Agenda a Chofnodion

Croesawodd y Cadeirydd y Pwyllgor.

Tynnodd y Cadeirydd sylw at y ffaith bod gwall yn yr Adroddiad Llywodraethu Blynyddol a nodwyd ym Mhapurau'r Cabinet. Nodwyd bod y cyfnod gweithredu ar goll ac y dylid ei ddiwygio i ddarllen 'Cynigir rhoi’r penderfyniad ar waith ar ôl y cyfnod tri diwrnod galw i mewn'.

Gwnaeth yr aelodau a'r Swyddogion canlynol ddatganiadau o fuddiant ar ddechrau'r cyfarfod:

Dewis eitemau priodol o Agenda Bwrdd y Cabinet ar gyfer craffu cyn penderfynu (amgaeir adroddiadau Bwrdd y Cabinet ar gyfer yr

Aelodau Craffu)

Ysgol Ddechreuol Cyfrwng Cymraeg - Mynachlog Nedd

Ailddatganodd y Cynghorwyr James Henton a Martyn Peters eu budd a gadawsant y cyfarfod ar gyfer yr eitem hon.

Cafodd yr Aelodau'r wybodaeth ddiweddaraf am y cynnig i sefydlu Ysgol Gynradd Gymraeg newydd ym Mynachlog Nedd. Tynnodd Swyddogion sylw at y ffaith bod pryder wedi'i godi ynghylch elfen traffig a pharcio'r ysgol. Nodwyd bod Swyddogion yn gwneud eu gorau glas i liniaru pwysau posib traffig neu barcio a'u bod yn ystyried mesurau y gellid eu rhoi ar waith i liniaru hyn. Trafodwyd hefyd fod pryderon ynghylch oedran yr ysgol. Nodwyd bod yr ysgol wedi'i chynnal a'i chadw'n dda a'i bod mewn cyflwr da iawn.

Cyfeiriodd yr Aelodau at ymateb y Swyddog ar Goed Darcy fel a nodir yn yr adroddiad a ddosbarthwyd. Tynnwyd sylw at y ffaith, gan ddibynnu ar niferoedd disgyblion yn y dyfodol, fod potensial i'r disgyblion drosglwyddo i Goed Darcy pan gaiff yr ysgol newydd ei hadeiladu neu fel arall, os bydd y galw am addysg Gymraeg yn tyfu yn ôl y disgwyl, mae posibilrwydd y bydd yr ysgol fwydo Gymraeg yn aros yn Sgiwen ac y gellid adeiladu ysgol Gymraeg ychwanegol yng Nghoed Darcy. Tynnwyd sylw at y ffaith nad oedd yn bosib yn y cyfamser i aros i'r ysgol yng Nghoed Darcy gael ei hadeiladu ac roedd hyn yn gyfle i ganiatáu i'r cyngor sefydlu Ysgol Gymraeg mewn cyfnod byr o amser.

Roedd yr Aelodau'n falch o weld yr adroddiad ac fe dynnon nhw sylw at y ffaith y byddai sefydlu'r ysgol yn cyfrannu at darged Llywodraeth Cymru o gael miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050.

Yn dilyn Craffu, roedd y pwyllgor yn gefnogol o'r cynigion i'w hystyried gan y Cabinet.

Adroddiad Blynyddol Safonau'r Gymraeg 2021-2022

Cyflwynwyd Adroddiad Blynyddol Safonau'r Gymraeg ar gyfer 2021-2022 i'r Aelodau, fel y nodir yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.

Tynnodd yr Aelodau sylw at eu hawydd i ddysgu'r Gymraeg ond nodwyd ganddynt fod hyn yn absennol o'r adroddiad a gofynnwyd a all gwybodaeth gael ei rhannu rhwng yr aelodau ac iddi gael ei chydnabod mewn adroddiadau yn y dyfodol. Tynnodd Swyddogion sylw at y ffaith bod hyfforddiant ar gael i'r Aelodau a byddai'r wybodaeth hon yn cael ei dosbarthu y tu allan i'r cyfarfod.

Hysbyswyd Swyddogion gan yr Aelodau o bwysigrwydd y rhestr o siaradwyr Cymraeg a oedd ar gael yn flaenorol fel rhan o'r Cyfeiriadur Gweithwyr ar y fewnrwyd a gofynnwyd i’r swyddogion a ellid diweddaru'r wybodaeth hon. Cadarnhaodd Swyddogion fod y rhestr o siaradwyr Cymraeg wedi'i diweddaru a'i hadfer. Nodwyd y byddai'r wybodaeth hon yn cael ei dosbarthu i'r aelodau.

Yn dilyn y broses graffu, cytunwyd nodi'r adroddiad.

Cyflawni Cynllun Cymorth Costau Byw Disgresiynol Llywodraeth Cymru

Ar yr adeg hon o'r cyfarfod, cadarnhaodd y Cadeirydd ei fuddiannau rhagfarnol a gadawodd y cyfarfod ynghyd â'r Aelodau a'r Swyddogion eraill a oedd wedi datgan buddiannau rhagfarnol.

 Ymgymerodd Chris James â'r rôl fel Cadeirydd ar gyfer yr eitem hon.

Rhoddwyd gwybodaeth i'r Aelodau am y meini prawf ar gyfer darparu elfen ddisgresiynol cynllun cymorth  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 3.

(Unrhyw eitemau brys (boed yn gyhoeddus neu wedi’u heithrio) yn ol disgresiwn y Cadeirydd yn unol ag Adran 100B (4) (b) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972)

Nid oedd unrhyw eitemau brys.

Mynediad i gyfarfodydd i benderfynu a ddylid gwahardd y cyhoedd o'r eitem ganlynol yn unol ag Is-adran 100a(4) a (5) Deddf Llywodraeth Leol 1972 a'r paragraffau eithriedig perthnasol o Ran 4 Atodlen 12a y Ddeddf uchod.

Dewis eitemau priodol o Agenda Bwrdd y Cabinet ar gyfer craffu cyn penderfynu (amgaeir adroddiadau Bwrdd y Cabinet ar gyfer yr

Aelodau Craffu)

Ceisiadau ar gyfer Cronfa Codi'r Gwastad

Cafodd yr Aelodau’r wybodaeth ddiweddaraf a rhoddwyd cyflwyniad iddynt ar y pecyn arfaethedig o geisiadau ar gyfer etholaeth Aberafan, etholaeth Castell-nedd a chais trafnidiaeth yn unig i'w cyflwyno i lywodraeth y DU i wneud cais am arian o Gronfa Codi'r Gwastad y DU, fel y nodir yn yr adroddiad preifat.

Yn dilyn y broses graffu, roedd y pwyllgor yn gefnogol o'r cynigion i'w hystyried gan y Cabinet.

Cyfle Porthladd Rhydd Posib Castell-nedd Port Talbot

Amlygodd Swyddogion eu bod yn ceisio cymeradwyaeth i'r cyngor gymryd rhan mewn gwaith archwilio, ymchwil a thrafodaethau pellach gyda phartneriaid posib i archwilio potensial y cyngor i gyflwyno cais am Borthladd Rhydd, naill ai ar ei ben ei hun neu mewn partneriaeth â sefydliadau eraill, fel y nodir yn yr adroddiad preifat a ddosbarthwyd.

Yn dilyn y broses graffu, roedd y pwyllgor yn gefnogol o'r cynigion i'w hystyried gan y Cabinet.