Mater - cyfarfodydd

Derbyniodd yr aelodau adroddiad am fodel cyflwyno yn y dyfodol ar gyfer y gwasanaethau hamdden fel a nodwyd yn yr adroddiad preifat a ddosbarthwyd.

Cyn dechrau trafod yr adroddiad, cododd aelodau bryderon ynghylch y diffyg manylder yn yr adroddiad a ddosbarthwyd, a effeithiodd felly ar eu gallu i ystyried yr adroddiad a chraffu arno yn ei gyfanrwydd.

Cynigiwyd ac eiliwyd y cynnig canlynol:

·        Bydd y Pwyllgor Craffu'n argymell i'r Cabinet y dylid gohirio trafod yr eitem heddiw ac y dylid cynnull cyfarfod ychwanegol ar gyfer y Cyd-bwyllgor Craffu Addysg, Sgiliau a Diwylliant y Cabinet o fewn y pythefnos nesaf. Nod y cyfarfod hwn fydd egluro a pharatoi’n drefnus yr wybodaeth ychwanegol y bydd ei hangen i ategu'r adroddiad presennol, a gall aelodau’r pwyllgor ar yr adeg hon benderfynu ar y ffordd orau o drefnu eu hunain er mwyn cyflawni hyn.

Cynigiwyd ac eiliwyd pleidlais wedi'i chofnodi a chytunwyd arni’n unol â'r gweithdrefnau gofynnol.

Cynhaliwyd pleidlais i benderfynu pa aelodau oedd yn erbyn y cynnig a gynigir neu'n ymatal. Roedd canlyniadau'r bleidlais fel a ganlyn:

O blaid y cynnig

M Crowley, S  Freeguard, S Harris, J Jones, D  Keough, S Miller, S Paddison, S Penry, M Protheroe, S Rahaman, S Renkes, S Reynolds, R Taylor, D Whitelock, A Woolocock

Yn erbyn y cynnig

W Griffiths, J Hale, N Hunt, S Hunt, S Knoyle, A Llewelyn, R Phillips, L Purcell, A Richards, R Wood

Ymataliadau        

Dim

Yn dilyn y broses graffu, roedd mwyafrif y pwyllgor yn gefnogol o'r cynnig canlynol i'w hystyried gan Fwrdd y Cabinet:

·        Bydd y Pwyllgor Craffu'n argymell i'r Cabinet y dylid gohirio trafod yr eitem heddiw ac y dylid cynnull cyfarfod ychwanegol ar gyfer y Cyd-bwyllgor Craffu Addysg, Sgiliau a Diwylliant y Cabinet o fewn y pythefnos nesaf. Nod y cyfarfod hwn fydd egluro a pharatoi’n drefnus yr wybodaeth ychwanegol y bydd ei hangen i ategu'r adroddiad presennol, a gall aelodau’r pwyllgor ar yr adeg hon benderfynu ar y ffordd orau o drefnu eu hunain er mwyn cyflawni hyn.

Amlinellodd Andrew Thomas wybodaeth yn ymwneud â'r cyfnod gwrthwynebu statudol i'r eitem a gynhaliwyd rhwng 17 Mehefin 2021 a 14 Gorffennaf 2021. Derbyniwyd cyfanswm o 297 o wrthwynebiadau ysgrifenedig yn ystod y cyfnod gwrthwynebu o 28 niwrnod. Roedd nifer mawr o negeseuon e-bost yn y fformat safonol, roedd 92 o'r 297 o wrthwynebiadau a dderbyniwyd ar fformat e-bost safonol. Darllenodd Andrew Thomas gopi o'r e-bost a dderbyniwyd. Derbyniwyd 35 o wrthwynebiadau mewn perthynas â'r Gymraeg, roedd 13 o'r rhain yn e-byst yn honni y byddai effaith andwyol ar y Gymraeg. Nid oedd yr un o'r themâu a gyflwynwyd yn yr adroddiad gwrthwynebu yn wahanol i'r rheini a gyflwynwyd yn yr adroddiad ymgynghori.

Pan fydd ad-drefnu'n digwydd mewn addysg cyfrwng Saesneg, dywedodd Mr Thomas nad oes gofyniad o dan y Côd Trefniadaeth Ysgolion i gynnal Asesiad Effaith y Gymraeg. Fodd bynnag, cydnabyddir bod Cwm Tawe yn ardal yr ystyrir ei bod yn sensitif yn ieithyddol. Felly cynhaliwyd asesiad.

Yn dilyn cyfarfod y Cabinet ar 16 Mehefin 2021, derbyniwyd e-bost gan Lywodraeth Cymru ar 25 Mehefin yn nodi bod ganddynt bryderon am yr asesiad a gynhaliwyd gan Gastell-nedd Port Talbot gan nad oedd yn mynd i'r afael yn benodol â'r hyn y mae sensitif yn ieithyddol yn ei olygu a hefyd nad oedd digon o liniaru. Gofynnwyd am gyfarfod gyda Llywodraeth Cymru i drafod hyn ymhellach. Cynhaliwyd cyfarfod ar 27 Gorffennaf. Ar 9 Awst derbyniwyd e-bost gan Lywodraeth Cymru a oedd yn dweud y gellid archwilio mesurau lliniaru pellach i liniaru'r effaith ar ysgolion cyfrwng Cymraeg cyfagos ac felly'r Gymraeg. Daethpwyd i gytundeb i benodi ymgynghorydd Cynllunio'r Gymraeg i wneud gwaith pellach dros yr haf i lywio asesiad effaith y Gymraeg ymhellach. Cytunwyd ar y Cylch Gorchwyl gyda Llywodraeth Cymru. Roedd y rhain yn cynnwys diffinio a chadarnhau cyd-destun ystyr sensitif yn ieithyddol, gan nodi'r egwyddorion ar gyfer hyrwyddo a diogelu'r iaith mewn ardal o'r fath, ystyried sut y gellid rhoi'r egwyddorion ar waith ym Mhontardawe yng nghyd-destun cynnig Cwm Tawe a darparu opsiynau ynghylch lliniaru camau gweithredu i leihau effeithiau negyddol ar sefydlogrwydd twf y Gymraeg yn y dyfodol yn y tymor byr, y tymor canolig a'r tymor hir.

Derbyniwyd yr adroddiad drafft oddi wrth Lywodraeth Cymru ar 18 Hydref. Defnyddiwyd yr adroddiad i ddiweddaru Atodiad K, Asesiad Effaith y Gymraeg CNPT.

Dywedodd Andrew Thomas y byddai ambell faes yn yr adroddiad drafft yr hoffent gael y cyfle i'w herio ond nad ydynt wedi cael cyfle eto i wneud hynny. Aeth Mr Thomas drwy ddwy enghraifft o ble y byddai hyn yn cael ei herio, gan gynnwys cyllid ar gyfer datblygu addysg cyfrwng Cymraeg yng Nghwm Tawe a hefyd sylwadau ynghylch y ddarpariaeth bresennol addysg cyfrwng Cymraeg gyfredol.

Dywedodd Mr Thomas fod yr holl eitemau lliniaru wedi'u cynnwys yn Asesiad Diwygiedig Effaith y Gymraeg ac y gellir croesgyfeirio'r rhain â'r Cynllun Strategol Addysg Gymraeg (Cynllun Strategol Addysg Gymraeg) sydd wedi'i ddosbarthu.  Cyfeiriodd ymhellach at y cynlluniau cyfalaf sydd wedi cael eu rhoi ar waith ac sydd wrthi'n cael eu rhoi ar  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 4