a Thalent hanner ffordd drwy'r rhaglen eto.  Y Bartneriaeth Dysgu a Sgiliau Rhanbarthol oedd y cyfrwng o ddewis i weithredu'r Rhaglen Sgiliau a Thalent a bydd yn dal i fodoli ar ôl i'r rhaglen ddod i ben, fel hyn bydd ymgysylltu a monitro yn parhau.

Nodwyd yr adroddiad.

Rhoddodd Dija Oliver, Rheolwr Prosiect Rhaglen Isadeiledd Digidol Bargen Ddinesig Bae Abertawe, gyflwyniad i'r aelodau ar y Rhaglen Isadeiledd Digidol fel y'i cynhwysir yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.

Diolchodd yr aelodau i'r swyddog am y cyflwyniad a gwnaethant sylw bod hwn yn brosiect pwysig sy'n cael ei gynnal drwy'r Fargen Ddinesig oherwydd nifer y preswylwyr â chysylltedd gwael mewn rhai rhannau o'r rhanbarth. Nodwyd bod cysylltedd da yn hanfodol bwysig i fusnesau a phobl sy'n gweithio gartref.

Dywedodd yr aelodau nad oedd gan rai ardaloedd yn etholaeth Gŵyr unrhyw gysylltiad â'r rhyngrwyd ac mae pryder y bydd rhai preswylwyr yn cael eu heithrio'n ddigidol. Mae angen cyfathrebu da yn yr ardal wledig i hybu'r niferoedd sy'n manteisio arno. Cadarnhaodd swyddogion fod tîm newydd yn ei le yn Abertawe sydd wrthi'n dadansoddi data i ddeall nifer yr eiddo yr effeithir arnynt ym mhob ward. Bydd y tîm yn cynllunio i gwrdd ag aelodau i nodi sut y gellir cyfathrebu'r wybodaeth yn fwyaf effeithiol ag etholwyr. Bydd ymgyrchoedd cyfathrebu yn cael eu cynnal mewn perthynas â rhai o'r cynlluniau. Un cynllun sy'n cefnogi pobl ar unwaith yw Cynllun Allwedd Band Eang Cymru, lle gellir defnyddio technoleg amgen. Mae llawer o breswylwyr Sir Gaerfyrddin yn symud i Star Link ond mae'r gost yn afresymol ac mae angen i'r gwasanaeth fod yn fwy cystadleuol. Nodwyd bod cyfathrebu'n bwysig, gan nad yw llawer o bobl yn deall beth sydd ar gael a phryd y mae'n dod, ond mae angen gosod disgwyliadau mewn perthynas â phryd y bydd ffeibr ar gael.

Dywedodd y Cadeirydd ei fod yn hapus bod cyfanswm Virgin Media wedi'i eithrio o'r ffigurau gan nad oedd yn deg. Gofynnodd y Cadeirydd, ar wahân i roi cyngor, beth sy'n cael ei wneud yn gorfforol i fynd i'r afael â'r materion, gan fod Cyflymu Cymru ac Allwedd Band Eang Cymru yn gynlluniau Llywodraeth Cymru ac nid ydynt yn atebion i'r Fargen Ddinesig. Nododd y Cadeirydd y dylai sefydliadau'r sector cyhoeddus fod yn edrych i fynd i'r afael â materion drwy atebion Cymru/y DU, yn hytrach na chwmnïau preifat fel Star Link, oherwydd y ddadl ynghylch penderfyniad Elon Musk i ddiffodd y gwasanaeth yn Wcráin, ac roedd am wybod pa atebion ffisegol sy'n dod yn sgil y Fargen Ddinesig.

Cadarnhaodd swyddogion fod buddsoddiad cyfalaf neu refeniw'n cael ei ddefnyddio i fynd i'r afael â phroblemau, bydd y rhwydwaith ffeibr tywyll i 33 o safleoedd strategol, yn ardal Llanelli/Abertawe/ Castell-nedd i ddechrau, yn dod â ffeibr gradd busnes ychwanegol i'r ardaloedd hynny. Bydd hyn hefyd yn darparu ôl-drosglwyddiadau data ar gyfer ffonau symudol. Bydd gorchymyn Cydgasglu Band Eang y Sector Cyhoeddus (PSBA) yn dod â ffeibr ychwanegol i 401 o adeiladau. Dywedodd swyddogion eu bod hefyd yn edrych ar sicrhau nad ydynt yn dyblygu cyllid nac yn atal cyflwyno masnachol. Nid yw swyddogion yn gallu gwneud ymyriadau lle mae cynlluniau  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 6.

