Agenda a Chofnodion

Hysbyswyd y Pwyllgor o ddiwygiad i'r adroddiadau canlynol ar Agenda'r Cabinet:

Eitem 6 ar yr Agenda – Polisi Datguddio Metel

Eitem 7 ar yr Agenda – Grant Eiddo Masnachol: 44 Gerddi Victoria, Castell-nedd SA11 3BH

Eglurwyd bod yr adroddiadau hyn yn cael eu diwygio i gynnwys cyfeiriad at yr Asesiad Effaith Integredig yn unol â chanllawiau'r AEI.

Gwnaeth yr Aelod canlynol ddatganiad personol o fudd:

Y Cyng. M Harvey -                                 Parthed. Eitem 5 ar yr Agenda – Diogelwch Cymunedol – Trais yn erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol yn ystod y pandemig gan ei fod yn gweithio i Heddlu De Cymru.

·        5 Chwefror 2021

·        17 Mawrth 2021

Cymeradwyo cofnodion y cyfarfodydd canlynol:

·        5 Chwefror 2021

·        17 Mawrth 2021

Rhoddwyd cyflwyniad i'r aelodau ar Drais yn erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol (VAWDASV) yn ystod y pandemig.

Ers dechrau pandemig COVID-19, nodwyd bod pryder ynghylch 'cynnydd' disgwyliedig mewn cam-drin domestig ar lefel leol a chenedlaethol; nid oedd llawer o amser i baratoi nac addasu gwasanaethau ar gyfer y galw disgwyliedig hwn. Esboniodd swyddogion fod gwasanaethau cefnogi lleol, o gyflwyno cyfyngiadau symud y DU ym mis Mawrth 2020, wedi gweld cynnydd o 40% yn y galw a oedd ar draws pob lefel risg gan gynnwys risg safonol, canolig ac uchel; roedd hyn hefyd yn cynnwys y gwasanaeth Ymgynghorwyr Trais Domestig Annibynnol a oedd yn arbenigo mewn cefnogi'r dioddefwyr risg uchaf. Yn hytrach na 'chynnydd' yn y galw, tynnwyd sylw at y ffaith bod y cynnydd yn parhau'n gyson ar draws yr holl wasanaethau, a oedd yn dal i fod yn wir ar hyn o bryd.

Hysbyswyd y Pwyllgor o'r Grŵp Arweinyddiaeth Arbennig a oedd yn goruchwylio'r holl waith mewn perthynas â thrais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol yn ystod y pandemig; roedd y grŵp hwn yn galluogi Swyddogion i gysylltu â phartneriaid ynglŷn â'r pryderon dybryd a oedd yn ymwneud â'r galw, cyllid a staffio er mwyn nodi'r hyn y gellid ei wneud ar y cyd i geisio ymateb yn briodol. Nodwyd bod gan bob un o'r gwasanaethau gynlluniau cadernid ar waith a'u bod yn ceisio addasu i drefniadau gweithio gartref, wrth gynnal presenoldeb yn y llochesi lleol i gefnogi'r rheini sy'n wynebu'r risg fwyaf; roedd peth pwysau ychwanegol megis y gwasanaethau glanhau manwl ychwanegol yr oedd eu hangen, yn ogystal â'r cyfarpar amddiffyn personol ac asesiadau risg priodol i ddiogelu staff a phreswylwyr fel ei gilydd.

Tynnwyd sylw at y ffaith bod tueddiadau sy'n peri pryder yn gynnar yn y cyfyngiadau symud cyntaf. Roedd yn amlwg bod yr achosion wedi cynyddu'n gyflym o ran dwyster a difrifoldeb y trais oedd yn cael ei ddefnyddio, gyda llawer o'r achosion yn cyrraedd risg uchel pan adroddwyd am y digwyddiad i'r Heddlu am y tro cyntaf. Dywedodd swyddogion nad oedd llawer o'r achosion a atgyfeiriwyd yn hysbys yn flaenorol i'r Heddlu, y gwasanaeth Ymgynghorwyr Trais Domestig Annibynnol (IDVA) na phroses Gynhadledd Amlasiantaeth Asesu Risg (MARAC), a achosodd dipyn o bryder.