Dywedodd y Cadeirydd fod dau adroddiad monitro ariannol oherwydd y bwlch rhwng cyfarfodydd a gofynnodd i Swyddogion ganolbwyntio ar adroddiad Eitem 8, gan gyfeirio at Eitem 7 lle bo'n briodol.

Nodwyd yr adroddiad.

Darparodd Steven Aldred Jones, y Rheolwr Cyllid Rhanbarthol, ddiweddariad ar y sefyllfa Alldro Dros Dro ar gyfer Ch1 2023/2024 fel y'i cynhwyswyd yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.

Gofynnodd yr aelodau am esboniad ynghylch pam mae'r gwariant cyfalaf hyd yma mor wael dros yr amcanestyniad. Dywedodd Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Bae Abertawe, er ein bod ym mlwyddyn 7 o ran cyflawni gwirioneddol, rydym yn siarad am y 2-3 blynedd diwethaf. Roedd sawl ffactor y tu allan i reolaeth swyddogion, sydd gyda'i gilydd wedi achosi llithriant, gan gynnwys COVID, pwysau chwyddiant, costau adeiladu a phrisiau ynni cynyddol. Mae mesurau lliniaru ar waith ac mae gwaith yn mynd rhagddo i sicrhau bod cwmpas yr hyn a gynlluniwyd yn dal i gyd-fynd â'r dibenion.

Mae swyddogion yn mynd drwy geisiadau am newid fel Prosiect Morol Doc Penfro gyda'r cyfle am ffermydd gwynt ar y môr, felly newidiodd swyddogion yr achos busnes fel y gwnaethant gyda’r prosiect Matrics a chyda Chastell-nedd Port Talbot o amgylch y Cyfleuster Cynhyrchu Gweithgynhyrchu Uwch. Mae hyn yn golygu eu bod yn sicrhau bod prosiectau'n dal i fod yn berthnasol, ond mae newidiadau'n cymryd amser i'w cymeradwyo.

Dywedodd swyddogion eu bod hefyd yn ceisio cyllid ychwanegol, yn bennaf oherwydd y darparwyr newydd, felly gall gymryd amser hir i fynd i lawr y broses o gymeradwyo cyllideb. Mae cytundebau ariannu yn ddull rheoli sy'n cymryd llawer mwy o amser gan eu bod yn ddogfennau cyfreithiol. Mae swyddogion hefyd wedi defnyddio peirianneg gwerth ar rai prosiectau.

Nodwyd bod y broses ail-gymeradwyo yn cymryd llawer o amser, ond ni fydd unrhyw lithriant yn effeithio ar gyflawni prosiect, dim ond yr amserlen ar gyfer ei gyflawni.

Dywedodd yr Aelodau fod y prosiect Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer yn dibynnu ar adeiladwyr tai a holwyd sut yr effeithiwyd ar y prosiect gan y cynnydd mewn cyfraddau morgeisi ac arafu adeiladu tai mewn rhannau eraill o'r DU. Dywedodd Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Bae Abertawe fod risgiau ond bod y Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig yn parhau i fod yn ymrwymedig ac yn adeiladu/adnewyddu. Mae stoc tai awdurdodau lleol ac adeiladwyr sector preifat. Yr arwyddion yw bod pobl yn dal i gyflawni a defnyddio proses saernïo ecogyfeillgar sy'n cefnogi syniad a thechnoleg Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer. Cafwyd dadansoddiad o'r gadwyn gyflenwi, a chyflogwyd aelod o staff i gefnogi a datblygu'r gadwyn gyflenwi o amgylch arloesedd yn y cartrefi. Mae ymgysylltu yn parhau â llywodraethau Cymru a'r DU, LCC a darparwyr eraill. Mae galwad ariannu wedi dod i ben yn ddiweddar, a derbyniwyd nifer o geisiadau yn y rownd gyntaf o gyllid fel y gellir ystyried a chynnwys cartrefi newydd a chartrefi wedi'u hadnewyddu.

Dywedodd swyddogion fod llawer o waith cyfochrog yn digwydd gyda chartrefi Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer ac mae'r rhain yn cael eu monitro a'u hystyried hefyd. Mae prisiau tai wedi cynyddu felly mae  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 8.

Rhoddodd Cyfarwyddwr Bargen Ddinesig Bae Abertawe drosolwg o'r adroddiad monitro chwarterol sydd wedi'i gynnwys yn y pecyn agenda.