Esboniodd swyddogion fod cynnydd yn nifer yr atgyfeiriadau a oedd yn dod o'r sector iechyd, yn enwedig adrannau damweiniau ac argyfyngau; roedd nifer yr atgyfeiriadau yn uwch na'r blynyddoedd blaenorol. Ar ôl ymchwilio ymhellach i'r cynnydd hwn, nodwyd ei fod yn debygol o fod yn sgîl cyfyngiadau COVID-19 a oedd yn caniatáu i'r claf fynd i apwyntiadau neu'r adran ddamweiniau ac argyfyngau yn unig; roedd hyn yn golygu y gallai swyddogion adnabod rhai o'r achosion risg uchel na fyddent o bosib wedi gallu ei wneud dan amgylchiadau arferol.

O ganlyniad i'r galw ar y gwasanaeth, nodwyd bod nifer y llwyth achosion staff a oedd yn cael eu cadw gan y Gwasanaeth IDVA yn cynyddu'n gynnar iawn ac effeithiwyd ar elfennau o waith cynllunio diogelwch oherwydd  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 4.

Dewis eitemau priodol o agenda’r Cabinet ar gyfer craffu cyn penderfynu (amgaeir adroddiadau ar gyfer yr Aelodau Craffu)

Dewisodd y pwyllgor graffu ar yr eitemau canlynol ar agenda Bwrdd y Cabinet:

Polisi Datguddio Metel

Derbyniodd yr aelodau adroddiad mewn perthynas â mabwysiadu polisi ffurfiol mewn perthynas â gweithgareddau datguddio metel ar dir sy'n eiddo i'r cyngor.

Gofynnwyd a ymgynghorwyd ag unrhyw grwpiau datguddio metel mewn perthynas â'r polisi, a chadarnhawyd nad oeddent wedi gwneud; fodd bynnag, ymgynghorwyd ag Awdurdodau Lleol eraill a phartïon â diddordeb, fel Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) ac Ymddiriedolaeth y Gamlas.

Gofynnwyd i swyddogion gadarnhau a oedd yn rhaid rhoi gwybod i amgueddfeydd am unrhyw ddatguddiadau dros 300 mlwydd oed, ac eglurwyd bod yn rhaid rhoi gwybod i'r crwner lleol am unrhyw ddatguddiadau o fewn 14 diwrnod i'r datguddiad.

Gofynnwyd pam fod Cyngor Castell-nedd Port Talbot yn wahanol i Gyngor Dinas Abertawe a oedd â pholisi o gydweithredu â datguddwyr metel. Dywedodd swyddogion fod angen swm sylweddol o arian er mwyn gwneud unrhyw waith datblygu gan y byddai ecolegwyr ac archaeolegwyr posib yn rhan o'r prosesau hyn. Nodwyd y byddai hefyd yn anodd olrhain tarfu ar dir lle nad oedd polisi, felly cynigiwyd nad yw'r cyngor yn cefnogi gweithgareddau datguddio metel ar ei dir.

Gan symud ymlaen o'r trafodaethau, nododd un aelod nad oedd yn cytuno â'r argymhellion yn yr adroddiad a ddosbarthwyd.

Yn dilyn y broses graffu, roedd y pwyllgor yn gefnogol o'r cynigion i'w hystyried gan Fwrdd y Cabinet.

Nododd yr Aelodau’r Blaenraglen Waith Craffu Adfywio a Datblygu Cynaliadwy ar gyfer 2020/21

Soniwyd y byddai adroddiad y Cynllun Teithio Llesol yn cael ei gyflwyno i'r pwyllgor yn y cyfarfod nesaf a drefnwyd, sef dydd Gwener 14 Mai 2021.