Ymgysylltu â busnesau a chyfathrebu – Dywedodd swyddogion fod yr adroddiad blynyddol wedi'i gymeradwyo a'i gyhoeddi, ac roedd swyddogion yn gobeithio llunio astudiaethau achos o'r adroddiad hwnnw i'w wneud yn fwy dilys, gan rannu'r buddion a wireddwyd hyd yn hyn er mwyn rhoi diweddariad o ran cynnydd. Mae swyddogion hefyd yn ceisio mynd allan i gymunedau masnachol sy'n gysylltiedig â busnes drwy gynnal digwyddiad arddangos ym mhob un o'r 4 bwrdeistref. Maent eisoes wedi gwneud un yn Sir Benfro a oedd wedi denu llawer o bobl. Mae pob un o'r 9 prosiect a rhaglen yn rhan o'r  arddangosfeydd.

Yr Egin – Dywedwyd wrth yr Aelodau fod y digwyddiad i nodi 5 mlynedd ar 26 Hydref i ddathlu llwyddiant y prosiect.

Pentre Awel – Dywedodd swyddogion fod Parth 1 yn symud ymlaen. Mae pecynnau gwaith wedi'u cyflwyno i GwerthwchiGymru. Nid yw'r prentisiaethau'n wedi'u nodi eto ond maent wedi cael lleoliadau profiad gwaith a chyfleoedd rhyngweithio rhwng ysgolion yn ogystal â monitro gwariant adeiladu. Mae Pentre Awel wedi bod yn llwyddiannus gyda Grant y Gronfa Ffyniant Gyffredin, ac maent yn adnewyddu'r wefan ac yn postio fideos hyrwyddo ar-lein. Ym mis Mai 2023, lansiwyd prosiect sgiliau a thalent ar gyfer yr 21ain Ganrif. Dywedwyd wrth yr aelodau fod gan Bentre Awel weithgareddau cynlluniedig - ym Mharth 1 mae'n canolbwyntio ar arloesi a'r rhwydwaith busnes yn gweithio gyda Gogledd Cymru ar opsiynau ar gyfer gweithgareddau awyr agored. Maent hefyd yn edrych ar gais cyfalaf y gronfa gofal integredig ac yn edrych ar rwydweithio, ymgysylltu, cydweithio a sicrhau arian ychwanegol.

Eglurodd swyddogion fod dyluniad cam 2 RIBA wedi'i gwblhau ar gyfer llety byw â chymorth parth 3 a bod swyddogion yn cwmpasu a modelu ar gyfer parth 2, sef y cartref nyrsio, ailsefydlu cleifion mewn cyfleusterau preswyl a chyfleuster gofal ychwanegol sy'n dod yn ei flaen yn dda.

Cartrefi fel Gorsafoedd Pŵer HAPS – Rhoddwyd gwybod i'r Aelodau fod arweinydd y gadwyn gyflenwi wedi'i recriwtio a'i fod yn ei swydd. Mae gwaith ymgysylltu â'r gadwyn gyflenwi eisoes wedi digwydd, ac maent yn edrych ar y cyflenwad a'r galw ac yn ei adolygu ar draws y rhanbarth. Y dyddiad cau oedd 21 Medi ar gyfer yr alwad am gyllid, gyda'r broses hidlo'n parhau, sef dyrannu arian y Fargen Ddinesig yn y rownd gyntaf. Dywedodd swyddogion fod digwyddiad arddangos wedi'i gynnal gyda Modular ym mis Medi i ddangos i bobl sut olwg fyddai ar HAPS. Mae ganddynt hefyd gronfa datblygu'r gadwyn gyflenwi a byddant yn dyrannu honno yn yr wythnosau nesaf.

Cam 2 Yr Egin- Esboniodd swyddogion fod Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant yn mynd ar drywydd cyfleuster cynhyrchu digidol; bydd angen i hyn fynd drwy gais am newid oherwydd nid yw’n rhan o’r cynllun busnes gwreiddiol fel y'i cymeradwywyd o'r  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 9.

Cytunodd yr aelodau i ofyn am ymweliadau safle ar gyfer Prosiect Morol Doc Penfro a Chartrefi fel Gorsafoedd Pŵer fel rhan o'r flaenraglen waith.

Unrhyw eitemau brys yn ôl disgresiwn y Cadeirydd yn unol ag Adran 100BA(6)(b) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (fel y’i diwygiwyd)

Ni chafwyd unrhyw eitemau brys.